Page 199 - "Xəzər"
P. 199
Oxucunun fantaziyası olmalıdır. ikinci, üçüncü vә ya dördüncü oxunuş- 199
Oxucunun yaddaşı olmalıdır. da kitabla, müәyyәn mәnada rәsmlә 2015
Oxucunun lüğəti olmalıdır. olduğu kimi davranırıq. Eyni zamanda,
Oxucunun bir az bədii zövqü fiziki gözü, tәkamülün o әcaib şedevrini, Vladimir Nabokov. Yaxşı oxucu vә yaxşı yazıçı
olmalıdır. onun daha әcaib uğuru olan tәfәkkürlә
qarışdırmamalıyıq. Bir kitab – istәr
Tәlәbәlәrin çoxu sentimental eyni- bәdii, istәr elmi (bu ikisi arasındakı
lәşdirmәni, hәrәkәti vә sosial-iqtisadi sәrhәd düşünüldüyü qәdәr şәffaf deyil)
aspektlәri, yaxud tarixiliyi seçdilәr. hәr şeydәn әvvәl bizim ağlımıza tәsir
Əlbәttә, sizin dә tәxmin etdiyiniz kimi, edir. Ağıl, tәfәkkür, beyin, onurğanın
yaxşı oxucu, fantaziyası, xәyal gücü, titrәyәn zirvәsi – kitabı anlamaq üçün
yaddaşı, lüğәti vә bir az da bәdii zövqü yeganә vasitәlәrdir. Yaxud yeganә
olan kәsdir – bu zövqü, fürsәt düşәn olmalıdırlar.
kimi, özümdә vә başqalarında inkişaf
etdirmәyә çalışıram. İndi isә gәlin, başqa bir mәsәlәyә
baxaq: kitablardan düşәn günәş şüası
Əvvәlcәdәn deyim ki, “oxucu” sö- ilә qarşılaşanda, dayaz oxucunun ağlı
zünü geniş mәnada işlәdirәm. İşin necә işlәyir. Əvvәlcә oxucunun
qәribә tәrәfi odur ki, insan ancaq bir şübhәlәri әriyib yoxa çıxır vә pis-yaxşı,
kitabı yenidәn oxuya bilәr. Yaradıcı o, oyunun havasına girir. Xüsusilә dә,
oxucu – әsәri tәzәdәn oxuyandır. Niyә әgәr kitab gәnc oxucunun hәdsiz ciddi
belә olduğunu deyim: bir kitabı ilk dәfә hesab etdiyi kәslәr tәrәfindәn
oxuyanda, gözlәrimizi soldan sağa, tәriflәnibsә, onu oxumağa başlamaq
hәr sәhifәdә, hәr sәtirdә zәhmәtlә çox vaxt çәtindir; amma bir dәfә cәhd
gәzdirmәk prosesi, bu qarışıq fiziki edilsә, mükafatı müxtәlif vә bol olur.
işin özü, әsәrin mәkan vә zaman Usta yazıçı kitabını yaradarkәn, öz
baxımından nә haqqında olduğunu fantaziyasından istifadә edibsә, oxu-
öyrәnmәyimiz, bizim estetik dәrketmә cunun da öz xülyasını işә salmaq
mexanizmimizin arasına girir. Bir rәsmә mәcburiyyәti tamamilә tәbii vә
baxanda, o, kitabda olduğu kimi dәrinlik әdalәtlidir.
vә inkişaf elementlәri ilә zәngin olsa
da, gözlәrimizi müәyyәn formada Oxucu fantaziyasının әn azı iki
hәrәkәt etdirmәyә ehtiyac qalmır. Bir növü var. Baxaq görәk mütaliә vaxtı
rәsmlә ilk tәmasımızda zaman elementi onlardan hansı tәlәb olunur. Bunlardan
rol oynamır. Kitab oxuyanda isә onunla birincisi – kasıb emosional hisslәrdә
tanışlıq üçün vaxta ehtiyac var. Bizim özünü göstәrәn vә hәmişә şәxsi olan
elә bir fiziki orqanımız yoxdur ki, (rәsmә aşağı sәviyyәli fantaziyadır. (Emosional
baxarkәn gözlәrimizin etdiyi kimi) bütöv mütaliәnin birinci növü, öz növbәsindә
rәsmi birdәn qavrasın, sonra isә bir neçә yarımnövә bölünür.) Kitabdakı
tәfәrrüatlardan lәzzәt alaq. Amma bir vәziyyәtdәn bәrk mütәәssir oluruq:
kitab bizim, ya bir tanışımızın başına
Oxucunun yaddaşı olmalıdır. da kitabla, müәyyәn mәnada rәsmlә 2015
Oxucunun lüğəti olmalıdır. olduğu kimi davranırıq. Eyni zamanda,
Oxucunun bir az bədii zövqü fiziki gözü, tәkamülün o әcaib şedevrini, Vladimir Nabokov. Yaxşı oxucu vә yaxşı yazıçı
olmalıdır. onun daha әcaib uğuru olan tәfәkkürlә
qarışdırmamalıyıq. Bir kitab – istәr
Tәlәbәlәrin çoxu sentimental eyni- bәdii, istәr elmi (bu ikisi arasındakı
lәşdirmәni, hәrәkәti vә sosial-iqtisadi sәrhәd düşünüldüyü qәdәr şәffaf deyil)
aspektlәri, yaxud tarixiliyi seçdilәr. hәr şeydәn әvvәl bizim ağlımıza tәsir
Əlbәttә, sizin dә tәxmin etdiyiniz kimi, edir. Ağıl, tәfәkkür, beyin, onurğanın
yaxşı oxucu, fantaziyası, xәyal gücü, titrәyәn zirvәsi – kitabı anlamaq üçün
yaddaşı, lüğәti vә bir az da bәdii zövqü yeganә vasitәlәrdir. Yaxud yeganә
olan kәsdir – bu zövqü, fürsәt düşәn olmalıdırlar.
kimi, özümdә vә başqalarında inkişaf
etdirmәyә çalışıram. İndi isә gәlin, başqa bir mәsәlәyә
baxaq: kitablardan düşәn günәş şüası
Əvvәlcәdәn deyim ki, “oxucu” sö- ilә qarşılaşanda, dayaz oxucunun ağlı
zünü geniş mәnada işlәdirәm. İşin necә işlәyir. Əvvәlcә oxucunun
qәribә tәrәfi odur ki, insan ancaq bir şübhәlәri әriyib yoxa çıxır vә pis-yaxşı,
kitabı yenidәn oxuya bilәr. Yaradıcı o, oyunun havasına girir. Xüsusilә dә,
oxucu – әsәri tәzәdәn oxuyandır. Niyә әgәr kitab gәnc oxucunun hәdsiz ciddi
belә olduğunu deyim: bir kitabı ilk dәfә hesab etdiyi kәslәr tәrәfindәn
oxuyanda, gözlәrimizi soldan sağa, tәriflәnibsә, onu oxumağa başlamaq
hәr sәhifәdә, hәr sәtirdә zәhmәtlә çox vaxt çәtindir; amma bir dәfә cәhd
gәzdirmәk prosesi, bu qarışıq fiziki edilsә, mükafatı müxtәlif vә bol olur.
işin özü, әsәrin mәkan vә zaman Usta yazıçı kitabını yaradarkәn, öz
baxımından nә haqqında olduğunu fantaziyasından istifadә edibsә, oxu-
öyrәnmәyimiz, bizim estetik dәrketmә cunun da öz xülyasını işә salmaq
mexanizmimizin arasına girir. Bir rәsmә mәcburiyyәti tamamilә tәbii vә
baxanda, o, kitabda olduğu kimi dәrinlik әdalәtlidir.
vә inkişaf elementlәri ilә zәngin olsa
da, gözlәrimizi müәyyәn formada Oxucu fantaziyasının әn azı iki
hәrәkәt etdirmәyә ehtiyac qalmır. Bir növü var. Baxaq görәk mütaliә vaxtı
rәsmlә ilk tәmasımızda zaman elementi onlardan hansı tәlәb olunur. Bunlardan
rol oynamır. Kitab oxuyanda isә onunla birincisi – kasıb emosional hisslәrdә
tanışlıq üçün vaxta ehtiyac var. Bizim özünü göstәrәn vә hәmişә şәxsi olan
elә bir fiziki orqanımız yoxdur ki, (rәsmә aşağı sәviyyәli fantaziyadır. (Emosional
baxarkәn gözlәrimizin etdiyi kimi) bütöv mütaliәnin birinci növü, öz növbәsindә
rәsmi birdәn qavrasın, sonra isә bir neçә yarımnövә bölünür.) Kitabdakı
tәfәrrüatlardan lәzzәt alaq. Amma bir vәziyyәtdәn bәrk mütәәssir oluruq:
kitab bizim, ya bir tanışımızın başına
