Page 72 - "Xəzər"
P. 72
rafların nömrәlәrini yazan barmaqlarına onun qarısı kәtildә oturardı, әtrafında
baxarkәn canım elә sıxıldı ki. Burada isә uşaqlar oynaşardı”. O birisi isә de-
belә gözәl gözlü, tünd qıvrım saçlı yirdi: “Bax, o qoca armudun kölgәsindә,
xeyli uşaq var, yәqin onların hansısa soyadını unutduğum hәkim oturardı.
alim, fizik, tibb professoru, musiqiçi, Bir zamanlar o mәnim gözlәrimi
ya şair olacaqdı. Sәhәrlәr bu uşaqların müalicә etmişdi, işdәn sonra hәmişә
böyüklәrә xas ciddi, böyümüş, faciәvi toxunma döşәkcәsini gәtirәr, әlindә
gözlәrlә mәktәbә qaçışdıqlarına kitab orada әylәşәrdi”. Bu belә dә ola-
baxıram. Bәzәnsә onlar çәkişmәyә, caq, Vitya. Hәr kәsin üzünә sanki
dalaşmağa, mızıldamağa başlayırlar dәhşәtli bir meh әsib, hamı sonun
vә bunları gördükdә içim kәdәrә yaxınlaşdığını hiss edir.
bürünür. Deyirlәr, uşaqlar bizim Vityam, sәnә bir şeyi dә demәk
gәlәcәyimizdir. Amma bu uşaqlar haq- istәyirdim... yox, yox, bunu demәyә-
da nә demәk olar? Onlardan musiqiçi, cәyәm. Vityacan, mәktubumu tamam-
çәkmәçi, dәrzi olmayacaq. İndi çox layıram vә onu gettonun barısının
72 aydın şәkildә bu qayğı dolu saqqallı yanına aparıb orada dostuma verәcәm.
2015 ataların, deyingәn nәnәlәrin, ballı qoğal, Bu mәktubu bitirmәk heç dә asan
qaz boynu bişirәn ustaların sәsli-küylü deyil, bu, sәninlә sonuncu söhbәtimdir.
dünyasının, toy adәtlәri, atalar sözlәri, Bunu göndәrmәklә mәn sәni biryolluq
şәnbә bayramları alәminin әbәdi olaraq tәrk edirәm. Artıq heç vaxt mәnim son
torpağın altına necә gömülәcәyini saatlarım haqqında bilgin olmayacaq.
tәsәvvür edirәm. Müharibәdәn sonra Bu bizim son ayrılığımızdır. Bu әbәdi
hәyat yenidәn canlanacaq, amma biz ayrılıq qarşısında, sәninlә vidalaşarkәn
Yekaterina Vitis. Cәhәnnәmdәn mәktub artıq olmayacağıq. Biz bir zamanlar daha nә deyim?! Sәn ömrüm boyu
asteklerin qeyb olduğu kim yox olub olduğu kimi, bu günlәrimdә dә mәnә
itәcәyik. Qәbirlәrin hazırlanması sevinc bәxş etmisәn. Gecәlәr sәni,
haqqında xәbәr gәtirәn kәndli danışırdı uşaqlıq paltarlarını, ilk kitablarını ya-
ki, onun xanımı gecә sәhәrәdәk ağı dıma salırdım, ilk mәktubunu, ilk dәrs
deyir: “Onlar tikiş dә tikirlәr, çәkmә dә gününü xatırlayırdım. Sәnin hәyatının
yamayırlar, saat da düzәldirlәr, ilk günündәn 30 iyunda aldığım axırıncı
әczaxanalarda dәrman da satırlar… xәbәrinә, bu teleqrama qәdәrki hәr
Onların hamısını mәhv etdikdәn sonra bir anı, hәr şeyi yadıma salıram. Əziz
nә olacaq, aman Tanrım?” Vә mәn dostum, gözlәrimi qapayıram vә mәnә
birdәn gәlәcәyin qәribә sәhnәlәrini elә gәlir ki, sәn bütün vücudunla
elә aydın şәkildә gördüm ki! Xara- üstümә gәlәn bu dәhşәtin qabağını
balıqların yanından keçәrkәn kimsә alırsan. Lakin әtrafımda baş verәnlәri
digәrindәn soruşurdu: “Yadındadır, bu- yadıma salanda sevinirәm. Deyirәm,
rada vaxtilә yәhudilәr, qoca ocaqçı yaxşı ki yanımda deyilsәn, qoy bu
Borux yaşayırdı? Şәnbә axşamları qorxunc tale sәndәn yan keçsin.
baxarkәn canım elә sıxıldı ki. Burada isә uşaqlar oynaşardı”. O birisi isә de-
belә gözәl gözlü, tünd qıvrım saçlı yirdi: “Bax, o qoca armudun kölgәsindә,
xeyli uşaq var, yәqin onların hansısa soyadını unutduğum hәkim oturardı.
alim, fizik, tibb professoru, musiqiçi, Bir zamanlar o mәnim gözlәrimi
ya şair olacaqdı. Sәhәrlәr bu uşaqların müalicә etmişdi, işdәn sonra hәmişә
böyüklәrә xas ciddi, böyümüş, faciәvi toxunma döşәkcәsini gәtirәr, әlindә
gözlәrlә mәktәbә qaçışdıqlarına kitab orada әylәşәrdi”. Bu belә dә ola-
baxıram. Bәzәnsә onlar çәkişmәyә, caq, Vitya. Hәr kәsin üzünә sanki
dalaşmağa, mızıldamağa başlayırlar dәhşәtli bir meh әsib, hamı sonun
vә bunları gördükdә içim kәdәrә yaxınlaşdığını hiss edir.
bürünür. Deyirlәr, uşaqlar bizim Vityam, sәnә bir şeyi dә demәk
gәlәcәyimizdir. Amma bu uşaqlar haq- istәyirdim... yox, yox, bunu demәyә-
da nә demәk olar? Onlardan musiqiçi, cәyәm. Vityacan, mәktubumu tamam-
çәkmәçi, dәrzi olmayacaq. İndi çox layıram vә onu gettonun barısının
72 aydın şәkildә bu qayğı dolu saqqallı yanına aparıb orada dostuma verәcәm.
2015 ataların, deyingәn nәnәlәrin, ballı qoğal, Bu mәktubu bitirmәk heç dә asan
qaz boynu bişirәn ustaların sәsli-küylü deyil, bu, sәninlә sonuncu söhbәtimdir.
dünyasının, toy adәtlәri, atalar sözlәri, Bunu göndәrmәklә mәn sәni biryolluq
şәnbә bayramları alәminin әbәdi olaraq tәrk edirәm. Artıq heç vaxt mәnim son
torpağın altına necә gömülәcәyini saatlarım haqqında bilgin olmayacaq.
tәsәvvür edirәm. Müharibәdәn sonra Bu bizim son ayrılığımızdır. Bu әbәdi
hәyat yenidәn canlanacaq, amma biz ayrılıq qarşısında, sәninlә vidalaşarkәn
Yekaterina Vitis. Cәhәnnәmdәn mәktub artıq olmayacağıq. Biz bir zamanlar daha nә deyim?! Sәn ömrüm boyu
asteklerin qeyb olduğu kim yox olub olduğu kimi, bu günlәrimdә dә mәnә
itәcәyik. Qәbirlәrin hazırlanması sevinc bәxş etmisәn. Gecәlәr sәni,
haqqında xәbәr gәtirәn kәndli danışırdı uşaqlıq paltarlarını, ilk kitablarını ya-
ki, onun xanımı gecә sәhәrәdәk ağı dıma salırdım, ilk mәktubunu, ilk dәrs
deyir: “Onlar tikiş dә tikirlәr, çәkmә dә gününü xatırlayırdım. Sәnin hәyatının
yamayırlar, saat da düzәldirlәr, ilk günündәn 30 iyunda aldığım axırıncı
әczaxanalarda dәrman da satırlar… xәbәrinә, bu teleqrama qәdәrki hәr
Onların hamısını mәhv etdikdәn sonra bir anı, hәr şeyi yadıma salıram. Əziz
nә olacaq, aman Tanrım?” Vә mәn dostum, gözlәrimi qapayıram vә mәnә
birdәn gәlәcәyin qәribә sәhnәlәrini elә gәlir ki, sәn bütün vücudunla
elә aydın şәkildә gördüm ki! Xara- üstümә gәlәn bu dәhşәtin qabağını
balıqların yanından keçәrkәn kimsә alırsan. Lakin әtrafımda baş verәnlәri
digәrindәn soruşurdu: “Yadındadır, bu- yadıma salanda sevinirәm. Deyirәm,
rada vaxtilә yәhudilәr, qoca ocaqçı yaxşı ki yanımda deyilsәn, qoy bu
Borux yaşayırdı? Şәnbә axşamları qorxunc tale sәndәn yan keçsin.