Page 107 - "Xəzər" 4/2016
P. 107
– Hər şey qaydasındadı – o, cavab Atamın gündən qaraldığı yadıma gəlmir 107
verdi. – o, gündən yanırdı, mövsüm ərzində az 2016
qala iyirmi dəfə dərisi soyulurdu, duzlu su
Hiss olunmadan yazın yerini yay tutdu, əllərini qabıqdan çıxarırdı, oxuyanda, ya Alister Makleod. Qayıq
iyunun üçüncü həftəsi yetişdi və bizi yay gülümsəyəndə, küləkdən çatlayan dodaq-
tətilinə buraxdılar. İyunda omar ovu başa ları qanayırdı və balıq mövsümü ərzində,
çatdı. İndi öyrənə biləcəyimə ümid demək olar, üzünü qırxmırdı – üzünə tox-
eləyirdim, – payızda gəmi iplərini balıq unmaq ağrı verirdi, qolbağı, hətta sakit
ovu mövsümünə hazırlamağa başlayacaq- havada da çıxarmırdı, çünki həmişə əlləri
dıq, atam isə bir yazdan da çıxacaqdı. ağrıyırdı. Ancaq əvvəllər, nədənsə, heç
nə sezməmişdim.
Ancaq iyulun birində dayım dedi ki,
onu okean balıqçı gəmisinə matros Bir sözlə, həmin yay mən çox şey öy-
götürürlər. Biz bilirdik – o, “Cenni Linn”dən rəndim və çox şeyə də başqa cür baxdım:
həmişəlik gedir və növbəti mövsümə özünə uşaqlıqda baxıb, ancaq sezmədiyim, fikir
qayıq alacaq: böyük oğlunun on altı yaşı vermədiyim şeyləri gördüm. Atam başqa-
tamam olmuşdu, arvadı isə on üçüncü larından pis balıqçılıq eləməsə də, balıq-
uşağa hamilə idi. Dayım atamı sevirdi, çıya oxşamırdı və qəsəbədə onu sevirdilər,
ancaq risk eləyə bilməzdi. Məktəblə özlərininki sayırdılar. Qışda məni oxumağa
üzülüşməli olacağımı onda başa düşdüm. göndərəndə, ömürboyu universitetdə
oxumağı arzuladığını dediyini xatırladım;
İyulda atamla işləməyə başladım – onda sözlərini qulaqardına vurmuşdum –
dayımın yerinə sükançı oldum. Atam bir vaxt sirk artisti olmaq istədiyini gop-
susurdu, anam isə xöşbəxt idi. Nahardan lamışdı, indi də universitetdən dəm vurur –
sonra toru hazırlayırdıq: iplərin dolaşığını görünür, ağıllanıb.
açıb, qarmaqlara yem keçirirdik, axşamlar
isə dayaz yerlərdə yaruslar – bir-birinə Bir dəfə atama söz verdim ki, nə qədər
bağlanmış tor qoyur, onları sübhün soyuq sağdı, heç hara getməyəcəyəm. Atam
alatoranında yığırdıq. Səhər saat dörddə duruxdu, sonra papiros dumanının içindən
evdən çıxırdıq, başqa balıqçılarla birlikdə gülümsəyib sakitcə dedi:
körpüyə düşürdük və gün çıxmamışdan
qabaq artıq yerimizdə olurduq. Belə tezdən – Nə deyirəm, oğlum, sağ ol.
oyanmağa öyrənməmişdim və otağımın Biz balıq ovlamaqda idik. İyul keçdi,
qaranlıq olduğunu görən balıqçılar hərdən avqustun bərk istiləri sona çatdı, uşaqların
pəncərəmə daş atırdılar. Mən yerimdən hələ ləzzətlə məktəbə qaçdıqları sentyabrın
sıçrayıb, tələsik geyinirdim – axı dəniz ilk günləri gəldi, axarlarda su isə o qədər
yatıb qalanları yedizdirmir – qaça-qaça şəffafdı ki, dibində ən xırda daşları da
pilləkənlə düşüb, atama tərəf boylanırdım. görmək mümkündü və bir axşam anam
O, paltarlı çarpayıda uzanıb, papiros mənə dedi: “Görürsən, o necə də sevinir,
tüstülədə-tüstülədə kitab oxuyurdu. Ancaq hətta cavanlaşıb!”
məni heç vaxt özü oyatmırdı. Sentyabr həmişə olduğu kimi, sakit və
günəşsiz idi, o sezilmədən, rahatca ötüb-
O il son dərəcə bərəkətli yay, sabit keçdi. Oktyabr gəldi, fırtına qopmağa baş-
hava və çoxlu balıq oldu. Bir dəfə də ol- ladı. Soyuq şimal küləyi əsəndə, gecə
sun yarusumuz cırılmadı. Mən əməllicə boş toru çıxarırdıq. Noyabrda dörd toru-
möhkəmlənib, anamın qardaşı kimi qa- muzu külək apardı, dəniz qaralıb tünd-
ralmışdım.
verdi. – o, gündən yanırdı, mövsüm ərzində az 2016
qala iyirmi dəfə dərisi soyulurdu, duzlu su
Hiss olunmadan yazın yerini yay tutdu, əllərini qabıqdan çıxarırdı, oxuyanda, ya Alister Makleod. Qayıq
iyunun üçüncü həftəsi yetişdi və bizi yay gülümsəyəndə, küləkdən çatlayan dodaq-
tətilinə buraxdılar. İyunda omar ovu başa ları qanayırdı və balıq mövsümü ərzində,
çatdı. İndi öyrənə biləcəyimə ümid demək olar, üzünü qırxmırdı – üzünə tox-
eləyirdim, – payızda gəmi iplərini balıq unmaq ağrı verirdi, qolbağı, hətta sakit
ovu mövsümünə hazırlamağa başlayacaq- havada da çıxarmırdı, çünki həmişə əlləri
dıq, atam isə bir yazdan da çıxacaqdı. ağrıyırdı. Ancaq əvvəllər, nədənsə, heç
nə sezməmişdim.
Ancaq iyulun birində dayım dedi ki,
onu okean balıqçı gəmisinə matros Bir sözlə, həmin yay mən çox şey öy-
götürürlər. Biz bilirdik – o, “Cenni Linn”dən rəndim və çox şeyə də başqa cür baxdım:
həmişəlik gedir və növbəti mövsümə özünə uşaqlıqda baxıb, ancaq sezmədiyim, fikir
qayıq alacaq: böyük oğlunun on altı yaşı vermədiyim şeyləri gördüm. Atam başqa-
tamam olmuşdu, arvadı isə on üçüncü larından pis balıqçılıq eləməsə də, balıq-
uşağa hamilə idi. Dayım atamı sevirdi, çıya oxşamırdı və qəsəbədə onu sevirdilər,
ancaq risk eləyə bilməzdi. Məktəblə özlərininki sayırdılar. Qışda məni oxumağa
üzülüşməli olacağımı onda başa düşdüm. göndərəndə, ömürboyu universitetdə
oxumağı arzuladığını dediyini xatırladım;
İyulda atamla işləməyə başladım – onda sözlərini qulaqardına vurmuşdum –
dayımın yerinə sükançı oldum. Atam bir vaxt sirk artisti olmaq istədiyini gop-
susurdu, anam isə xöşbəxt idi. Nahardan lamışdı, indi də universitetdən dəm vurur –
sonra toru hazırlayırdıq: iplərin dolaşığını görünür, ağıllanıb.
açıb, qarmaqlara yem keçirirdik, axşamlar
isə dayaz yerlərdə yaruslar – bir-birinə Bir dəfə atama söz verdim ki, nə qədər
bağlanmış tor qoyur, onları sübhün soyuq sağdı, heç hara getməyəcəyəm. Atam
alatoranında yığırdıq. Səhər saat dörddə duruxdu, sonra papiros dumanının içindən
evdən çıxırdıq, başqa balıqçılarla birlikdə gülümsəyib sakitcə dedi:
körpüyə düşürdük və gün çıxmamışdan
qabaq artıq yerimizdə olurduq. Belə tezdən – Nə deyirəm, oğlum, sağ ol.
oyanmağa öyrənməmişdim və otağımın Biz balıq ovlamaqda idik. İyul keçdi,
qaranlıq olduğunu görən balıqçılar hərdən avqustun bərk istiləri sona çatdı, uşaqların
pəncərəmə daş atırdılar. Mən yerimdən hələ ləzzətlə məktəbə qaçdıqları sentyabrın
sıçrayıb, tələsik geyinirdim – axı dəniz ilk günləri gəldi, axarlarda su isə o qədər
yatıb qalanları yedizdirmir – qaça-qaça şəffafdı ki, dibində ən xırda daşları da
pilləkənlə düşüb, atama tərəf boylanırdım. görmək mümkündü və bir axşam anam
O, paltarlı çarpayıda uzanıb, papiros mənə dedi: “Görürsən, o necə də sevinir,
tüstülədə-tüstülədə kitab oxuyurdu. Ancaq hətta cavanlaşıb!”
məni heç vaxt özü oyatmırdı. Sentyabr həmişə olduğu kimi, sakit və
günəşsiz idi, o sezilmədən, rahatca ötüb-
O il son dərəcə bərəkətli yay, sabit keçdi. Oktyabr gəldi, fırtına qopmağa baş-
hava və çoxlu balıq oldu. Bir dəfə də ol- ladı. Soyuq şimal küləyi əsəndə, gecə
sun yarusumuz cırılmadı. Mən əməllicə boş toru çıxarırdıq. Noyabrda dörd toru-
möhkəmlənib, anamın qardaşı kimi qa- muzu külək apardı, dəniz qaralıb tünd-
ralmışdım.
