Page 90 - "Xəzər" 4/2016

diqtəsiylə yaradırdı; buna görə Berns1 və tərk edir, öz əllaməliyimlə ilkin düşün-

Bayronu nəinki öz dövrümün, hətta mən- cələrimi məhv edirəm, nəticədə soyuq,

dən əvvəlki əlli ilin də əsl dahisi hesab darıxdırıcı, cansız bir şey alınır. Bu, eynən

edirəm. Әlbəttə, bizdə poetik vergisi kifa- yazılı nitqlə, natiqin sinəsindən gözlənil-

yət qədər yetərli olan insanlar çoxdu, am- mədən qopan azad ifadələr arasındakı

ma, məncə, belə bir tükənməz və əbədi fərqə oxşayır; sonuncuda həmişə, az da

çağlayıb axan çeşmə yoxdu... olsa, bir şövq, bir ilham var. Amma istə-

məzdim ki, gənc müəlliflər mənim başı-

12 fevral soyuqluğumu yamsılasınlar. Consilium

Dünən axşam “Vudstok”un ikinci cildini non currum care. (Tələskənliyə deyil, dü-

bitirdim, bu gün səhər artıq üçüncüyə şünməyə cəhd elə lat.)

başlamaq lazımdı. Amma əsəri necə Uil Davenantdan bir neçə səhifə oxu-

bitirəcəyim haqda zərrə qədər də təsəv- dum, şayiələrdən çox xoşu gəlirdi, guya

vürüm yoxdu. Eynən naməlum bir diyarda Şekspirin onun anası ilə eşq macərası

azıb sərgərdan qalmış vəziyyətdəyəm. olub. Düşünürəm ki, buna Fildinqin məz-

Həmişə ürəyimə yatan yol ilə gedərdim, həkəsindəki Faetonun iddiası kimi yanaş-

90 ya o, qısa olardı, ya da mənə elə gələrdi. maq lazımdı:

İşdə də eləyəm – heç vaxt plan tuta Uşaqlar sataşırlar – ayıb və rüsvayçılıq:
2016 bilmirəm, tutsam belə heç vaxt ondan “Rədd ol get cəhənnəmə! Yoluq balası

yapışıb qalmıram: yazanda bəzi epizodlar yoluq!”

genişlənib böyüyür, bəziləri isə kiçilir, ya Pah! Mən bu sətirləri “Vudstok”a

Valter Skott. Mən Şekspirin ayaqqabılarını silməyə belə layiq deyiləm da tamamilə yoxa çıxır; qəhrəmanlarım yerləşdirəcəm! Onlar Şekspirin qoca

əsas ideyadan asılı olmadan, məndə necə pərəstişkarının dodaqlarında yaxşı səs-

alınırsa o cür – ya vacib, ya da əksinə, lənər. Ancaq axı onlar hələ o zaman yazıl-

əhəmiyyətsiz bir rol oynayırlar. Çalışıram mamışdı. Nə olsun ki? Yoldan keçənin bi-

yazdıqlarım maraqlı və əyləncəli olsun, ri anaxronizmi faş edə bilər – bu, böyük

qalan şeyləri taleyin ümidinə buraxıram. bəla deyil. Demək olar ki, artıq yazılıbmış

Tənqidçilərin, xüsusilə ciddi işlənmiş bəzi və Fildinq onu rəvayətdən götürüb...

epizodlar tapması hərdən məni əyləndirir;

əslində mən birnəfəsə yazıram, bir də

korrektə edəndə oxuyuram. Şeirlərimin 13 fevral

üzünü iki, bəzən də üç dəfə köçürürəm. İncəsənət növlərinin hər birinin əsl

Yazmağın bu üsulu ispanca dar donde məqsədi və ali hədəfi insan hisslərinə tə-

diere (necə alındı – alındı), bizim dildəsə sir etmək və ya insan ruhunun narahatlıq-

başdansovdu – yəni, necə gəldi adlanır; larını müvəqqəti də olsa unutdurmaq, ara-

bunun təhlükəli bir üsul olduğunu etiraf dan qaldırmaq, həm də təəccüb, dəhşət,

edirəm, amma özümlə bacarmıram. Öz məmnunluq və bu kimi hisslər oyatmaqdır.

təxəyyülümü ağlın gücüylə buxovlamaq Həmin incəsənət əsərlərinin yaranıb mey-

istəyəndə, – bu isə məntiqi bir düzüm dana gəlməsində, məsələn, Homerdə

deyil – mənə elə gəlir, günəş göy qübbəsini olduğu kimi, əsas qayələr elə mükəm-

1 Robert Berns (1759-1796) – şotland şairi