Page 58 - 2017-4
P. 58
mümkün deyildi: dövrə də vursam, hərə- ma düşünürdüm ki, məzar formasında-
kətə başladığım yeri – divarın hamar dır).
səthini tapa bilməyəcəkdim. Yadıma düşdü Əslində, zindanı təhqiq etməkdə konk-
ki, məni inkvizisiyanın həbsxanasına gə- ret məqsədim yox idi, heç ümid barədə
tirəndə bıçağım vardı, əlimi atdım, bıçaq danışmıram, yəni ümidimi çoxdan itirmiş-
cibimdə yox idi. Öz paltarımı çıxarıb, əvə- dim, çaşqınlıq içində idim, amma maraq
zində sətindən uzun köynək geyindirmiş- məni sövq edirdi ki, bu işi yarımçıq saxla-
dilər. Divarda dəlik tapıb bıçağın ucunu mayım. Divardan uzaqlaşıb zindanın eni-
ora sancmaq istəyirdim ki, hərəkətə baş- ni ölçmək qərarına gəldim. Yenə də böyük
ladığım nöqtəni işarələyim. Mənasız iş ehtiyatla, addım-addım irəliləyirdim, aya-
idi, həm də indiki vəziyyətimi nəzərə al- ğımın altındakı döşəmə bərk olsa da,
saq, elə ilk dəqiqələrdə lap mümkünsüz sürüşkən idi, nəhayət, ürəklənib iti ad-
göründü. Köynəyimin bir hissəsini cırıb ip dımlarla, həm də düz xətt boyunca get-
kimi uzun əsgi parçası düzəltdim, onu di- məyə başladım. On-oniki addım atmış-
vara düzbucaq altında yerə sərdim. Di- dım ki, ayağım uzun köynəyimin ətəyinə
varboyu tam dövrə vurandan sonra əvvəl- ilişdi, üzüqoylu yıxıldım.
58 axır həmin əsgi parçasına rast gəlməli Dərhal özümə gəlmədim, ancaq oya-
idim. Düzü, buna ümid bəsləyirdim, am- nanda bir şeyə diqqət yetirdim. Məsələ
2017 ma gedəcəyim yolun uzunluğunu, taqət- belə idi: yıxılanda çənəm döşəməyə to-
dən düşdüyümü və halsız olduğumu nə- xunmuş, dodaqlarım və sifətimin yuxarı
zərə almamışdım. Döşəmə soyuq və hissəsi isə heç nəyə dəyməmişdi. Hiss
sürüşkən idi. Birtəhər irəliləməyə başla- etdim ki, alnım tərləyib, burnuma isə
dım, ancaq ayağım dolaşdı, yıxıldım. Yor- çürümüş göbələk iyi gəldi. Əlimi döşəmə-
ğunluq məni əldən salmışdı, yerə uzanıb yə sürtəndə diksindim – dairəvi quyunun
tezliklə yuxuladım. düz kənarında uzanmışdım; məlum mə-
Oyananda yanımda nəsə olduğunu sələdir ki, zülmətdə onun ölçülərini dər-
hiss etdim, əlimi toxunduranda gördüm hal müəyyən edə bilməzdim. Əlimi quyu-
ki, çörək və bir parç sudur. Acından ölür- nun ağzında gəzdirdim, daş parçası qo-
düm, heç düşünmədən çörəyi acgözlüklə parıb içinə tulladım. Daş bir neçə saniyə
edqar Po. quyu və saat kəfkiri yeyib doyunca su içdim. Sonra zindanın uçdu, sonra divarlara toxuna-toxuna su-
divarı boyunca yenidən getməyə başla- ya düşdü, şappıltı səsi zülmət zindanda
dım, nəhayət, çox çətinliklə əsgi parçası- əks-səda verdi. Elə bu an başımın üstündə
nı sərdiyim yerə gəlib çatdım. Yıxılana- səs eşitdim – qapını açıb-bağladılar, zəif
can əlli iki, sonra isə qırx səkkiz addım işıq zolağı qaranlıqda iz saldı, dərhal da
atmışdım. Deməli, yüz addım. Hər iki ad- itdi.
dımı bir yard1 hesab etsək, belə çıxır ki, Məni necə edam gözlədiyini başa
zindanın perimetri əlli yarddır. Yeri gəl- düşdüm, quyuya düşüb ölməkdən qurtul-
mişkən, divarın bəzi yerlərində çıxıntılar duğuma sevindim. Bayaq bircə addım da
vardı, ona görə də zindanın həndəsi for- atsaydım, indi o dünyada idim. Məni gözlə-
masını dəqiq müəyyən edə bilmədim (am- yən ölüm, əslində, edamın o üsullarından
1 yard – 0,9144 metrə bərabər ingilis uzunluq ölçü vahidi
kətə başladığım yeri – divarın hamar dır).
səthini tapa bilməyəcəkdim. Yadıma düşdü Əslində, zindanı təhqiq etməkdə konk-
ki, məni inkvizisiyanın həbsxanasına gə- ret məqsədim yox idi, heç ümid barədə
tirəndə bıçağım vardı, əlimi atdım, bıçaq danışmıram, yəni ümidimi çoxdan itirmiş-
cibimdə yox idi. Öz paltarımı çıxarıb, əvə- dim, çaşqınlıq içində idim, amma maraq
zində sətindən uzun köynək geyindirmiş- məni sövq edirdi ki, bu işi yarımçıq saxla-
dilər. Divarda dəlik tapıb bıçağın ucunu mayım. Divardan uzaqlaşıb zindanın eni-
ora sancmaq istəyirdim ki, hərəkətə baş- ni ölçmək qərarına gəldim. Yenə də böyük
ladığım nöqtəni işarələyim. Mənasız iş ehtiyatla, addım-addım irəliləyirdim, aya-
idi, həm də indiki vəziyyətimi nəzərə al- ğımın altındakı döşəmə bərk olsa da,
saq, elə ilk dəqiqələrdə lap mümkünsüz sürüşkən idi, nəhayət, ürəklənib iti ad-
göründü. Köynəyimin bir hissəsini cırıb ip dımlarla, həm də düz xətt boyunca get-
kimi uzun əsgi parçası düzəltdim, onu di- məyə başladım. On-oniki addım atmış-
vara düzbucaq altında yerə sərdim. Di- dım ki, ayağım uzun köynəyimin ətəyinə
varboyu tam dövrə vurandan sonra əvvəl- ilişdi, üzüqoylu yıxıldım.
58 axır həmin əsgi parçasına rast gəlməli Dərhal özümə gəlmədim, ancaq oya-
idim. Düzü, buna ümid bəsləyirdim, am- nanda bir şeyə diqqət yetirdim. Məsələ
2017 ma gedəcəyim yolun uzunluğunu, taqət- belə idi: yıxılanda çənəm döşəməyə to-
dən düşdüyümü və halsız olduğumu nə- xunmuş, dodaqlarım və sifətimin yuxarı
zərə almamışdım. Döşəmə soyuq və hissəsi isə heç nəyə dəyməmişdi. Hiss
sürüşkən idi. Birtəhər irəliləməyə başla- etdim ki, alnım tərləyib, burnuma isə
dım, ancaq ayağım dolaşdı, yıxıldım. Yor- çürümüş göbələk iyi gəldi. Əlimi döşəmə-
ğunluq məni əldən salmışdı, yerə uzanıb yə sürtəndə diksindim – dairəvi quyunun
tezliklə yuxuladım. düz kənarında uzanmışdım; məlum mə-
Oyananda yanımda nəsə olduğunu sələdir ki, zülmətdə onun ölçülərini dər-
hiss etdim, əlimi toxunduranda gördüm hal müəyyən edə bilməzdim. Əlimi quyu-
ki, çörək və bir parç sudur. Acından ölür- nun ağzında gəzdirdim, daş parçası qo-
düm, heç düşünmədən çörəyi acgözlüklə parıb içinə tulladım. Daş bir neçə saniyə
edqar Po. quyu və saat kəfkiri yeyib doyunca su içdim. Sonra zindanın uçdu, sonra divarlara toxuna-toxuna su-
divarı boyunca yenidən getməyə başla- ya düşdü, şappıltı səsi zülmət zindanda
dım, nəhayət, çox çətinliklə əsgi parçası- əks-səda verdi. Elə bu an başımın üstündə
nı sərdiyim yerə gəlib çatdım. Yıxılana- səs eşitdim – qapını açıb-bağladılar, zəif
can əlli iki, sonra isə qırx səkkiz addım işıq zolağı qaranlıqda iz saldı, dərhal da
atmışdım. Deməli, yüz addım. Hər iki ad- itdi.
dımı bir yard1 hesab etsək, belə çıxır ki, Məni necə edam gözlədiyini başa
zindanın perimetri əlli yarddır. Yeri gəl- düşdüm, quyuya düşüb ölməkdən qurtul-
mişkən, divarın bəzi yerlərində çıxıntılar duğuma sevindim. Bayaq bircə addım da
vardı, ona görə də zindanın həndəsi for- atsaydım, indi o dünyada idim. Məni gözlə-
masını dəqiq müəyyən edə bilmədim (am- yən ölüm, əslində, edamın o üsullarından
1 yard – 0,9144 metrə bərabər ingilis uzunluq ölçü vahidi