Page 152 - "Xəzər"
P. 152
– Raymon, siqaretin var? Mən artıq da, sözlərdə təsəlli tapır. Eybi yox, hər
tütünün dadını da unutmuşam... Sağ ol... halda, həkim Mariya barədə danışacaq.
Gəzişək? Mariya Krossu tərifləməkçün yaxın-
Həkim indi sağaldığına sidq-ürəkdən laşsalar da, atayla oğul arasında ilk cəhd-
inanan, amma yarasının qəfildən qanadı- dən fikir ayrılığı yarandı: Raymon iddia
ğını görüb heyrətə gələn bir xəstə kimi edirdi ki, belə işvəli bir qadın möminlərdə
təəccüb içindəydi. Elə bu səhər labora- nifrət oyatmaya bilməz. O qadın təsəvvü-
toriyada, günahları bağışlanmış bir din- rünə necə hopmuşdusa, özbaşınalığına,
dar kimi canında duyduğu rahatlıqdan şöhrətpərəstliyinə, sərbəstliyinə mat qal-
uçurdu sanki. İçini qarsan od-alovdan heç dığını bildirirdi. Həkim isə deyirdi ki, Ma-
nə qalmamışdı. Bir qədər amiranə, hətta riyanı yüngül əxlaqlı qadın saymır, cama-
öyüdverici tərzdə Robinsonu yanına ça- atın dedi-qodusuna inanmaq lazım deyil.
ğırdı. Yaz girəndən bəri Buff teatrından – Onu yaxşı tanıyıram axı! Oğlu Fran-
olan bir qız onu tez-tez işindən ayırırdı. suanın xəstələndiyi vaxtlarda da, elə on-
– Әziz dostum, sevdiyi elmdə zirvələr dan sonra da mən Mariyanın ən yaxın
fəth etmək istəyən alim, qadına həsr etdi- dostu olmuşam... Mənimlə çox dərdlə-
152 yi saatlarını, dəqiqələrini itirilmiş saymalı- şib...
dı... – Yazıq ata! Təsəvvür edirəm, sənin
2017 Robinson alnına tökülmüş saçlarını başını necə xarab eləyirmiş. Hə?
geri ataraq, turşudan yanmış xalatıyla göz- Həkim özünü güclə ələ alıb həyəcan-
lüyünü silib cəsarətə gəldi: la cavab verdi:
– Hər halda, sevgi... – Yox, mənim balam. O, çox səmimi
Həkim onun sözünü kəsdi: bir tərzdə, az qala özünü alçaldaraq, hər
– Yox, əzizim, bəzi müəmmalı hallar şeyi mənə etiraf etmişdi. Bu dünyada
istisna olmaqla, əsl elm adamı sevgiyə əməlləri qəti özünə bənzəməyən bir adam
Fransua Moriak. Sevgi səhrası qalib gəlməyə bilməz. Yoxsa odunu, alo- varsa, o da Mariya Krossdu. Onu tənbəl-
vunu elmə verməklə daha böyük həzlər liyi məhv edib. Anası Müqəddəs Klara
qazanmaqdan özünü məhrum elədiyi üçün məktəbinin müəllimi idi, Mariyanı Peda-
ömrü boyu yanıb-yaxılar. qoji İnstituta hazırlaşdırırdı, amma 144-cü
alayın həkimiylə evlənəndən sonra məş-
– Elədir, – Robinson cavab verdi. – ğələlərdən qaldı. Üçillik ailə həyatında
Güman ki, böyük alimlərin əksəriyyəti şəh- onun haqda heç kim barmağını qatlayıb
vətə qaçıb, onların arasında həqiqi aşiq xoşagəlməz bir şey deyə bilməzdi. Әri
yoxdu, məncə. sağ olsaydı, Mariya bu gün də vicdanlı
və sadə bir qadın kimi qalacaqdı. Onun
O axşam həkim şagirdinin dediyi sözlə- başının yeganə qaxıncı tənbəlliyi idi, evi-
ri təsdiqləyəndə nəyə görə qızardığını in- nin qayğısına qala bilmirdi. Özü mənə
di başa düşdü. Raymonun “Mariya Kros- danışıb ki, naharları çox vaxt boyat oldu-
su gördüm” cümləsi kifayət edirdi ki, içi-
nin ölmüş bildiyi ehtirası coşsun. Hə, doğ-
rudan da, təzəcə mürgüləmişdi, eşitdiyi
sözdən oyanıb özünə gəldi. Budur, gər- ğuna görə əri deyinirmiş. Bütün gününü
nəşib var gücüylə ayağa qalxır, coşquyla – əynində köhnə xalat, ayağında başmaq
can atdığına sahib olmağa gücü çatmasa – kitabla keçirirmiş. Kaş biləydin, adı əx-
tütünün dadını da unutmuşam... Sağ ol... halda, həkim Mariya barədə danışacaq.
Gəzişək? Mariya Krossu tərifləməkçün yaxın-
Həkim indi sağaldığına sidq-ürəkdən laşsalar da, atayla oğul arasında ilk cəhd-
inanan, amma yarasının qəfildən qanadı- dən fikir ayrılığı yarandı: Raymon iddia
ğını görüb heyrətə gələn bir xəstə kimi edirdi ki, belə işvəli bir qadın möminlərdə
təəccüb içindəydi. Elə bu səhər labora- nifrət oyatmaya bilməz. O qadın təsəvvü-
toriyada, günahları bağışlanmış bir din- rünə necə hopmuşdusa, özbaşınalığına,
dar kimi canında duyduğu rahatlıqdan şöhrətpərəstliyinə, sərbəstliyinə mat qal-
uçurdu sanki. İçini qarsan od-alovdan heç dığını bildirirdi. Həkim isə deyirdi ki, Ma-
nə qalmamışdı. Bir qədər amiranə, hətta riyanı yüngül əxlaqlı qadın saymır, cama-
öyüdverici tərzdə Robinsonu yanına ça- atın dedi-qodusuna inanmaq lazım deyil.
ğırdı. Yaz girəndən bəri Buff teatrından – Onu yaxşı tanıyıram axı! Oğlu Fran-
olan bir qız onu tez-tez işindən ayırırdı. suanın xəstələndiyi vaxtlarda da, elə on-
– Әziz dostum, sevdiyi elmdə zirvələr dan sonra da mən Mariyanın ən yaxın
fəth etmək istəyən alim, qadına həsr etdi- dostu olmuşam... Mənimlə çox dərdlə-
152 yi saatlarını, dəqiqələrini itirilmiş saymalı- şib...
dı... – Yazıq ata! Təsəvvür edirəm, sənin
2017 Robinson alnına tökülmüş saçlarını başını necə xarab eləyirmiş. Hə?
geri ataraq, turşudan yanmış xalatıyla göz- Həkim özünü güclə ələ alıb həyəcan-
lüyünü silib cəsarətə gəldi: la cavab verdi:
– Hər halda, sevgi... – Yox, mənim balam. O, çox səmimi
Həkim onun sözünü kəsdi: bir tərzdə, az qala özünü alçaldaraq, hər
– Yox, əzizim, bəzi müəmmalı hallar şeyi mənə etiraf etmişdi. Bu dünyada
istisna olmaqla, əsl elm adamı sevgiyə əməlləri qəti özünə bənzəməyən bir adam
Fransua Moriak. Sevgi səhrası qalib gəlməyə bilməz. Yoxsa odunu, alo- varsa, o da Mariya Krossdu. Onu tənbəl-
vunu elmə verməklə daha böyük həzlər liyi məhv edib. Anası Müqəddəs Klara
qazanmaqdan özünü məhrum elədiyi üçün məktəbinin müəllimi idi, Mariyanı Peda-
ömrü boyu yanıb-yaxılar. qoji İnstituta hazırlaşdırırdı, amma 144-cü
alayın həkimiylə evlənəndən sonra məş-
– Elədir, – Robinson cavab verdi. – ğələlərdən qaldı. Üçillik ailə həyatında
Güman ki, böyük alimlərin əksəriyyəti şəh- onun haqda heç kim barmağını qatlayıb
vətə qaçıb, onların arasında həqiqi aşiq xoşagəlməz bir şey deyə bilməzdi. Әri
yoxdu, məncə. sağ olsaydı, Mariya bu gün də vicdanlı
və sadə bir qadın kimi qalacaqdı. Onun
O axşam həkim şagirdinin dediyi sözlə- başının yeganə qaxıncı tənbəlliyi idi, evi-
ri təsdiqləyəndə nəyə görə qızardığını in- nin qayğısına qala bilmirdi. Özü mənə
di başa düşdü. Raymonun “Mariya Kros- danışıb ki, naharları çox vaxt boyat oldu-
su gördüm” cümləsi kifayət edirdi ki, içi-
nin ölmüş bildiyi ehtirası coşsun. Hə, doğ-
rudan da, təzəcə mürgüləmişdi, eşitdiyi
sözdən oyanıb özünə gəldi. Budur, gər- ğuna görə əri deyinirmiş. Bütün gününü
nəşib var gücüylə ayağa qalxır, coşquyla – əynində köhnə xalat, ayağında başmaq
can atdığına sahib olmağa gücü çatmasa – kitabla keçirirmiş. Kaş biləydin, adı əx-