Page 113 - "Xəzər" 2017
P. 113
larındakı palıdları doğrasaydılar belə, oğlan hökmən əyilməlidi, deməli, istədiyi 113
uşaqlıqda getdiyi yolu da bu cür tanıya vaxt baxışlarından yayına bilər. Kurrej 2017
bilərdi, çaşmazdı. Ötmüş illəri fikrində he- onun bu arxayınçılığını başa düşdü. Həm
sabladı və bir neçə saniyə sonra belə bir də qəfildən dəhşət içində anladı ki, on Fransua Moriak. Sevgi səhrası
nəticəyə gəldi: «Qırx dörd yaşı var. O yeddi il gözlədiyi bu təsadüfü indicə qaçı-
vaxt mənim on səkkiz, onunsa iyirmi yed- racaq! Bir zamanlar onu aşağılamış bir
di yaşı vardı». Xoşbəxtliyi gənclikdə görən qadını, bu on yeddi il ərzində alçaltmaq
bütün adamlar kimi, onu da ötənlərin bir yanğısının canında səngimədiyini duydu.
daha geri dönməyəcəyinin həyəcanı heç Hiss etdi ki, nəhayət, hansısa bir qadının
vaxt tərk etmirdi, baxışları həmişə ölü za- barmağına doladığı kişilərdən olmadığını
manın uçurumlarından o yana zillənirdi. göstərməlidi. Bütün bu illər ərzində arzu-
O, həyatında rol oynamış hər kəsi müəy- ladığı görüşün təfərrüatlarını xəyalında
yən hadisələrlə bağlayır və tanış üz görən canlandırmış, bir kərə önündə miskin və-
kimi asanlıqla həmin tarixi yadına salırdı. ziyyətə düşdüyü qadını çənginə keçirmək
və ağlatmaq üçün hansı hiyləyə əl atma-
«Görəsən, tanıdı? Bəs nəyə görə, dər- ğı çox düşünmüşdü... İndi bu qadına de-
hal üzünü o yana çevirdi? Sanki heç tanı- yil, on səkkiz yaşda olduğu həmin dövrdə-
madı. Әrinə nəsə deyir, deyəsən, bura- ki başqa bir tanışına – hörmət bəslədiyi
dan getmək üçün yalvarır, çünki kişi diq- yoldaşlarından birinə və ya qarşısında tit-
qət mərkəzində olmaqdan xoşu gələn rədiyi sinif müəlliminə rast gəlsəydi, onla-
adamlar kimi, qəsdən ucadan cavab ver- ra baxanda, öz içində o vaxtkı yeniyet-
di: «Burda darıxdırıcı bir şey yoxdu, ya- məyə məxsus sevginin və ya nifrətin izlə-
rım saatdan sonra iynə atsan, yerə düşmə- rini, yəqin ki, tapa bilməzdi. Məgər 19..-ci
yəcək». ilin iyununda, cümə axşamı, toranlıqda
zanbaqların ətir saçdığı şəhərkənarında-
O, Raymonun dirsəkləndiyi masadan kı tozlu küçələrin birində o gündən ömürlük
azca aralıda, stullardan birini kənara çə- üzünə bağlanacaq bir qapının zəngini ça-
kib ağır-ağır oturdu, qan sızmasından lan həmin oğlan bu qadının gözlərində
qıpqırmızı olmuş üzündə sklerozun bütün olduğu kimi qalmayıb? Mariya! Mariya
əlamətləri cəmlənmişdi, məmnun görü- Kross! Həmin günlərin yöndəmsiz, utan-
nürdü. Qadın isə yerində dayanıb tərpən- caq bir yeniyetməsini dəyişdirib başqa
mirdi. Әri ucadan dedi: adama çevirmişdi və tale elə gətirmişdi
ki, ömrü boyu eləcə də qalacaqdı. Ancaq
– Nəyi gözləyirsən? qadın az dəyişmişdi! Yenə həmin təəcc-
Birdən kişinin gözlərinin, qalın və de- üb dolu gözlər, həmin işıqlı alın. Kurrej
mək olar ki, bənövşəyi dodaqlarının məm- düşündü ki, onun 19..-ci ildəki yoldaşla-
nunluğu yoxa çıxdı. Әlavə etdi: rından hansı biri bu axşam rastına çıx-
– Әlbəttə, bura mənim xoşuma gəlib- saydı, yəqin, dazlaşmış, saqqallı, gonbul
sə, sən hökmən mısmırığını sallamalısan. olardı, amma əksər qadınların çöhrələri
Görünür, qadın ona: «Sakit, bizə qu- yaşlı çağlarınacan uşaqlıqlarını əks etdi-
laq asırlar,» – dedi və yəqin, kişi buna rir. Bəlkə də, onların daim uşaq görkə-
görə qışqırdı: mində olmaları bizim sevgimizi möhkəm-
– Özümü necə aparmağı yaxşı bili-
rəm! Qoy qulaq assınlar!
Raymondan bir az aralı oturan qadın
əmin idi ki, onu görməkdən ötrü bu cavan
uşaqlıqda getdiyi yolu da bu cür tanıya vaxt baxışlarından yayına bilər. Kurrej 2017
bilərdi, çaşmazdı. Ötmüş illəri fikrində he- onun bu arxayınçılığını başa düşdü. Həm
sabladı və bir neçə saniyə sonra belə bir də qəfildən dəhşət içində anladı ki, on Fransua Moriak. Sevgi səhrası
nəticəyə gəldi: «Qırx dörd yaşı var. O yeddi il gözlədiyi bu təsadüfü indicə qaçı-
vaxt mənim on səkkiz, onunsa iyirmi yed- racaq! Bir zamanlar onu aşağılamış bir
di yaşı vardı». Xoşbəxtliyi gənclikdə görən qadını, bu on yeddi il ərzində alçaltmaq
bütün adamlar kimi, onu da ötənlərin bir yanğısının canında səngimədiyini duydu.
daha geri dönməyəcəyinin həyəcanı heç Hiss etdi ki, nəhayət, hansısa bir qadının
vaxt tərk etmirdi, baxışları həmişə ölü za- barmağına doladığı kişilərdən olmadığını
manın uçurumlarından o yana zillənirdi. göstərməlidi. Bütün bu illər ərzində arzu-
O, həyatında rol oynamış hər kəsi müəy- ladığı görüşün təfərrüatlarını xəyalında
yən hadisələrlə bağlayır və tanış üz görən canlandırmış, bir kərə önündə miskin və-
kimi asanlıqla həmin tarixi yadına salırdı. ziyyətə düşdüyü qadını çənginə keçirmək
və ağlatmaq üçün hansı hiyləyə əl atma-
«Görəsən, tanıdı? Bəs nəyə görə, dər- ğı çox düşünmüşdü... İndi bu qadına de-
hal üzünü o yana çevirdi? Sanki heç tanı- yil, on səkkiz yaşda olduğu həmin dövrdə-
madı. Әrinə nəsə deyir, deyəsən, bura- ki başqa bir tanışına – hörmət bəslədiyi
dan getmək üçün yalvarır, çünki kişi diq- yoldaşlarından birinə və ya qarşısında tit-
qət mərkəzində olmaqdan xoşu gələn rədiyi sinif müəlliminə rast gəlsəydi, onla-
adamlar kimi, qəsdən ucadan cavab ver- ra baxanda, öz içində o vaxtkı yeniyet-
di: «Burda darıxdırıcı bir şey yoxdu, ya- məyə məxsus sevginin və ya nifrətin izlə-
rım saatdan sonra iynə atsan, yerə düşmə- rini, yəqin ki, tapa bilməzdi. Məgər 19..-ci
yəcək». ilin iyununda, cümə axşamı, toranlıqda
zanbaqların ətir saçdığı şəhərkənarında-
O, Raymonun dirsəkləndiyi masadan kı tozlu küçələrin birində o gündən ömürlük
azca aralıda, stullardan birini kənara çə- üzünə bağlanacaq bir qapının zəngini ça-
kib ağır-ağır oturdu, qan sızmasından lan həmin oğlan bu qadının gözlərində
qıpqırmızı olmuş üzündə sklerozun bütün olduğu kimi qalmayıb? Mariya! Mariya
əlamətləri cəmlənmişdi, məmnun görü- Kross! Həmin günlərin yöndəmsiz, utan-
nürdü. Qadın isə yerində dayanıb tərpən- caq bir yeniyetməsini dəyişdirib başqa
mirdi. Әri ucadan dedi: adama çevirmişdi və tale elə gətirmişdi
ki, ömrü boyu eləcə də qalacaqdı. Ancaq
– Nəyi gözləyirsən? qadın az dəyişmişdi! Yenə həmin təəcc-
Birdən kişinin gözlərinin, qalın və de- üb dolu gözlər, həmin işıqlı alın. Kurrej
mək olar ki, bənövşəyi dodaqlarının məm- düşündü ki, onun 19..-ci ildəki yoldaşla-
nunluğu yoxa çıxdı. Әlavə etdi: rından hansı biri bu axşam rastına çıx-
– Әlbəttə, bura mənim xoşuma gəlib- saydı, yəqin, dazlaşmış, saqqallı, gonbul
sə, sən hökmən mısmırığını sallamalısan. olardı, amma əksər qadınların çöhrələri
Görünür, qadın ona: «Sakit, bizə qu- yaşlı çağlarınacan uşaqlıqlarını əks etdi-
laq asırlar,» – dedi və yəqin, kişi buna rir. Bəlkə də, onların daim uşaq görkə-
görə qışqırdı: mində olmaları bizim sevgimizi möhkəm-
– Özümü necə aparmağı yaxşı bili-
rəm! Qoy qulaq assınlar!
Raymondan bir az aralı oturan qadın
əmin idi ki, onu görməkdən ötrü bu cavan
