Page 176 - "Xəzər"
P. 176
inşaatçıları, qapıları, girişləri, sərvəti, vaxt, bir dəfə olduğu yerin yolunu tap-
sakinləri, kilsələri, bir sözlə, hər şeyi mayan ov itini xatırladırdı. Axtardığı
barədə məlumat. Vaxtımız bir gecədir, yer çadırın bayırında deyildi, onun
amma nə qədər ömrümüz var, onu hüdudlarından çox-çox uzaqdaydı və
bilmirik. Nə qədər çörək qaldığını Dədə Oçuz Leandrı, uzun zaman
bilmədən onu bərabər bölmək çətindir. axtardığı tanış qoxunun xatirələrini
Ona görə də hər şeyi ətraflı danış. oyadıb, onu axtardığı yerə aparacağı
Olduğu kimi. Nə əskik, nə artıq. Hələ ümidiylə dinləyirdi.
artıq de, əskik demə. Hə, kimlər gəldi, Leandr sinidə yazılanları oxuyur,
kimlər getdi bu dünyadan... Bir düşün: Dədə Oçuz isə söhbətin şəhərə hücum
nə vaxtdan yaşayırsan? Sonra da üçün əlverişli yerin üstünə gəlib
düşün: daha yaşamayacağam... Amma çıxacağı anı həyəcanla gözləyirdi;
boynun əcəb qılınca gəlir... gerisini özü həll edəcək, hücumu
Döşəkcənin üstündə oturub qarşı- genişləndirəcəkdi. O gecə çadırda otu-
sındakı sinini ağır-ağır çevirə-çevirə rub Leandrın söhbətini dinləyənlərin
176 Leandr ağaya baxır və ona elə gəlirdi hamısına sultanın hərbi yürüşü,
2015 ki, Dədə Oçuzun bığ-saqqalı indicə gözlənilməz bir anda alovlanacaq
ocaqdan od alacaq. Mis lövhədə (ağa buna and içmişdi) daxili yürüşdən
yazılanları kitab kimi oxumağa başladı. daha əhəmiyyətsiz göründü. Hər halda,
Nəbzini gicgahında hiss eləyirdi; geriyə çadırdakılar belə düşünürdülər.
işləyən saat kimi. Kobudlaşmış alnının Dədə Oçuz isə saqqalını qoxlaya-
tükləri isə kəpənək qanadları kimi qoxlaya ayrı şey düşünürdü: toza
titrəyirdi. Elə bil beynində onun özü bürünmüş bu günlərin birində hərbi
üçün də gözlənilmədən işləməyə manevr zamanı elə bir şey görmüşdü
başlayan saat, onun öz vaxtını, hansısa ki, nə olduğunu əminliklə deyə bilmirdi.
dəqiq bir zamanı hesablayıb sonra Yəhərində oturub yolunu kəsən itə
Milorad Paviç. Küləyin astar üzü dayanmalıydı... baxırdı. İt işıldaquşu tutmağa çalışırdı.
Leandr danışıb qurtarınca Dədə Birdən hər şey yoxa çıxdı. Bilmədi
Oçuz yerində tərpənmədən, qımıldan- onun gördüklərini dəstədən kimsə
madan oturdu. Saqqalını əlində elə gördü, ya yox. O saat da ağlından
tutmuşdu ki, elə bil ovcuna balaca keçirdi: “Mən də işıldaquşu tutmağa
heyvancığaz alıb onu yüngülcə iyləyir, çalışıram. Amma o, məndədir, mənsə
iylədikcə də gözləri alışıb-yanırdı. hələ də onun dalınca qaçır, onu
Deyilənə görə, yürüş tonqallarının tutmağa çalışıram. Udmaq – hələ hər
ucbatından Dədə Oçuz görmə şey demək deyil. Onu udandan sonra
qabiliyyətini itirib, atdan düşəndə yeri da işığı fəth eləməyə davam
görmür, özünə gəlib təkrar atın belinə etməlisən...”
qalxırdı. Leandrın bütün danışığını Leandr sözünü bitirəndə saqqalının
guya etinasız halda dinləyir, amma bu başqa tərəfini oxşayan Dədə Oçuz
sakinləri, kilsələri, bir sözlə, hər şeyi mayan ov itini xatırladırdı. Axtardığı
barədə məlumat. Vaxtımız bir gecədir, yer çadırın bayırında deyildi, onun
amma nə qədər ömrümüz var, onu hüdudlarından çox-çox uzaqdaydı və
bilmirik. Nə qədər çörək qaldığını Dədə Oçuz Leandrı, uzun zaman
bilmədən onu bərabər bölmək çətindir. axtardığı tanış qoxunun xatirələrini
Ona görə də hər şeyi ətraflı danış. oyadıb, onu axtardığı yerə aparacağı
Olduğu kimi. Nə əskik, nə artıq. Hələ ümidiylə dinləyirdi.
artıq de, əskik demə. Hə, kimlər gəldi, Leandr sinidə yazılanları oxuyur,
kimlər getdi bu dünyadan... Bir düşün: Dədə Oçuz isə söhbətin şəhərə hücum
nə vaxtdan yaşayırsan? Sonra da üçün əlverişli yerin üstünə gəlib
düşün: daha yaşamayacağam... Amma çıxacağı anı həyəcanla gözləyirdi;
boynun əcəb qılınca gəlir... gerisini özü həll edəcək, hücumu
Döşəkcənin üstündə oturub qarşı- genişləndirəcəkdi. O gecə çadırda otu-
sındakı sinini ağır-ağır çevirə-çevirə rub Leandrın söhbətini dinləyənlərin
176 Leandr ağaya baxır və ona elə gəlirdi hamısına sultanın hərbi yürüşü,
2015 ki, Dədə Oçuzun bığ-saqqalı indicə gözlənilməz bir anda alovlanacaq
ocaqdan od alacaq. Mis lövhədə (ağa buna and içmişdi) daxili yürüşdən
yazılanları kitab kimi oxumağa başladı. daha əhəmiyyətsiz göründü. Hər halda,
Nəbzini gicgahında hiss eləyirdi; geriyə çadırdakılar belə düşünürdülər.
işləyən saat kimi. Kobudlaşmış alnının Dədə Oçuz isə saqqalını qoxlaya-
tükləri isə kəpənək qanadları kimi qoxlaya ayrı şey düşünürdü: toza
titrəyirdi. Elə bil beynində onun özü bürünmüş bu günlərin birində hərbi
üçün də gözlənilmədən işləməyə manevr zamanı elə bir şey görmüşdü
başlayan saat, onun öz vaxtını, hansısa ki, nə olduğunu əminliklə deyə bilmirdi.
dəqiq bir zamanı hesablayıb sonra Yəhərində oturub yolunu kəsən itə
Milorad Paviç. Küləyin astar üzü dayanmalıydı... baxırdı. İt işıldaquşu tutmağa çalışırdı.
Leandr danışıb qurtarınca Dədə Birdən hər şey yoxa çıxdı. Bilmədi
Oçuz yerində tərpənmədən, qımıldan- onun gördüklərini dəstədən kimsə
madan oturdu. Saqqalını əlində elə gördü, ya yox. O saat da ağlından
tutmuşdu ki, elə bil ovcuna balaca keçirdi: “Mən də işıldaquşu tutmağa
heyvancığaz alıb onu yüngülcə iyləyir, çalışıram. Amma o, məndədir, mənsə
iylədikcə də gözləri alışıb-yanırdı. hələ də onun dalınca qaçır, onu
Deyilənə görə, yürüş tonqallarının tutmağa çalışıram. Udmaq – hələ hər
ucbatından Dədə Oçuz görmə şey demək deyil. Onu udandan sonra
qabiliyyətini itirib, atdan düşəndə yeri da işığı fəth eləməyə davam
görmür, özünə gəlib təkrar atın belinə etməlisən...”
qalxırdı. Leandrın bütün danışığını Leandr sözünü bitirəndə saqqalının
guya etinasız halda dinləyir, amma bu başqa tərəfini oxşayan Dədə Oçuz