Page 52 - "Xəzər"
P. 52
Qardaşla bacının arasında doğma bacım Gero da vardı,
hekayәsi özü dә gәmidә ona mәxsusi yer
ayrılmışdı. Bu yer kapitan körpücü-
“Sәn bilirsәn ki, mәnim Geroneya yündә olmasa da, әn gözәl kresloda
adlı bacım vardı, onun nә qәdәr gözәl idi vә gәmidәki bu әn gözәl kreslo
olması yәqin ki, yadındadır – bir gözü hamıdan çox ona yaraşırdı. Ola bilәr,
gecәydi, bir gözü gündüz; özü dә bilirdi hәmin kreslo göyәrtәdәki digәr kres-
ki, dünyada gözәllik sevgidәn daha lolardan mәhz Geroneya onda
çoxdur. Geroneya 1910-cu ildә oturduğu üçün bu qәdәr gözәl
doğulmuşdu, doğulandan bir neçә görünürdü. Bu hadisә baş verәndә
hәftә sonra heç kimin, hәtta özünün bacımın vur-tut on beş yaşı vardı vә
dә yadda saxlamadığı bir gün sübh daha başqalarıyla yemәk süfrәsinә
erkәndәn ölmәyә başlamışdı vә nәzәrә oturmurdu. Heç özüm dә o vaxtdan,
çarpmadan ölürdü; ta o vaxtacan ki, bir dәfә dә olsun, onun nahar, ya şam
bir neçә onillik әrzindә gedәn bu pros- elәdiyini görmәdim. Ailәdә pıçıldaşır-
52 es, nәhayәt, başa çatmışdı. Bәlkә dә dılar ki, bәs qız hamının yediyindәn
onun ölmәsi daha әvvәldәn, hәlә Gero yemir, tamamilә ayrı şeylәr yeyir.
2015 doğulmazdan qabaq başlamışdı vә Kilsәdә elә cәld, elә sürәtlә xaç çәkirdi
onun dünyaya göz açdığı günәcәn, ki, elә bil milçәk tuturdu. Deyirdilәr,
haqqında sәnә söhbәt açacağım yemәyi dә bu sürәtlә yeyir. O hәlә lap
sonluğa çatana qәdәr bir neçә әsr uşaq idi, nazik ayaqları vardı, intәhası,
davam etmişdi. Mәnә gәlincә isә, ruhu qosqocaydı. Ona ünvanlanmış
hamının nәzәrindәn yayınıb tәk duaların dilini hәlә çox da yaxşı başa
qaldığım vә heç özümün dә başqa düşmәyәn, danışmağı tәzәlikcә
axşamlardan fәrqlәndirә bilmәdiyim öyrәnmәli olan cavan allah kimi hәmin
hәmin günün axşamı gizlicә sevmәyә ruh onun sütül bәdәninә zorla
Milorad Paviç. Külәyin astar üzü başladım. Bu nә qadın sevgisiydi, nә öyrәşmәk mәcburiyyәtindәydi...
ana sevgisi; qardaş, yaxud bacı sevgisi Mәnә hәmişә elә gәlirdi ki,
dә deyildi – onda mәnim cәmi- әhatәsindә olduğum qadınlar ya aşpaz
cümlәtanı bircә yaşım vardı. Mәn olur, ya ev qulluqçusu, ya da xәstә
ümumiyyәtlә sevmәyә başladım, әsl baxıcısı. Bacım bu sırada axırıncıya
sevgiyә hazırlıq şәklindә, amma aiddir, bunu hәlә uşaqkәn başa
sevmәk geriyә qayıdış imkanı olmayan düşmüşdüm. O, ev heyvanlarımızın
açıq dәnizә istiqamәt götürmüş gәmi qayğısını çәkir, ancaq isterikaya düşüb
kimi bir şeydir. Vә hәmin gündәn bunu elә qaba tәrzdә, elә zorakılıqla
etibarәn mәnim sevgimә, yәni bu edirdi ki, әksәriyyәtinin qaçılmaz olan
gәminin göyәrtәsinә vaxtını mәnimlә son saatları әsl cәhәnnәm әzabına
keçirib dalğaların zәrbәlәrini, günәş çevrilirdi. Canı onun әlindәcә çıxan
vә külәyi birgә bölüşdüyümüz öz tale heyvanların ürәk ağrıdan görkәmi tәkcә
ortaqlarım qalxıb-enirdilәr. Onların ölüm iztirabından deyildi, hәm dә
hekayәsi özü dә gәmidә ona mәxsusi yer
ayrılmışdı. Bu yer kapitan körpücü-
“Sәn bilirsәn ki, mәnim Geroneya yündә olmasa da, әn gözәl kresloda
adlı bacım vardı, onun nә qәdәr gözәl idi vә gәmidәki bu әn gözәl kreslo
olması yәqin ki, yadındadır – bir gözü hamıdan çox ona yaraşırdı. Ola bilәr,
gecәydi, bir gözü gündüz; özü dә bilirdi hәmin kreslo göyәrtәdәki digәr kres-
ki, dünyada gözәllik sevgidәn daha lolardan mәhz Geroneya onda
çoxdur. Geroneya 1910-cu ildә oturduğu üçün bu qәdәr gözәl
doğulmuşdu, doğulandan bir neçә görünürdü. Bu hadisә baş verәndә
hәftә sonra heç kimin, hәtta özünün bacımın vur-tut on beş yaşı vardı vә
dә yadda saxlamadığı bir gün sübh daha başqalarıyla yemәk süfrәsinә
erkәndәn ölmәyә başlamışdı vә nәzәrә oturmurdu. Heç özüm dә o vaxtdan,
çarpmadan ölürdü; ta o vaxtacan ki, bir dәfә dә olsun, onun nahar, ya şam
bir neçә onillik әrzindә gedәn bu pros- elәdiyini görmәdim. Ailәdә pıçıldaşır-
52 es, nәhayәt, başa çatmışdı. Bәlkә dә dılar ki, bәs qız hamının yediyindәn
onun ölmәsi daha әvvәldәn, hәlә Gero yemir, tamamilә ayrı şeylәr yeyir.
2015 doğulmazdan qabaq başlamışdı vә Kilsәdә elә cәld, elә sürәtlә xaç çәkirdi
onun dünyaya göz açdığı günәcәn, ki, elә bil milçәk tuturdu. Deyirdilәr,
haqqında sәnә söhbәt açacağım yemәyi dә bu sürәtlә yeyir. O hәlә lap
sonluğa çatana qәdәr bir neçә әsr uşaq idi, nazik ayaqları vardı, intәhası,
davam etmişdi. Mәnә gәlincә isә, ruhu qosqocaydı. Ona ünvanlanmış
hamının nәzәrindәn yayınıb tәk duaların dilini hәlә çox da yaxşı başa
qaldığım vә heç özümün dә başqa düşmәyәn, danışmağı tәzәlikcә
axşamlardan fәrqlәndirә bilmәdiyim öyrәnmәli olan cavan allah kimi hәmin
hәmin günün axşamı gizlicә sevmәyә ruh onun sütül bәdәninә zorla
Milorad Paviç. Külәyin astar üzü başladım. Bu nә qadın sevgisiydi, nә öyrәşmәk mәcburiyyәtindәydi...
ana sevgisi; qardaş, yaxud bacı sevgisi Mәnә hәmişә elә gәlirdi ki,
dә deyildi – onda mәnim cәmi- әhatәsindә olduğum qadınlar ya aşpaz
cümlәtanı bircә yaşım vardı. Mәn olur, ya ev qulluqçusu, ya da xәstә
ümumiyyәtlә sevmәyә başladım, әsl baxıcısı. Bacım bu sırada axırıncıya
sevgiyә hazırlıq şәklindә, amma aiddir, bunu hәlә uşaqkәn başa
sevmәk geriyә qayıdış imkanı olmayan düşmüşdüm. O, ev heyvanlarımızın
açıq dәnizә istiqamәt götürmüş gәmi qayğısını çәkir, ancaq isterikaya düşüb
kimi bir şeydir. Vә hәmin gündәn bunu elә qaba tәrzdә, elә zorakılıqla
etibarәn mәnim sevgimә, yәni bu edirdi ki, әksәriyyәtinin qaçılmaz olan
gәminin göyәrtәsinә vaxtını mәnimlә son saatları әsl cәhәnnәm әzabına
keçirib dalğaların zәrbәlәrini, günәş çevrilirdi. Canı onun әlindәcә çıxan
vә külәyi birgә bölüşdüyümüz öz tale heyvanların ürәk ağrıdan görkәmi tәkcә
ortaqlarım qalxıb-enirdilәr. Onların ölüm iztirabından deyildi, hәm dә
