Page 29 - "Xəzər" 4/2016
P. 29
II Yekaterina növbəti oynaşı 22 yaşlı bına qazandıqları şəxsi firavanlıqlarının, 29
Platon Zubovu praporşiklikdən birdən-birə var-dövlətlərinin keşiyində dayanmış mən- 2016
general-feldtsexmeyster etdi – elə rütbələr səbpərəst almanlarla, tatarlarla, gizli və
təsis edirlər ki, rus adamı bunu heç tələffüz bəzən də açıq yəhudilərlə, hətta budur – Elçin. Baş
də edə bilmir – Yekaterina Platonu bütün Qafqaz tuzemlərinin törəmələri ilə nə
Rusiya artilleriyasının komandiri təyin etdi, etmək olar? Mixail İllarionoviç1 cürbəcür
Platon fliqel-adyutant oldu, çünki Yekate- barkalayların2, benniqsenlərin3, Vintsin-
rinanın yatağında hərbi şücaətlər göstərirdi, qer… tfu!.. rus insanı bunların adını necə
çarpayıda top mərmisini hədəfə düz tələffüz etsin?!.. Vints-in-qer-o-de… vitsin-
tuşlayırdı. qerodelərin4 əhatəsində nə edə bilər?
Birdi, ikidi, beşdi, ondu bəyəm? Pyotr bo-
Yekaterina Platonun 25 yaşlı qardaşı yarların saqqallarını qırxdırdı, axırı nə
Valerian Zubovu isə Qafqaza göndərilən oldu? Vətənləri olmayan, ana torpağın
ordunun Baş komandanı təyin etmişdi və nə olduğunu bilməyən bu adamlar Avro-
bu oğlancığaz Ağa Məhəmməd şah Qacar padan tökülüşüb, taxtabiti kimi ana Ru-
kimi bir qaniçən şirlə kəllə-kəlləyə gələ- siyanın canına daraşdı, onların çoxu öz
cəkmiş… ölkələrində heç nəyə yaramadıqları üçün
genişürəkli Rusiyaya üz tutdular və burada
Suxaryov onda da Qafqaz ordusunda mənsəb qazandılar. Avropanın müflisləşmiş
xidmət edirdi və o, iti kəndli ağlı ilə başa baronlarının, qraflarının törəmələri öz
düşürdü ki, Avropa yalnız o zaman Rusi- yüksək mənsəblərinin arxasında gizlənə-
yanı qəbul edəcək, Rusiya ilə nəinki barı- rək, Rusiyada hörmət sahibi, hətta qibtə
şacaq, hətta Rusiyaya yaltaqlanacaq ki, mənbəyi olublar, rus mujikləri isə onların
Rusiya dünyanın hegemon bir dövlətinə karetasını sürür, ayaqqabılarını təmizləyir,
çevrilsin, bu isə o vaxt mümkündür ki, sobaları üçün odun doğrayır, rus qadınları
Rusiya isti sulara, Hind okeanına çıxsın da onların tuman-köynəyini yuyub-ütüləyir,
və kapitan Suxaryov dərk edirdi ki, bu onlardan bic uşaqlar doğur. Avropada din-
məqsəd üçün Cənubi Qafqaz kompaniyası siz və əxlaqsız avantürist qalmadı, hamısı
mühüm bir mərhələ olmalıdır, sonra hərc- Rusiyaya axışdı.
mərclik içində olan İrana girmək lazım idi,
sonra da – İstanbul, boğazlar. Və kapitan Suxaryov ürəkağrısı ilə fi-
kirləşirdi ki, bir azdan Rusiyada Rusiyanın
Suxaryovun fikrincə, İstanbulu almaq özünə yer olmayacaq. Pyotr kor-koranə
həm də rus xalqının Yaradan qarşısında Avropanı yamsıladı və rus adət-ənənələ-
bir xristianlıq borcu idi, pravoslav xaçını rinin axırına çıxdı, özü də milliyyəti bilin-
Sofiya məbədinə qaytarmaq lazım idi və məyən bir Pribaltika qəhbəsi ilə evlənib,
Suxaryov bunları fikirləşəndə ehtiraslı bir onu Rusiyanın imperatriçası5 etdi. Hər
etiraz dalğası onun bütün vücudunu hansı başqa bir millətin nümayəndəsi –
yandırıb-yaxırdı: oynaşlarla, knorrinqlərlə, bir alman, yaxud bir tatar, yaxud da elə
mədə qurdu kimi ana Rusiyanın içinə girib
ağalıq edən, Rusiyanı yox, Rusiya hesa-

1 Mixail Иllarionoviч – rус сяркярдяси, рус ясилли эенерал-фелдмаршал М.И.Кутузов
2 barkalaylar – rус щярби хадими, эенерал-фелдмаршал, алман-шотланд ясилли Барклай де Толли нязярдя тутулур.
3 benniqsenlяr – rус щярби хадими, кавалерийа эенералы, алман ясилли Л.Л.Баннигсен нязярдя тутулур.

4 vitsinqerodelяr – rус щярби хадими, кавалерийа эенералы, алман ясилли Ф.Ф.Винтсингероде нязярдя тутулур.
5 imperatrичя – Биринъи Йекатрина нязярдя тутулур.
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34