Page 67 - "Xəzər" 2017
P. 67
cdə gəlirdilər və yuxudan oyanıb dəh- bütün bunların mənası sonra məlum ola- 67
şət içində həyətdə, iqamətgahın dəhlizin- caq, hansısa o qüvvə ki, ONU özünə tə- 2017
də, pilləkənlərdə ora-bura qaçışan, im- rəf çəkirdi və O, mütləq ora (hara?) uça-
dad istəyən kişiləri, qadınları, uşaqları caqdı, onda orada hər şey aydın olacaq- Elçin. Baş
güllə ilə vurur, süngüdən keçirirdilər. dı, ancaq görünən o məkan ONU burax-
mırdı, elə bil görünən o məkan istəmirdi
O, uşaqların çığırtısını, qadınların qış- ki, hər şeyaydın olsun, ancaq…
qırığını eşitmək istəmirdi, ancaq bu ON-
DAN asılı deyildi və o qışqırıqlar, çığırtı- …ancaq orada (harada?) hər şey ay-
lar ONUN şəffaf və çəkisiz varlığındakı dın olacaqdımı?..
azadlığı, sərbəstliyi açıq-aşkar boğmağa
başlamışdı, elə bil ONU həmin şəffaflıq- 24
dan və çəkisizlikdən çıxarmaq, ayırmaq, Fətəli şah asta addımlarla yataq ota-
uzaqlaşdırmaq istəyirdi və O, heç nə edə ğına yaxınlaşdı və Xacə Әbdül Rəhman
bilmirdi. otağın qapısı ağzında dayanıb, pişik gözlə-
rinə oxşayan yaşıl-sarımtıl gözlərini Fə-
Mayor Lisaneviç sürətlə pilləkənləri təli şaha zilləyərək, həmişəki kimi, qible-
qalxıb ikinci mərtəbənin arakəsməsinə yi-aləmin buyruğunu gözləyirdi, ancaq
sıçradı. qibleyi-aləm heç ağzını açmamış, uzun
illərin təcrübəsi Xacəyə dedi ki, şah fikirli-
Gecə paltarında yataq otağından çı- dir və bu gecə tək yatacaq.
xan İbrahim Xəlil xan mayor Lisaneviçlə Doğrudan da, şah qapıya çatanda Xa-
üz-üzə gəldi. cəyə baxmadı – elə bil Xacə Әbdül Rəh-
man adında məxluq yox idi və sözləri də
Ayişığında daha da bozarmış xırdaboz havaya dedi:
gözləri daima oynayan mayor qəzəbdən – Tək yatacağam. – sonra bir anlıq
titrəyən səsi ilə: «Hə, qoca tülkü, Abbas ayaq saxladı: – Әkbari-Azərbaycani sübh
Mirzəni gizlincə Qarabağa çağırırdın?! Nə tezdən əmrə müntəzir olsun! – və yataq
oldu?! Elə bilirdin mən xəbər tutmayaca- otağına keçdi.
ğam, alçaq?! Hanı indi sənin Qacarla- Bəli, dünyanın işləri belə idi: bu da
rın?! Hanı Fətəli şah? Niyə gəlib səni xi- Sərdar Sisianovun aqibəti.
lasetmir?!» – dedi. Və o qış gecəsi də Fətəli şah Qurani-
Kərimi ipək əbasının cibindən çıxarıb öpdü
Və mayor Lisaneviç dəhşətdən gözlə- və hər iki gözünə sürtüb, balıncın altına
ri böyümüş xana ağzını açmağa macal qoydu – ovuc içi boyda olan bu Qurani-
vermədən atəş açaraq İbrahim Xəlil xanı Kərimi rəhmətlik Ağa Məhəmməd şahın
yerə sərdi, ağzından qan axan və xırılda- sevimli xəttatı Seyid Mir Bağır Şabrani
ya-xırıldaya ona baxan xana: «Hə, necə- üzünü köçürüb, Baba xana hədiyyə et-
di? – dedi. – Bizim təzə peyda olmuş ge- mişdi və Fətəli şah taxta çıxdığı gündən
neral-leytenantımız, necəsən?.. General- etibarən bu Qurani-Kərimi özü ilə gəzdirir-
leytenantımıza baxın! Ala, başıboş gene- di, yatanda da balıncının altına qoyurdu.
ral-leytenant!..» və mayor Dmitri Tixono- Bəli, dünya bu cürgözlənilməz xəbər-
viç Lisaneviç ikinci tapançadan İbrahim lərlə dolu idi, çünki dünya başdan-başa
Xəlil xanın düz ürəyinə atəş açdı… sirri-xuda idi.
…sonra O, yavaş-yavaş, elə bil yenə
şəffaf və çəkisiz varlığına qayıtdı və ONUN
o varlığında zərif bir inam yarandı ki,
şət içində həyətdə, iqamətgahın dəhlizin- caq, hansısa o qüvvə ki, ONU özünə tə- 2017
də, pilləkənlərdə ora-bura qaçışan, im- rəf çəkirdi və O, mütləq ora (hara?) uça-
dad istəyən kişiləri, qadınları, uşaqları caqdı, onda orada hər şey aydın olacaq- Elçin. Baş
güllə ilə vurur, süngüdən keçirirdilər. dı, ancaq görünən o məkan ONU burax-
mırdı, elə bil görünən o məkan istəmirdi
O, uşaqların çığırtısını, qadınların qış- ki, hər şeyaydın olsun, ancaq…
qırığını eşitmək istəmirdi, ancaq bu ON-
DAN asılı deyildi və o qışqırıqlar, çığırtı- …ancaq orada (harada?) hər şey ay-
lar ONUN şəffaf və çəkisiz varlığındakı dın olacaqdımı?..
azadlığı, sərbəstliyi açıq-aşkar boğmağa
başlamışdı, elə bil ONU həmin şəffaflıq- 24
dan və çəkisizlikdən çıxarmaq, ayırmaq, Fətəli şah asta addımlarla yataq ota-
uzaqlaşdırmaq istəyirdi və O, heç nə edə ğına yaxınlaşdı və Xacə Әbdül Rəhman
bilmirdi. otağın qapısı ağzında dayanıb, pişik gözlə-
rinə oxşayan yaşıl-sarımtıl gözlərini Fə-
Mayor Lisaneviç sürətlə pilləkənləri təli şaha zilləyərək, həmişəki kimi, qible-
qalxıb ikinci mərtəbənin arakəsməsinə yi-aləmin buyruğunu gözləyirdi, ancaq
sıçradı. qibleyi-aləm heç ağzını açmamış, uzun
illərin təcrübəsi Xacəyə dedi ki, şah fikirli-
Gecə paltarında yataq otağından çı- dir və bu gecə tək yatacaq.
xan İbrahim Xəlil xan mayor Lisaneviçlə Doğrudan da, şah qapıya çatanda Xa-
üz-üzə gəldi. cəyə baxmadı – elə bil Xacə Әbdül Rəh-
man adında məxluq yox idi və sözləri də
Ayişığında daha da bozarmış xırdaboz havaya dedi:
gözləri daima oynayan mayor qəzəbdən – Tək yatacağam. – sonra bir anlıq
titrəyən səsi ilə: «Hə, qoca tülkü, Abbas ayaq saxladı: – Әkbari-Azərbaycani sübh
Mirzəni gizlincə Qarabağa çağırırdın?! Nə tezdən əmrə müntəzir olsun! – və yataq
oldu?! Elə bilirdin mən xəbər tutmayaca- otağına keçdi.
ğam, alçaq?! Hanı indi sənin Qacarla- Bəli, dünyanın işləri belə idi: bu da
rın?! Hanı Fətəli şah? Niyə gəlib səni xi- Sərdar Sisianovun aqibəti.
lasetmir?!» – dedi. Və o qış gecəsi də Fətəli şah Qurani-
Kərimi ipək əbasının cibindən çıxarıb öpdü
Və mayor Lisaneviç dəhşətdən gözlə- və hər iki gözünə sürtüb, balıncın altına
ri böyümüş xana ağzını açmağa macal qoydu – ovuc içi boyda olan bu Qurani-
vermədən atəş açaraq İbrahim Xəlil xanı Kərimi rəhmətlik Ağa Məhəmməd şahın
yerə sərdi, ağzından qan axan və xırılda- sevimli xəttatı Seyid Mir Bağır Şabrani
ya-xırıldaya ona baxan xana: «Hə, necə- üzünü köçürüb, Baba xana hədiyyə et-
di? – dedi. – Bizim təzə peyda olmuş ge- mişdi və Fətəli şah taxta çıxdığı gündən
neral-leytenantımız, necəsən?.. General- etibarən bu Qurani-Kərimi özü ilə gəzdirir-
leytenantımıza baxın! Ala, başıboş gene- di, yatanda da balıncının altına qoyurdu.
ral-leytenant!..» və mayor Dmitri Tixono- Bəli, dünya bu cürgözlənilməz xəbər-
viç Lisaneviç ikinci tapançadan İbrahim lərlə dolu idi, çünki dünya başdan-başa
Xəlil xanın düz ürəyinə atəş açdı… sirri-xuda idi.
…sonra O, yavaş-yavaş, elə bil yenə
şəffaf və çəkisiz varlığına qayıtdı və ONUN
o varlığında zərif bir inam yarandı ki,
