Page 102 - "Xəzər" 4/2016
P. 102
Öyrəşdiyimiz jurnallar idi – “Zaman”, xın düşməmişdi. Ancaq atamın otağı əv-
“Həftə xəbərləri”, “Ailə xəbərləri” – atam vəlki kimi qalmışdı.
ucuzlaşdırılmış abunəni gözləməyə çalışıb, Bacılarım. Onlar atalarının – heç vaxt
hər il onlara yazılırdı: “Tələsin! Güzəştli yığışdırılmayan yataq otağının qızları idi,
yeni il qiyməti – ili üç əlliyə!” ancaq səliqəli, tör-töküntüsüz evdə
O, əlinə keçən kitabları – nə vaxtsa böyümüşdülər. Bu qamətli, qəşəng qızlar
hay-küy qoparıb, indi ucuzlaşan bestsel- anamdan düzgün üz cizgilərini, atamdan
lerləri, “Ayın ən yaxşı kitabı”nın köhnə saçları götürmüşdülər – atamın cavanlıqda
nəşrlərini, ən çox da jurnalların üz qabı- kürən gur saçları var idi, – onlar yaxşı oxu-
ğında reklam olunan abunə seriyalarını yur, ev işlərində anama kömək göstərir,
alırdı: “Bukinist kitabı. Cib nəşrləri. İstənilən nəvazişlə, səbirlə mənə – ailədə yeganə
əsər – on sentə”. Әvvəllər bu seriyalara özü oğlan uşağı olan kiçik qardaşlarına da-
abunə olurdu, sonra bacılarım göndərməyə yəlik eləyirdilər. Bir sözlə, onlar qayğısız
başladı və atam onları birnəfəsə oxuyurdu: və şən yaşayırdılar.
şeirlər məcmuəsi və Folknerin hekayələri, İntəhası, onları yalnız bir qadağa
Dostoyevskinin romanları və “Sevməyi kədərləndirirdi: atam onlara dalğaqırana
102 öyrənin” kimi seks kitabçaları – bir sözlə, getməyə icazə vermirdi, ora isə balıqçıların
“on sentə istənilən əsər”. uşaqları yığışırdı. Bacılarım atamın qada-
2016 Dənizdən qayıdıb, tezcə nahar edərək, ğasını pozmurdular, ancaq anam onları
atam gecəyə, bəzən isə səhərə qədər nəsə almağa, ya qardaşına dəyməyə gön-
kitabların arasında eşələnirdi. Hələ indi dərəndə axşamdan keçənə qədər qayıt-
də yadımdadı: yun köynəkdə çarpayıya mırdılar: dalğaqıranda qaçdı-tutdu, ya
uzanıb, dəri gödəkcəsi stulun başına atılıb, gizlənqaç oynayır, sərilmiş torların ətrafında
lampa onun ağ saçlarını və kitabın həvəslə qaçışır, körpüyə bağlanan qayıq-
səhifələrini işıqlandırır, ağzında papiros, lardan hoppanır, əsrarəngiz dərinliklərdən
sönməmiş papiros kötüyü külqabıda, ya qalxıb, yosunlara dolaşmış qarmaqların
düşüb stolun üstündə tüstülənir, radioqə- yanından ötərək, dalğaqıranın altından
buledicidə həzin musiqi səslənir. Onun sivişib, dibsiz qaranlıqlarda yoxa çıxan
nə vaxt yatdığını hələ də başa düşmürəm, tənbəl xanı balıqlarını səsləyirdilər. Axşama
çünki gecənin bir yarısı oyananda onun tərəf atam narahat olmağa başlayırdı, an-
xırıltılı boğuq öskürəyini, səhifələrin caq anam təmkinini pozmurdu. “Qızlar
Alister Makleod. Qayıq xışıltısını, ya çarpayının cırıltısını eşidirdim hamının gözü qabağında oynayır, – o
– papirosu çəkib, yerində dikələrək növbəti, deyirdi, – özünü didib-tökməyə dəyməz.
yüzüncü papirosunu bükürdü. Və səhərə Gedib harda gəldi avaralanmırlar, ya da
qədər pəncərəsindən işıq gəlirdi. gözlərini səfeh kitablara dikib oturmurlar”.
Atamın otağından anamın zəhləsi Təxminən on dörd, on beş yaşlarında
gedirdi: onun hər cürə tör-töküntüdən – bacılarım atamın otağına yol tapdılar və
evdəki, həyatdakı, paltardakı, ya fikirdəki onların həyatı get-gedə dəyişməyə başladı.
səliqəsizlikdən zəhləsi gedirdi. Məktəbli Anamın tərbiyə verdiyi gələcəyin evdar
olanda vur-tut “Ayvenqo” romanını oxumuş- qadını necə lazımsa yığışdırmaq, ən azın-
du və bunun axmaq, mənasız məşğuliyyət dan, külqabını təmizləmək üçün bu otağa
olduğunu qərara alıb, bir daha kitaba ya- girmişdi, – onu tapanda, çarpayıda oturub,
“Həftə xəbərləri”, “Ailə xəbərləri” – atam vəlki kimi qalmışdı.
ucuzlaşdırılmış abunəni gözləməyə çalışıb, Bacılarım. Onlar atalarının – heç vaxt
hər il onlara yazılırdı: “Tələsin! Güzəştli yığışdırılmayan yataq otağının qızları idi,
yeni il qiyməti – ili üç əlliyə!” ancaq səliqəli, tör-töküntüsüz evdə
O, əlinə keçən kitabları – nə vaxtsa böyümüşdülər. Bu qamətli, qəşəng qızlar
hay-küy qoparıb, indi ucuzlaşan bestsel- anamdan düzgün üz cizgilərini, atamdan
lerləri, “Ayın ən yaxşı kitabı”nın köhnə saçları götürmüşdülər – atamın cavanlıqda
nəşrlərini, ən çox da jurnalların üz qabı- kürən gur saçları var idi, – onlar yaxşı oxu-
ğında reklam olunan abunə seriyalarını yur, ev işlərində anama kömək göstərir,
alırdı: “Bukinist kitabı. Cib nəşrləri. İstənilən nəvazişlə, səbirlə mənə – ailədə yeganə
əsər – on sentə”. Әvvəllər bu seriyalara özü oğlan uşağı olan kiçik qardaşlarına da-
abunə olurdu, sonra bacılarım göndərməyə yəlik eləyirdilər. Bir sözlə, onlar qayğısız
başladı və atam onları birnəfəsə oxuyurdu: və şən yaşayırdılar.
şeirlər məcmuəsi və Folknerin hekayələri, İntəhası, onları yalnız bir qadağa
Dostoyevskinin romanları və “Sevməyi kədərləndirirdi: atam onlara dalğaqırana
102 öyrənin” kimi seks kitabçaları – bir sözlə, getməyə icazə vermirdi, ora isə balıqçıların
“on sentə istənilən əsər”. uşaqları yığışırdı. Bacılarım atamın qada-
2016 Dənizdən qayıdıb, tezcə nahar edərək, ğasını pozmurdular, ancaq anam onları
atam gecəyə, bəzən isə səhərə qədər nəsə almağa, ya qardaşına dəyməyə gön-
kitabların arasında eşələnirdi. Hələ indi dərəndə axşamdan keçənə qədər qayıt-
də yadımdadı: yun köynəkdə çarpayıya mırdılar: dalğaqıranda qaçdı-tutdu, ya
uzanıb, dəri gödəkcəsi stulun başına atılıb, gizlənqaç oynayır, sərilmiş torların ətrafında
lampa onun ağ saçlarını və kitabın həvəslə qaçışır, körpüyə bağlanan qayıq-
səhifələrini işıqlandırır, ağzında papiros, lardan hoppanır, əsrarəngiz dərinliklərdən
sönməmiş papiros kötüyü külqabıda, ya qalxıb, yosunlara dolaşmış qarmaqların
düşüb stolun üstündə tüstülənir, radioqə- yanından ötərək, dalğaqıranın altından
buledicidə həzin musiqi səslənir. Onun sivişib, dibsiz qaranlıqlarda yoxa çıxan
nə vaxt yatdığını hələ də başa düşmürəm, tənbəl xanı balıqlarını səsləyirdilər. Axşama
çünki gecənin bir yarısı oyananda onun tərəf atam narahat olmağa başlayırdı, an-
xırıltılı boğuq öskürəyini, səhifələrin caq anam təmkinini pozmurdu. “Qızlar
Alister Makleod. Qayıq xışıltısını, ya çarpayının cırıltısını eşidirdim hamının gözü qabağında oynayır, – o
– papirosu çəkib, yerində dikələrək növbəti, deyirdi, – özünü didib-tökməyə dəyməz.
yüzüncü papirosunu bükürdü. Və səhərə Gedib harda gəldi avaralanmırlar, ya da
qədər pəncərəsindən işıq gəlirdi. gözlərini səfeh kitablara dikib oturmurlar”.
Atamın otağından anamın zəhləsi Təxminən on dörd, on beş yaşlarında
gedirdi: onun hər cürə tör-töküntüdən – bacılarım atamın otağına yol tapdılar və
evdəki, həyatdakı, paltardakı, ya fikirdəki onların həyatı get-gedə dəyişməyə başladı.
səliqəsizlikdən zəhləsi gedirdi. Məktəbli Anamın tərbiyə verdiyi gələcəyin evdar
olanda vur-tut “Ayvenqo” romanını oxumuş- qadını necə lazımsa yığışdırmaq, ən azın-
du və bunun axmaq, mənasız məşğuliyyət dan, külqabını təmizləmək üçün bu otağa
olduğunu qərara alıb, bir daha kitaba ya- girmişdi, – onu tapanda, çarpayıda oturub,