Page 212 - "Xəzər"
P. 212
olduğunu qəfil hiss elədi. Döyüşkən Alfonso çıxarmalı olanda, hər hansı bir ciddi işə
bəzi güzəştlərə getməyə hazır idi, bir girişəndə daxilindən qopan səs “Ya Allah!”
neçə ərazidən keçirdi, müharibənin deyirdi, dilinə Quranın ilk surəsini gətirirdi.
vurduğu ziyanı artıqlaması ilə ödəyirdi, Ancaq şabbat günlərində1 Sevilyanın
ancaq əmirin “atəşkəs səkkiz il davam başqa yəhudiləri ilə evinin zirzəmisində –
etməlidir” tələbi ilə razılaşmırdı. Onda ibadətxanada İsrail Allahına dua edəndə,
İbrahim dostunu, yəni əmiri inandırmışdı Müqəddəs Kitabı oxuyanda sevinc dolu
ki, eybi yox, qoy lap az ərazi alsın, qoy bir rahatlıq tapırdı. Bilirdi ki, bu, sidqi-
ziyanın lap az hissəsi ödənilsin, ancaq ürəkdən elədiyi bir etirafdır və əsl həqiqətlə
dediyindən dönməsin. Axırda istədiyi alındı, həftə ərzindəki bütün yarımhəqiqətlərin
səkkiz illik atəşkəs haqqındakı o gözəl günahlarını yuyur.
müqavilə imzalandı, möhürləndi. Bəli, Toledoya qayıtmaq haqqındakı o ülvi
Allah onu bu işə sövq eləyib demişdi: arzunu da qəlbində alovlandıran dədə-
“Sülh uğrunda döyüş! Geri çəkilmə, sülh babasının qədim Allahı Adonay olmuşdu.
uğrunda döyüş!” Artıq bir dəfə Әndəlis yəhudilərinin
Elə həmin daxili səs də onu buraya – başlarının üstünü qara bulud alanda İbn
212 Toledoya çəkib gətirmişdi. Təzə bir cihad Әzralardan biri, dayısı Yehuda İbn Әzra
başlasa – elə başlayacaq da – davakar Kastilyadan xalqına çox kömək eləmişdi.
2016 Don Alfonso atəşkəs haqqında Sevilya Onda VII Alfonsonun sərkərdəsi olan
ilə bağladığı müqaviləni pozmağa həmin Yehuda sərhəddəki Kalatrava
çalışacaq. Ancaq onda İbrahim araya qalasında müsəlmanların qarşısını kəsmiş
girəcək, hiylənin, hədənin, ağılın köməyilə və beləliklə də, minlərlə, on minlərlə
onu öz fikrindən daşındırmağa cəhd sıxışdırılan yəhudilərə qaçmağa imkan
edəcək, əgər bacarmasa, Alfonso onun yaratmış, onların həyatını xilas etmişdi.
başlamaq istədiyi müharibəni, hər halda, İndi keçmiş tacir İbrahimin də boynuna
bir az gecikdirəcək... buna bənzər vəzifə qoyulmuşdu.
Lion Feyxtvanger. Toledolu yəhudi qız Müharibə başlayanda isə, kralın O, bu evə qayıdacaq!
məşvərət məclisində onun oturması Güclü təxəyyül sahibi olan İbrahim
yəhudiləri üçün böyük xeyir-dua olacaqdı. evin gələcəkdə necə görünəcəyini
Axı əvvəllər olduğu kimi, səlibçilər öncə təsəvvüründə canlandırdı: fəvvarələr işə
yenə yəhudilərin üstünə cumacaq, ancaq düşdü, çoxdan insan nəfəsinə həsrət
İbrahim onları qanadının altına alacaq. qalmış otaqlar hənirləndi, daş döşəmələrin
Çünki onlar İbrahimin qardaşlarıdır! üzərinə qalın xalçalar sərildi, divarlara
Sevilyalı tacir İbrahim özünü müsəlman ivrit və ərəb dillərində Müqəddəs Kitabdan
adlandıranda yalan danışmırdı. Allaha da, hikmətli sözlər, müsəlman şairlərinin şeirləri
peyğəmbərə də iman gətirirdi, ərəb həkk olundu, hər tərəfdən axan sərin
poeziyasından, müdrikliyindən ləzzət alırdı. suların həzin şırıltısı onun xəyallarını
Müsəlman adətləri onun sevimli adətlərinə qanadlandırdı, daha da coşdurdu...
çevrilmişdi. Gündə beş dəfə dəstəməz Bəli, onun evi bu cür olacaq və buraya
alırdı, bu zaman lazım olan duaları oxu- da öz adı ilə, yəni Yehuda İbn Әzra kimi
yurdu və nə barədəsə ciddi bir qərar köçüb gələcək!
1 Şabbat günləri – Yəhudi dininə görə ən müqəddəs istirahət günü – cümə günü axşamdan başlayıb, şənbə
axşamına qədər davam edir. Bu vaxt ərzində müəyyən ayinlər icra olunur.
bəzi güzəştlərə getməyə hazır idi, bir girişəndə daxilindən qopan səs “Ya Allah!”
neçə ərazidən keçirdi, müharibənin deyirdi, dilinə Quranın ilk surəsini gətirirdi.
vurduğu ziyanı artıqlaması ilə ödəyirdi, Ancaq şabbat günlərində1 Sevilyanın
ancaq əmirin “atəşkəs səkkiz il davam başqa yəhudiləri ilə evinin zirzəmisində –
etməlidir” tələbi ilə razılaşmırdı. Onda ibadətxanada İsrail Allahına dua edəndə,
İbrahim dostunu, yəni əmiri inandırmışdı Müqəddəs Kitabı oxuyanda sevinc dolu
ki, eybi yox, qoy lap az ərazi alsın, qoy bir rahatlıq tapırdı. Bilirdi ki, bu, sidqi-
ziyanın lap az hissəsi ödənilsin, ancaq ürəkdən elədiyi bir etirafdır və əsl həqiqətlə
dediyindən dönməsin. Axırda istədiyi alındı, həftə ərzindəki bütün yarımhəqiqətlərin
səkkiz illik atəşkəs haqqındakı o gözəl günahlarını yuyur.
müqavilə imzalandı, möhürləndi. Bəli, Toledoya qayıtmaq haqqındakı o ülvi
Allah onu bu işə sövq eləyib demişdi: arzunu da qəlbində alovlandıran dədə-
“Sülh uğrunda döyüş! Geri çəkilmə, sülh babasının qədim Allahı Adonay olmuşdu.
uğrunda döyüş!” Artıq bir dəfə Әndəlis yəhudilərinin
Elə həmin daxili səs də onu buraya – başlarının üstünü qara bulud alanda İbn
212 Toledoya çəkib gətirmişdi. Təzə bir cihad Әzralardan biri, dayısı Yehuda İbn Әzra
başlasa – elə başlayacaq da – davakar Kastilyadan xalqına çox kömək eləmişdi.
2016 Don Alfonso atəşkəs haqqında Sevilya Onda VII Alfonsonun sərkərdəsi olan
ilə bağladığı müqaviləni pozmağa həmin Yehuda sərhəddəki Kalatrava
çalışacaq. Ancaq onda İbrahim araya qalasında müsəlmanların qarşısını kəsmiş
girəcək, hiylənin, hədənin, ağılın köməyilə və beləliklə də, minlərlə, on minlərlə
onu öz fikrindən daşındırmağa cəhd sıxışdırılan yəhudilərə qaçmağa imkan
edəcək, əgər bacarmasa, Alfonso onun yaratmış, onların həyatını xilas etmişdi.
başlamaq istədiyi müharibəni, hər halda, İndi keçmiş tacir İbrahimin də boynuna
bir az gecikdirəcək... buna bənzər vəzifə qoyulmuşdu.
Lion Feyxtvanger. Toledolu yəhudi qız Müharibə başlayanda isə, kralın O, bu evə qayıdacaq!
məşvərət məclisində onun oturması Güclü təxəyyül sahibi olan İbrahim
yəhudiləri üçün böyük xeyir-dua olacaqdı. evin gələcəkdə necə görünəcəyini
Axı əvvəllər olduğu kimi, səlibçilər öncə təsəvvüründə canlandırdı: fəvvarələr işə
yenə yəhudilərin üstünə cumacaq, ancaq düşdü, çoxdan insan nəfəsinə həsrət
İbrahim onları qanadının altına alacaq. qalmış otaqlar hənirləndi, daş döşəmələrin
Çünki onlar İbrahimin qardaşlarıdır! üzərinə qalın xalçalar sərildi, divarlara
Sevilyalı tacir İbrahim özünü müsəlman ivrit və ərəb dillərində Müqəddəs Kitabdan
adlandıranda yalan danışmırdı. Allaha da, hikmətli sözlər, müsəlman şairlərinin şeirləri
peyğəmbərə də iman gətirirdi, ərəb həkk olundu, hər tərəfdən axan sərin
poeziyasından, müdrikliyindən ləzzət alırdı. suların həzin şırıltısı onun xəyallarını
Müsəlman adətləri onun sevimli adətlərinə qanadlandırdı, daha da coşdurdu...
çevrilmişdi. Gündə beş dəfə dəstəməz Bəli, onun evi bu cür olacaq və buraya
alırdı, bu zaman lazım olan duaları oxu- da öz adı ilə, yəni Yehuda İbn Әzra kimi
yurdu və nə barədəsə ciddi bir qərar köçüb gələcək!
1 Şabbat günləri – Yəhudi dininə görə ən müqəddəs istirahət günü – cümə günü axşamdan başlayıb, şənbə
axşamına qədər davam edir. Bu vaxt ərzində müəyyən ayinlər icra olunur.