Page 163 - "Xəzər"
P. 163
Ayı haqqında әfsanә Şülüzin (sülöysün, vaşak), bir dә tülkü. 163
Yanlışı var, yalanı yox, yarısı düzdü, Qardaşlar bir-biriylә çox mehriban 2015
qalanı yox… Belә deyillәr ki, Allah dolanırdılar. Bir dәfә bu 7 qardaş
insanı cәmi canlılardan zirәk, cәld sözlәşib maral ovuna çıxdılar. Tayqada Türk dünyası. Altay mif vә әfsanәlәri
yaratmışdı. Heyvanlar da insan kimi ov gәzirdilәr, birdәn gördülәr, bir maral
cәld, zirәk olmaq istәyirdilәr. Ayı da aralıda uzanıb yatıb. Qardaşlar dayanıb
bu fikirlә әlinә baxanda gördü onun başladılar öz aralarında çәk-çevir
uzun (şәhadәt) barmağı yoxdu. Dedi, elәmәyә: biri dedi, maralın üstünә bir-
yәqin insanda bu barmaq var deyә inci mәn gedәcәm, o biri dedi, – mәn
zirәkdi, әgәr mәndә dә olsaydı, bütün gedәcәm.
yerin altını üstünә çevirәrdim, nә qәdәr
vәhşi heyvan var, hamısını basıb Bu zaman porsuq irәli atılıb: “Birinci
әzәrdim. mәn gedәcәm, – dedi, – mәn hamı-
Bu istәklә Ayı Burxanın (Burxan – nızdan yaşca böyüyәm”. Qardaşları
buddist monqolların sitayiş etdiyi büt bir ona, sonra da dönüb bir-birlәrinә
demәkdir. Burda ilahi, yaradıcı baxdılar, heç biri heç nә demәdi. Por-
anlamında işlәdilib – Ə.O.) yanına suq gördü qardaşlarından bir sәs
getdi, mәnә dә ergek (beşinci, uzun çıxmadı, sinәrәk marala sarı getmәyә
barmaq) ver – dedi. Burxan bilirdi ki, başladı. Bir az gedәndәn sonra geri
buna ergek dә versә, törәtmәdiyi bәd qanrıldı ki: “Ay qardaşlar, quyruğum
әmәl, yaxmadığı kümә qalmayacaq. necә görünür?” Dedilәr: “Quyruğun
Dedi: “Sәnә ergek dә versәm, bütün yaman titrәyir”. Porsuq quyruğunu qı-
vәhşi heyvanları basıb әzәrsәn, meşәni sıb yoluna davam elәdi. Bir az gedәn-
qırıb, torpağı alt-üst edәrsәn! Olsun, dәn sonra yenә dönüb soruşdu: “Göz-
sәnә lap ergek dә verәrәm, amma lәrim necәdi, qardaşlarım?” Qardaşları
onda gәrәk itә dә bir silah, yaraq da qayıtdı ki, “Gözlәrin daralıb, bala-
verәm!”. calaşıb”. Belә deyәndә, porsuq özünü
Burxanın şәrti heç Ayının ürәyindәn o yerә qoymadı, qardaşlarının qaba-
olmadı, ergekdәn imtina elәdi… ğında zirәk vә cәsur bir görkәm alıb
İndi Ayının lap beşinci barmağı olsa maralın üstünә yeridi, bununla demәk
da, ondan insan yararlandığı kimi istәdi ki, o boyda heyvandan qorxub
yararlana bilmir. Ona görә ki, Burxanın çәkinmir. Bunu fikrindәn keçirmişdi ki,
«İtә silah verәrәm» sözü heç vaxt maral oyanıb ayağa qalxdı. Sürünә-
yadından çıxmır. sürünә üstünә gәlәn porsuğu görәndә
çevrilib dal ayaqlarıyla qәfildәn ona
Barsuk (porsuq) haqqında nә tәhәr tәpik ilişdirdisә, kolluqların
Heyvanlar padşahının 7 oğlu vardı: arasına düşdü. Birtәhәr özünü toplayıb
Karaqula (şir), bar (pәlәng), Ayu (ayı), fızıllığın arasından çıxanda porsuğun
Barsuk (porsuq), Börü (qurd, canavar), başı keçәllәşmişdi. Elә bu tәhәr-
tövürnәn özünü qardaşlarının üstünә
Yanlışı var, yalanı yox, yarısı düzdü, Qardaşlar bir-biriylә çox mehriban 2015
qalanı yox… Belә deyillәr ki, Allah dolanırdılar. Bir dәfә bu 7 qardaş
insanı cәmi canlılardan zirәk, cәld sözlәşib maral ovuna çıxdılar. Tayqada Türk dünyası. Altay mif vә әfsanәlәri
yaratmışdı. Heyvanlar da insan kimi ov gәzirdilәr, birdәn gördülәr, bir maral
cәld, zirәk olmaq istәyirdilәr. Ayı da aralıda uzanıb yatıb. Qardaşlar dayanıb
bu fikirlә әlinә baxanda gördü onun başladılar öz aralarında çәk-çevir
uzun (şәhadәt) barmağı yoxdu. Dedi, elәmәyә: biri dedi, maralın üstünә bir-
yәqin insanda bu barmaq var deyә inci mәn gedәcәm, o biri dedi, – mәn
zirәkdi, әgәr mәndә dә olsaydı, bütün gedәcәm.
yerin altını üstünә çevirәrdim, nә qәdәr
vәhşi heyvan var, hamısını basıb Bu zaman porsuq irәli atılıb: “Birinci
әzәrdim. mәn gedәcәm, – dedi, – mәn hamı-
Bu istәklә Ayı Burxanın (Burxan – nızdan yaşca böyüyәm”. Qardaşları
buddist monqolların sitayiş etdiyi büt bir ona, sonra da dönüb bir-birlәrinә
demәkdir. Burda ilahi, yaradıcı baxdılar, heç biri heç nә demәdi. Por-
anlamında işlәdilib – Ə.O.) yanına suq gördü qardaşlarından bir sәs
getdi, mәnә dә ergek (beşinci, uzun çıxmadı, sinәrәk marala sarı getmәyә
barmaq) ver – dedi. Burxan bilirdi ki, başladı. Bir az gedәndәn sonra geri
buna ergek dә versә, törәtmәdiyi bәd qanrıldı ki: “Ay qardaşlar, quyruğum
әmәl, yaxmadığı kümә qalmayacaq. necә görünür?” Dedilәr: “Quyruğun
Dedi: “Sәnә ergek dә versәm, bütün yaman titrәyir”. Porsuq quyruğunu qı-
vәhşi heyvanları basıb әzәrsәn, meşәni sıb yoluna davam elәdi. Bir az gedәn-
qırıb, torpağı alt-üst edәrsәn! Olsun, dәn sonra yenә dönüb soruşdu: “Göz-
sәnә lap ergek dә verәrәm, amma lәrim necәdi, qardaşlarım?” Qardaşları
onda gәrәk itә dә bir silah, yaraq da qayıtdı ki, “Gözlәrin daralıb, bala-
verәm!”. calaşıb”. Belә deyәndә, porsuq özünü
Burxanın şәrti heç Ayının ürәyindәn o yerә qoymadı, qardaşlarının qaba-
olmadı, ergekdәn imtina elәdi… ğında zirәk vә cәsur bir görkәm alıb
İndi Ayının lap beşinci barmağı olsa maralın üstünә yeridi, bununla demәk
da, ondan insan yararlandığı kimi istәdi ki, o boyda heyvandan qorxub
yararlana bilmir. Ona görә ki, Burxanın çәkinmir. Bunu fikrindәn keçirmişdi ki,
«İtә silah verәrәm» sözü heç vaxt maral oyanıb ayağa qalxdı. Sürünә-
yadından çıxmır. sürünә üstünә gәlәn porsuğu görәndә
çevrilib dal ayaqlarıyla qәfildәn ona
Barsuk (porsuq) haqqında nә tәhәr tәpik ilişdirdisә, kolluqların
Heyvanlar padşahının 7 oğlu vardı: arasına düşdü. Birtәhәr özünü toplayıb
Karaqula (şir), bar (pәlәng), Ayu (ayı), fızıllığın arasından çıxanda porsuğun
Barsuk (porsuq), Börü (qurd, canavar), başı keçәllәşmişdi. Elә bu tәhәr-
tövürnәn özünü qardaşlarının üstünә
