Page 59 - 2017-4
P. 59
ki, əvvəllər bu barədə eşidəndə inkvi- zindanın ölçüləri idi. Amma şüurum mə- 59
zisiyaya böhtan atdıqlarını düşünürdüm. nasız şeylərdən yapışıb qalmışdı, səhvi- 2017
Bu cür edam üsuluna məruz qalanlar iki- min səbəbini uzun müddət araşdırıb özümə
qat ölümlə üzləşirdi: ya dəhşətlər içində izah etməyə çalışdım. Səbəb, nəhayət, edqar Po. quyu və saat kəfkiri
cismani əzabla ölür, ya da mənəvi cəhət- aydınlaşdı. Divar boyu gedəndə əlli iki
dən amansız işgəncələrə məruz qalıb addım sayıb yıxılmışdım, bu an yerə sər-
məhv olurdular. Qismətimə sonuncusu diyim əsginin iki-üç addımlığında idim,
düşmüşdü. Çəkdiyim zillət əsəblərimi elə yəni, demək olar, zindanı tam dövrə vur-
korlamışdı ki, hətta öz səsimi eşidəndə muşdum. Sonra yatmışdım, oyananda isə
belə, canıma titrəmə düşürdü. gəldiyim istiqamətə getmişdim, beləliklə,
eyni yolu iki dəfə ölçmüşdüm. Halsızlıq
Titrəyə-titrəyə geri, divarın yanına məni çaşdırmışdı – hərəkətə başlayanda
süründüm, düşündüm ki, quyuya düşmək- divarın məndən sol tərəfdə olduğu, son-
dənsə, uzanıb yerdə ölmək yaxşıdır. Mə- da isə sağ tərəfimdə qaldığı diqqətimdən
nə elə gəldi, zindan quyu ilə doludur. Baş- qaçmışdı.
qa vaxt olsaydı, bəlkə də, əzablardan
qurtulmaq üçün cəsarətimi toplayıb özümü Divarın quruluşu barədə də səhvə yol
quyulardan birinə atardım. Amma indi öz vermişdim. Divarboyu irəliləyəndə əlim
kölgəsindən də ürkən qorxağa çevrilmiş- çoxsaylı çıxıntılara toxunmuşdu, belə qə-
dim. Əvvəllər həbsxanalardakı bu cür cə- naətə gəlmişdim ki, zindanın divarları tam
hənnəm tələləri barədə oxumuşdum, bi- hamar deyil, künclər var. Huşunu itirən-
lirdim ki, o tələlər təsadüfi ölüm üçün nə- dən sonra ayılan, yaxud yuxudan oyanan
zərdə tutulmayıb. adama zülmət belə təsir göstərir! Künc
kimi qəbul etdiyim yerlər, əslində, divar-
Həyəcandan uzun müddət yuxuya ge- dakı bəzi çıxıntılar və oyuqlar imiş. Zin-
də bilmədim, amma axırda mürgülədim. danın ümumi formasını dördbucaqlı ad-
Oyananda yanıma yenə çörək və bir parç landırmaq olardı. Daş çıxıntı hesab etdi-
su qoyulduğunu gördüm. İçim yanırdı, yim şey metal lövhələrin ucları və ya bir-
parçı birnəfəsə boşaltdım. Görünür, suya birinə birləşən yerləri idi – divarda kələ-
nəsə qatmışdılar, çünki içən kimi gözlə- kötür çıxıntılar yaratmışdı. Metal qəfəsin
rim yumulurdu. Qurğuşunsayaq ağır yu- divarlarına rahiblərin xurafatını əks etdi-
xu məni çənginə alıb aparırdı – ölüm yu- rən iyrənc və qorxunc rəsmlər çəkilmişdi.
xusuna bənzəyirdi. Nə qədər yatdığımı İblislərin murdar sifəti adamı lərzəyə sa-
bilmədim, gözlərimi açanda ətrafımdakı lırdı, divar skeletlərin, digər əcaib məx-
hər şeyi gördüm. Qəribə fosforlu işığın luqların təsvirləri ilə dolu idi. Bu yırtıcıla-
mənbəyi mənə məlum deyildi, ancaq o rın sifət cizgiləri aydın görünsə də, rəng-
işıq sayəsində zindanı əməlli-başlı gözdən ləri rütubətdən solub-saralmışdı. Daş döşə-
keçirə bildim. məyə də nəzər saldım. Zindanın mərkə-
zində girdə quyu vardı, bayaq onun kə-
Zindanın sahəsini ölçəndə səhvə yol narında yıxılmışdım; amma döşəmədə
vermişdim. Divarların perimetri iyirmi beş başqa quyu yox idi.
yarddan çox olmazdı. Səhvimi görəndə
ovqatım təlx oldu, amma dilxor olmağa Bütün bunları çox çətinliklə, dumanlı
dəyməzdi: bu cür dəhşətli vəziyyətdə əhə- şəkildə görürdüm, çünki yuxuda olanda
miyyətsiz sayılacaq bir şey vardısa, o da
zisiyaya böhtan atdıqlarını düşünürdüm. nasız şeylərdən yapışıb qalmışdı, səhvi- 2017
Bu cür edam üsuluna məruz qalanlar iki- min səbəbini uzun müddət araşdırıb özümə
qat ölümlə üzləşirdi: ya dəhşətlər içində izah etməyə çalışdım. Səbəb, nəhayət, edqar Po. quyu və saat kəfkiri
cismani əzabla ölür, ya da mənəvi cəhət- aydınlaşdı. Divar boyu gedəndə əlli iki
dən amansız işgəncələrə məruz qalıb addım sayıb yıxılmışdım, bu an yerə sər-
məhv olurdular. Qismətimə sonuncusu diyim əsginin iki-üç addımlığında idim,
düşmüşdü. Çəkdiyim zillət əsəblərimi elə yəni, demək olar, zindanı tam dövrə vur-
korlamışdı ki, hətta öz səsimi eşidəndə muşdum. Sonra yatmışdım, oyananda isə
belə, canıma titrəmə düşürdü. gəldiyim istiqamətə getmişdim, beləliklə,
eyni yolu iki dəfə ölçmüşdüm. Halsızlıq
Titrəyə-titrəyə geri, divarın yanına məni çaşdırmışdı – hərəkətə başlayanda
süründüm, düşündüm ki, quyuya düşmək- divarın məndən sol tərəfdə olduğu, son-
dənsə, uzanıb yerdə ölmək yaxşıdır. Mə- da isə sağ tərəfimdə qaldığı diqqətimdən
nə elə gəldi, zindan quyu ilə doludur. Baş- qaçmışdı.
qa vaxt olsaydı, bəlkə də, əzablardan
qurtulmaq üçün cəsarətimi toplayıb özümü Divarın quruluşu barədə də səhvə yol
quyulardan birinə atardım. Amma indi öz vermişdim. Divarboyu irəliləyəndə əlim
kölgəsindən də ürkən qorxağa çevrilmiş- çoxsaylı çıxıntılara toxunmuşdu, belə qə-
dim. Əvvəllər həbsxanalardakı bu cür cə- naətə gəlmişdim ki, zindanın divarları tam
hənnəm tələləri barədə oxumuşdum, bi- hamar deyil, künclər var. Huşunu itirən-
lirdim ki, o tələlər təsadüfi ölüm üçün nə- dən sonra ayılan, yaxud yuxudan oyanan
zərdə tutulmayıb. adama zülmət belə təsir göstərir! Künc
kimi qəbul etdiyim yerlər, əslində, divar-
Həyəcandan uzun müddət yuxuya ge- dakı bəzi çıxıntılar və oyuqlar imiş. Zin-
də bilmədim, amma axırda mürgülədim. danın ümumi formasını dördbucaqlı ad-
Oyananda yanıma yenə çörək və bir parç landırmaq olardı. Daş çıxıntı hesab etdi-
su qoyulduğunu gördüm. İçim yanırdı, yim şey metal lövhələrin ucları və ya bir-
parçı birnəfəsə boşaltdım. Görünür, suya birinə birləşən yerləri idi – divarda kələ-
nəsə qatmışdılar, çünki içən kimi gözlə- kötür çıxıntılar yaratmışdı. Metal qəfəsin
rim yumulurdu. Qurğuşunsayaq ağır yu- divarlarına rahiblərin xurafatını əks etdi-
xu məni çənginə alıb aparırdı – ölüm yu- rən iyrənc və qorxunc rəsmlər çəkilmişdi.
xusuna bənzəyirdi. Nə qədər yatdığımı İblislərin murdar sifəti adamı lərzəyə sa-
bilmədim, gözlərimi açanda ətrafımdakı lırdı, divar skeletlərin, digər əcaib məx-
hər şeyi gördüm. Qəribə fosforlu işığın luqların təsvirləri ilə dolu idi. Bu yırtıcıla-
mənbəyi mənə məlum deyildi, ancaq o rın sifət cizgiləri aydın görünsə də, rəng-
işıq sayəsində zindanı əməlli-başlı gözdən ləri rütubətdən solub-saralmışdı. Daş döşə-
keçirə bildim. məyə də nəzər saldım. Zindanın mərkə-
zində girdə quyu vardı, bayaq onun kə-
Zindanın sahəsini ölçəndə səhvə yol narında yıxılmışdım; amma döşəmədə
vermişdim. Divarların perimetri iyirmi beş başqa quyu yox idi.
yarddan çox olmazdı. Səhvimi görəndə
ovqatım təlx oldu, amma dilxor olmağa Bütün bunları çox çətinliklə, dumanlı
dəyməzdi: bu cür dəhşətli vəziyyətdə əhə- şəkildə görürdüm, çünki yuxuda olanda
miyyətsiz sayılacaq bir şey vardısa, o da
