Page 154 - "Xəzər" 2017
P. 154
ki, məni heç bir SS görə, heç bir it iyləyib Bütün gördüklərimin mənası nə idi?
çıxara bilməsin. Orada olduğum müddət- Nə demək idi? Kimə aid idi? Bəlkə, mənə
də kartofla qarnımı doyurardım. bir ismarıc idi? Bunun mənim üçün pis və
Görəsən, insan çiy kartofla nə qədər ya yaxşı nəticələnəcəyini axı haradan bi-
dolana bilər? Cavabı bilmirdim. Maraqlı- ləydim?
dır, müharibə daha nə qədər davam edə- Səhər oyananda dünənki sevincdən,
cəkdi? Bəli, hər şey məhz bundan asılı kədərdən əsər-əlamət qalmamışdı. Hə-
idi. mişəki kimi, öz qaynar qəhvə payım üçün
Bilirdim ki, bir azdan küncdən qorxu gedirdim. Üstünə marqarin çəkilmiş iki ti-
kabusu çıxacaq. O, bütün günü boruda kə çörək yedim, müharibədən bir gecə
və yaxud haradasa büzüşüb gizlənir, ha- də ötdü deyə rahatlıqla nəfəs aldım. Bu,
mı yatanda isə nəfəsimin qoxusunu ala- həm də səbirsizliklə gözlədiyimiz sülhün
caq və dalımca gələcək. Qanı qaçmış bizə daha bir gecə yaxınlaşması demək
dodaqları isə: «bə-lan... sənin bə-lan gə- idi.
lib...» deyəcək. Səhər yeməyindən sonra dəmirçixa-
Dərin düşüncələrdən ayrılıb, yatağı- nanın arxasına voleybol oynamağa get-
mın ayaq tərəfindəki pəncərəyə yaxın- dim. Nahardan bir saat öncə artıq əlim-
154 laşdım. Buradan görünənlərə yaxşı bə- dəki kasayla, özüm və qardaşım üçün
2017 ləd idim. Pəncərə önündə cökə ağacları süd payımızı almaqdan ötrü növbədə da-
vardı. Yaxınlıqda yaşlı cökə ağacının tac yanmışdım. Növbə yavaş-yavaş tağlı bir
kimi budaqları, qara boşluq və kərpic di- yerə uzanırdı, ancaq ora heç də Silva xa-
var olmalıydı. Pəncərədən pərdə əvəzinə lanın yaşadığı yerə bənzəmirdi. İçəridə,
asılmış qara kağızı yavaşca kənara çə- süd qazanının arxasında ağ döşlüklü bir
kib, yerimdəcə donub-qaldım: cökələrdən qız dayanmışdı. Müticəsinə gözləyənlər-
birinin başı göy rəngdə işıq saçırdı. On- dən talonları yığıb, ona uzadılmış kasala-
dan gələn işıq çox vahiməli idi. Bir az ona ra azacıq süd tökürdü.
baxdım. Bu ağacın hər yarpağını, hər alı- Qızın önündə dayandım. O, bir anlıq
şan budağını tanıyırdım. Mənə elə gəlirdi diqqətlə üzümə baxıb gülümsündü. Təbii
ki, o budaqlar, o yarpaqlarəyilmiş nəhəng ki, onu tanıyırdım.Amma əslində bir dəfə
bir sifət formasında büzüşüb alov saçan də ona düzəməlli fikir verməmişdim. Qa-
gözlərlə mənə baxır. ra saçları və çil sifəti vardı. O, iri qazana
Boğazım elə qurumuşdu ki, qışqırma- sarı əyildi, böyük çömçəsini doldurub ka-
ğa cürət etsəydim belə, yenə səsim çıx- sama süd tökdü, sonra tələsik iki çömçə
mayacaqdı. Qara kağızı əlimdən bura- də əlavə edib, yenə üzümə gülümsündü.
İvan Klima. Miriyam xan kimi, otağa yenə qaranlıq çökdü. Pən- Sanki o gülüşü ilə mənə aid olan nəsə
cərənin yanında tərpənmədən dayanıb, vacib bir şeyi demək istəyirdi. Ağzına ki-
o kağızı bir də qaldırdım və bir daha o si- mi dolan kasamı özümə qaytardı, mən
fətə baxmaq istədim. Amma ikinci dəfə isə həyəcandan güclə «sağ ol...» deyə
ürək eləmədim. Niyə də etməliydim ki? bildim. Heç nə başa düşmürdüm. Mən
Onsuz da onu düz gözümün önündə yad insanların üzümə gülümsəmələrinə,
görürdüm. Hətta gözlərimi qapasam da, xoş rəftarına alışmamışdım. Oradan çı-
o, qəribə işıq şölələrinə bürünmüş halda, xandan sonra, dəhlizdə divara söykənib,
qaranlıq tavanda hoppana-hoppana gözlə- südü içməyə başladım. Sanki qız indicə
rimin önündə rəqs edirdi. gəlib mənə aid olmayan artıq südü əlim-
çıxara bilməsin. Orada olduğum müddət- Nə demək idi? Kimə aid idi? Bəlkə, mənə
də kartofla qarnımı doyurardım. bir ismarıc idi? Bunun mənim üçün pis və
Görəsən, insan çiy kartofla nə qədər ya yaxşı nəticələnəcəyini axı haradan bi-
dolana bilər? Cavabı bilmirdim. Maraqlı- ləydim?
dır, müharibə daha nə qədər davam edə- Səhər oyananda dünənki sevincdən,
cəkdi? Bəli, hər şey məhz bundan asılı kədərdən əsər-əlamət qalmamışdı. Hə-
idi. mişəki kimi, öz qaynar qəhvə payım üçün
Bilirdim ki, bir azdan küncdən qorxu gedirdim. Üstünə marqarin çəkilmiş iki ti-
kabusu çıxacaq. O, bütün günü boruda kə çörək yedim, müharibədən bir gecə
və yaxud haradasa büzüşüb gizlənir, ha- də ötdü deyə rahatlıqla nəfəs aldım. Bu,
mı yatanda isə nəfəsimin qoxusunu ala- həm də səbirsizliklə gözlədiyimiz sülhün
caq və dalımca gələcək. Qanı qaçmış bizə daha bir gecə yaxınlaşması demək
dodaqları isə: «bə-lan... sənin bə-lan gə- idi.
lib...» deyəcək. Səhər yeməyindən sonra dəmirçixa-
Dərin düşüncələrdən ayrılıb, yatağı- nanın arxasına voleybol oynamağa get-
mın ayaq tərəfindəki pəncərəyə yaxın- dim. Nahardan bir saat öncə artıq əlim-
154 laşdım. Buradan görünənlərə yaxşı bə- dəki kasayla, özüm və qardaşım üçün
2017 ləd idim. Pəncərə önündə cökə ağacları süd payımızı almaqdan ötrü növbədə da-
vardı. Yaxınlıqda yaşlı cökə ağacının tac yanmışdım. Növbə yavaş-yavaş tağlı bir
kimi budaqları, qara boşluq və kərpic di- yerə uzanırdı, ancaq ora heç də Silva xa-
var olmalıydı. Pəncərədən pərdə əvəzinə lanın yaşadığı yerə bənzəmirdi. İçəridə,
asılmış qara kağızı yavaşca kənara çə- süd qazanının arxasında ağ döşlüklü bir
kib, yerimdəcə donub-qaldım: cökələrdən qız dayanmışdı. Müticəsinə gözləyənlər-
birinin başı göy rəngdə işıq saçırdı. On- dən talonları yığıb, ona uzadılmış kasala-
dan gələn işıq çox vahiməli idi. Bir az ona ra azacıq süd tökürdü.
baxdım. Bu ağacın hər yarpağını, hər alı- Qızın önündə dayandım. O, bir anlıq
şan budağını tanıyırdım. Mənə elə gəlirdi diqqətlə üzümə baxıb gülümsündü. Təbii
ki, o budaqlar, o yarpaqlarəyilmiş nəhəng ki, onu tanıyırdım.Amma əslində bir dəfə
bir sifət formasında büzüşüb alov saçan də ona düzəməlli fikir verməmişdim. Qa-
gözlərlə mənə baxır. ra saçları və çil sifəti vardı. O, iri qazana
Boğazım elə qurumuşdu ki, qışqırma- sarı əyildi, böyük çömçəsini doldurub ka-
ğa cürət etsəydim belə, yenə səsim çıx- sama süd tökdü, sonra tələsik iki çömçə
mayacaqdı. Qara kağızı əlimdən bura- də əlavə edib, yenə üzümə gülümsündü.
İvan Klima. Miriyam xan kimi, otağa yenə qaranlıq çökdü. Pən- Sanki o gülüşü ilə mənə aid olan nəsə
cərənin yanında tərpənmədən dayanıb, vacib bir şeyi demək istəyirdi. Ağzına ki-
o kağızı bir də qaldırdım və bir daha o si- mi dolan kasamı özümə qaytardı, mən
fətə baxmaq istədim. Amma ikinci dəfə isə həyəcandan güclə «sağ ol...» deyə
ürək eləmədim. Niyə də etməliydim ki? bildim. Heç nə başa düşmürdüm. Mən
Onsuz da onu düz gözümün önündə yad insanların üzümə gülümsəmələrinə,
görürdüm. Hətta gözlərimi qapasam da, xoş rəftarına alışmamışdım. Oradan çı-
o, qəribə işıq şölələrinə bürünmüş halda, xandan sonra, dəhlizdə divara söykənib,
qaranlıq tavanda hoppana-hoppana gözlə- südü içməyə başladım. Sanki qız indicə
rimin önündə rəqs edirdi. gəlib mənə aid olmayan artıq südü əlim-