Page 209 - "Xəzər"
P. 209
uğunu, Allahın sizə göndərdiyi elçilərdən hamısı qırılacaq. Ona görə sülhün bərqərar 209
yüksəkdə dayandığını qəbul edəcəksiniz olması üçün hər gün sidq-ürəkdən dua 2016
və bablarınız da bununla razılaşıb. İndi edirdilər.
beş yüz il keçib, verdiyiniz sözə əməl Lion Feyxtvanger. Toledolu yəhudi qız
eləyin, Peyğəmbərə iman gətirin, müsəl- ***
man olun, ya da mənim Әndəlisimdən İbrahim həyətin ortasındakı uçub-
çıxıb gedin!” dağılmış fəvvarələrin pilləkənində oturanda
yorulduğunu hiss elədi. Düz bir saat bu
Var-yoxlarını özləri ilə aparmağa icazə köhnə binanı gəzmişdi.
verilməsə də, yəhudilərin çoxu ölkədən Və indi, doğrudan da, vaxt itirə bilməzdi.
çıxdı. Әksəriyyəti də İspaniyanın şimalına Toledoda olduğu on gün ərzində əmirin
üz tutdu, çünki təzədən orada ağalıq edən müşavirləri ondan vergiyığanların baş
xristianlara müharibənin darmadağın etdiyi icarədarı olmağı istəyib-istəmədiyinə qərar
ölkəni ayağa qaldırmaq üçün təsərrüfatı verməsini tələb edirdilər.
mükəmməl bilən, sənətkarlıqdan başı Müsəlman şahlığında olan Sevilyalı
çıxan, eləcə də digər işləri yaxşı bacaran tacir İbrahim, İspaniyanın xristian knyazları
yəhudilər lazım idi. Bu xristianlar ilə çoxlu işbirliyi qurmuşdu, ancaq indiyəcən
babalarının yəhudilərə qıymadığı çoxlu belə böyük işə girişməmişdi. Neçə illər idi
hüquq və üstəlik də, imtiyazlar verdilər. ki, Kastiliya krallığının maliyyə durumu
pisləşmişdi. Kral Alfonsonun on beş il
Bəzi yəhudilər isə müsəlman İspani- əvvəl öz ağılsızlığının güdazına gedib
yasında qaldılar və islamı qəbul etdilər. Sevilyaya hücum etməsi, sonrakı məğlu-
Onlar bu yolla var-yoxlarını xilas etmək, biyyəti təsərrüfatı tamam dağıtmışdı. Don
girəvə düşən kimi xaricə qaçmaq və Alfonsoya indi pul lazım idi, özü də çoxlu
təzədən öz dinlərinə qayıtmaq istəyirdilər. pul, həm də lap tez!
Həm də Әndəlis kimi gözəl bir ölkədə Sevilyalı tacir İbrahim varlı adamdı.
yaşamaq xoş idi, ona görə də getməyə Çoxlu gəmisi, torpağı, bir çox islam şəhər-
tərəddüd edirdilər. Xəlifə Yusifin ölümündən lərində, eləcə də İtaliyanın, Flandriyanın
sonra hakimiyyətə gələn əmirin onun ticarət mərkəzlərində kredit hesabı vardı.
kimi ciddi olmaması bu tərəddüdü artırdı Ancaq bu işə girişirdisə, deməli, bütün
və axırda ümumiyyətlə, köçüb getmək var-yoxunu qoymalı idi, Kastiliyanın isə
fikrindən daşındılar. Düzdür, onda gələcəkdə onu gözləyən qarmaqarışıq-
imansızlara Әndəlisdə qalmaq yasaq lıqlardan necə çıxacağını əvvəlcədən heç
edilmişdi, ancaq hərdən məsciddə görün- kim deyə bilməzdi.
mək, gündə beş dəfə namaz qılmaq, Digər tərəfdən də Kral Alfonso çox
“Allah təkdir və Məhəmməd də onun böyük güzəştlərə getməyə hazır idi.
peyğəmbəridir”, – demək bəs edirdi. O İbrahimə girov kimi vergiləri, gömrüyü,
vaxtın yəhudiləri gizlində öz adət-ənənə- eyni zamanda, mədənlərdən gələn gəlirləri
lərini davam etdirirdilər və onlardan tə- təklif edirdi və söz verirdi ki, pul əlinə
mizlənmiş Әndəlisdə gizli səcdəgahları gələn kimi, daha əlverişli güzəştlərə
vardı. gedəcək, gəlirlərə nəzarəti ona həvalə
edəcək. Әlbəttə, xristianlar ölkəni
Həmin gizli yəhudilər o zaman bilirdilər
ki, sirləri çoxlarına bəllidir və yeni bir
cihad başlasa, onların kafirliyi üzə çıxacaq,
yüksəkdə dayandığını qəbul edəcəksiniz olması üçün hər gün sidq-ürəkdən dua 2016
və bablarınız da bununla razılaşıb. İndi edirdilər.
beş yüz il keçib, verdiyiniz sözə əməl Lion Feyxtvanger. Toledolu yəhudi qız
eləyin, Peyğəmbərə iman gətirin, müsəl- ***
man olun, ya da mənim Әndəlisimdən İbrahim həyətin ortasındakı uçub-
çıxıb gedin!” dağılmış fəvvarələrin pilləkənində oturanda
yorulduğunu hiss elədi. Düz bir saat bu
Var-yoxlarını özləri ilə aparmağa icazə köhnə binanı gəzmişdi.
verilməsə də, yəhudilərin çoxu ölkədən Və indi, doğrudan da, vaxt itirə bilməzdi.
çıxdı. Әksəriyyəti də İspaniyanın şimalına Toledoda olduğu on gün ərzində əmirin
üz tutdu, çünki təzədən orada ağalıq edən müşavirləri ondan vergiyığanların baş
xristianlara müharibənin darmadağın etdiyi icarədarı olmağı istəyib-istəmədiyinə qərar
ölkəni ayağa qaldırmaq üçün təsərrüfatı verməsini tələb edirdilər.
mükəmməl bilən, sənətkarlıqdan başı Müsəlman şahlığında olan Sevilyalı
çıxan, eləcə də digər işləri yaxşı bacaran tacir İbrahim, İspaniyanın xristian knyazları
yəhudilər lazım idi. Bu xristianlar ilə çoxlu işbirliyi qurmuşdu, ancaq indiyəcən
babalarının yəhudilərə qıymadığı çoxlu belə böyük işə girişməmişdi. Neçə illər idi
hüquq və üstəlik də, imtiyazlar verdilər. ki, Kastiliya krallığının maliyyə durumu
pisləşmişdi. Kral Alfonsonun on beş il
Bəzi yəhudilər isə müsəlman İspani- əvvəl öz ağılsızlığının güdazına gedib
yasında qaldılar və islamı qəbul etdilər. Sevilyaya hücum etməsi, sonrakı məğlu-
Onlar bu yolla var-yoxlarını xilas etmək, biyyəti təsərrüfatı tamam dağıtmışdı. Don
girəvə düşən kimi xaricə qaçmaq və Alfonsoya indi pul lazım idi, özü də çoxlu
təzədən öz dinlərinə qayıtmaq istəyirdilər. pul, həm də lap tez!
Həm də Әndəlis kimi gözəl bir ölkədə Sevilyalı tacir İbrahim varlı adamdı.
yaşamaq xoş idi, ona görə də getməyə Çoxlu gəmisi, torpağı, bir çox islam şəhər-
tərəddüd edirdilər. Xəlifə Yusifin ölümündən lərində, eləcə də İtaliyanın, Flandriyanın
sonra hakimiyyətə gələn əmirin onun ticarət mərkəzlərində kredit hesabı vardı.
kimi ciddi olmaması bu tərəddüdü artırdı Ancaq bu işə girişirdisə, deməli, bütün
və axırda ümumiyyətlə, köçüb getmək var-yoxunu qoymalı idi, Kastiliyanın isə
fikrindən daşındılar. Düzdür, onda gələcəkdə onu gözləyən qarmaqarışıq-
imansızlara Әndəlisdə qalmaq yasaq lıqlardan necə çıxacağını əvvəlcədən heç
edilmişdi, ancaq hərdən məsciddə görün- kim deyə bilməzdi.
mək, gündə beş dəfə namaz qılmaq, Digər tərəfdən də Kral Alfonso çox
“Allah təkdir və Məhəmməd də onun böyük güzəştlərə getməyə hazır idi.
peyğəmbəridir”, – demək bəs edirdi. O İbrahimə girov kimi vergiləri, gömrüyü,
vaxtın yəhudiləri gizlində öz adət-ənənə- eyni zamanda, mədənlərdən gələn gəlirləri
lərini davam etdirirdilər və onlardan tə- təklif edirdi və söz verirdi ki, pul əlinə
mizlənmiş Әndəlisdə gizli səcdəgahları gələn kimi, daha əlverişli güzəştlərə
vardı. gedəcək, gəlirlərə nəzarəti ona həvalə
edəcək. Әlbəttə, xristianlar ölkəni
Həmin gizli yəhudilər o zaman bilirdilər
ki, sirləri çoxlarına bəllidir və yeni bir
cihad başlasa, onların kafirliyi üzə çıxacaq,
