Page 100 - "Xəzər" 4/2016

Soyumuş acı qəhvəni başıma Qayıqda ağlamadın?” Onlar elə hey “qayıq,

çəkirayəm və səhər öz qayğıları ilə birlikdə qayıq” deyə təkrarlayırdılar və mən başa

açılır. Mən evə tələsirəm – bir yığın qayğım düşdüm: ailəmizdə ən başlıca şey qayıqdı.

var: məlum deyil, camaşırxanadan köynək- Anam. Gündüzlər ikilikdə qalırdıq, o,

lərimi gətirəcəklərmi, maşın işə düşəcəkmi “atamın qayıqda yeyə bilməsi üçün” yemək

– az qala qaçıram – hələ üzümü qırxıb, bişirirdi, “qayıqda cırılan” paltarlarını tikirdi

özümü səliqəyə salmalıyam, lənət şeytana, və “qayığı görmək üçün” pəncərədən

açarı hara qoymuşam? – bir sözlə, mən boylanırdı. Atam, adətən günortadan az

əldən düşmüş universitet müəllimiyəm və sonra gəlirdi və anam ondan soruşurdu:

artıq tapdaq elədiyim cığırla günə başla- “Qayıqda nə var, nə yox?” Bu, uşaqlıqda

yıram, atam, pəncərə arxasındakı qaraltılar, yadımda qalan ilk sualdı.

körpünün yanındakı qayıqlar isə onillik – Qayıqda nə var, nə yox?

yeknəsəq müəllimlik həyatımın bozumtul Qayıq Xoksberi limanında dayanırdı.

toranlığında tamam əriyib itir. Sübhün Uzunluğu otuz, eni təxminən on fut belə

qorxuları – səssiz kinoların pərakəndə balaca gəmiləri “ada qızı” adlandırırlar,

kadrları, sakit, gülməli balaca heyvanların onları yaxın sahillərdə balıq ovlamaq üçün

100 kölgələri, stolüstü lampanın işığında nəsə istifadə edirlər, balıqçılar onunla yazda

toxuyan anamın barmaqlarının təkrar ol- omar, yayda skumbriya, payızda isə treska
2016 unan hərəkətləri – uzaq uşaqlığın unu- ovlayırlar; oktyabrda, üstəlik luza və pikşa

dulmuş lövhələri solub yoxa çıxır. da tuturduq. Qayığı yük maşınının ötürücü

Sözləri yadda saxlamağı yenicə qutusu və muftasına təzədən əl gəzdirilmiş

öyrənəndən, ailəmizdə qayıq olduğunu güclü mühərriki çəkirdi – geriyə də biz

bilmişdim: anam, bacılarım, atam və qayıq. eyni sürətlə gedə bilirdik.

Atam. İri çəkmələr görürəm, sonra “Cenni Linn” – qayığımız belə adlanırdı,

məni necə qaldırdığını hiss eləyirəm, – çünki ərə gedənə qədər anamı belə

dalayan yanaq, dodaqlarımda duz tamı çağırırmışlar, – qayığa ev sahibəsinin adı-

və duz qoxusu, atamın qoxusu, bu qoxu nı vermək ənənəsi bizim mahalda qə-

onun ağ saçlarına, paltarına, tünd-qırmızı dimlərdən gəlirdi və qayığın adı irəlidə

altlıqlı çəkmələrinə və qayığa hopub. bortun hər iki tərəfinə trafaretlə yazılmışdı,

Duz qoxusu qayıqda həmişə var idi, arxada isə vintlə bərkidilmiş mis lövhəyə

onun daimiliyinə dərhal alışdım, ona görə “Cenni Linn” həkk olunmuşdu. Yazda qay-

Alister Makleod. Qayıq əvvəlcə heç nə sezmədim və birdən məlum ığı açıq-yaşıla boyayıb, adını trafaretlə

oldu ki, biz artıq üzürük. Atam limanda təzədən yazırdılar.

ənənəvi dairə vurdu, körpüyə yaxınlaşıb Bu haqda irəli qaçaraq danışıram: li-

kəndiri bərkitdi, arxadakı lövbəri suya atdı, manda ilk dəfə gəzintiyə çıxdığım gün,

məni başı üstünə qaldırıb dalğaqırana əlbəttə, nə qayığın ölçülərindən, nə qədim

qoydu, sonra özü düşdü, məni çiyninə ənənələrdən, nə mühərriklərin quruluşun-

alıb evə tərəf addımladı. dan xəbərim vardı, – həmin gün, hətta

Anam, bacılarım bizi mətbəxdə göz- anamın adını da bilmirdim.

ləyirdi. Biz içəri girəndə, əl-ayağa düşüb Dünya qarşımda tədricən açıldı; o,

soruşmağa başladılar: “Qayıq xoşuna əvvəlcə bizim evə, fəhlə limanının lap

gəldi? Qayıqda olanda qorxmadın? sahilində dayanmış, ya bizimki kimi təpəyə