Page 83 - "Xəzər"
P. 83
amasını dərk edə bilməzdik, daha keçməmək, istinad gərək olanda yalnız 83
doğrusu, dünyada möcüzə olduğunu onlara əsaslanmaq qalır. Çoxumuz 2015
biryolluq yəqin etsəydim, bir də heç bütün ömrümüz boyu labirintlərdə azıb,
nə soruşmazdım, ömrümün sonunacan qəfildən haray salırıq: “Tapdım!” – Tomas Vulfun məktubları
yeyib, içib, yatardım. sonra təntənəli şəkildə dünyaya bəyan
edirik ki, bu məqama yetişmək üçün
Deyəsən, Uilyam Ceyms deyib ki, yaxşı kitablar oxumalı, özünə gözəl
təsadüfən bir kitabxanaya qaçıb girmiş hisslər təlqin etməli, uçub gedən illərin
itin, ya pişiyin orada saxlanan kitabların nəbzini tutub zövq almalısan. Onlar
məzmunu barədə bildiyi nə qədərsə, isə özlərini əziyyətə salmadan bütün
insanların da kainat haqda anlayışı bunları məktəbdə keçdiklərini deyə
ondan artıq deyil. Bununla belə, bu bilərlər.
cür avamlığın təbii hal olduğuna və
nəsə etməyin mümkünsüzlüyünə, heç Sivil cəmiyyətimizdə adına “mədə-
bir məntiqi dəlil məni inandıra bilməz. niyyət” deyilən şeyə daimi dəstək
Doğrudanmı, belə cahillik xeyir gətirir? verilməsi məni qıcıqlandırıb dəhşətə
Axı bizə təlqin edirlər ki, bilik xilas gətirir, guya onun sayəsində ilahi
edir, mənəvi cəhətdən təkmilləşməyə məqama yetişmək imkanı qazanırıq,
imkan yaradır. Bəs ən ali məramın və bu isə bizdə “gözəllik hissi” oyadır.
mövcudluğumuzun mənasının aydın Həmin bu “mədəniyyət”in yekun
dərk olunması bizə necə zərər vura nəticəsi bizə gözəlliyi dəyərləndirmək
bilər? Doğrudanmı, bunu anlamağa qabiliyyəti verməkdən ibarətdisə, mən
cəhd etmək istehza doğurur? Doğru- onsuz da əla keçinə bilərəm. Bizə
danmı, hansısa gözəgörünməz bir əl təkcə gözəllikləri fərqləndirməyi
bizi daim məsələnin mahiyyətindən mənimsəmək yox, həm də eybəcərlik-
uzaqlaşdırır? Məncə, belə bir nəzəriyyə, ləri öyrənmək lazımdı, belə ki, mister
sadəcə fəlakətlidir. Uilyams, əhatəsində olduğumuz həyat
çirkinliklərlə doludur və biz buna göz
Mənə elə gəlir fəlsəfə, təbiətinə yummamalıyıq. Tər qoxusu verən çirk-
görə həmişə axtarışdadı. O, həmişə li, eybəcər kütlənin içində qorxa-qorxa
hərəkətdədi. Fəlsəfi sistem yaratmaqla yüyürən dahi bir rəssamın fırçasının
öz varlığının tapmacasını biryolluq həll gücünü tanıdan mədəniyyətin mənası
etdiyinə əmin olan bir insan göstərin ola bilərmi? Sapfonun şeirlərinə heyran
və onun öz əsərinin köləsinə necə olmaqla yanaşı, həm də, bənnayla
çevrildiyini deyim. Bu doktrinanın professora fərq qoymadan: "Tez olun,
iddiasında məna varmı: elə şeylər tərpənin görək, yatmısız?" – deyə az
mövcuddur ki, idrakımıza əlçatmazdı, qala it kimi tutan bir konduktorun kobud
bizə faktları müşahidə etmək, sərhədi
   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88