Page 270 - 2017-4
P. 270
şına yerləşən nəyi vardısa, hamısını yə məhkum idi. Amma buna da alışdı:
götürüb, Alabamanın Hartvill şəhərindən yeməyini kişilər gedəndən, İda körpəsini
Lotusa köçdü. Qorxusu yavaş-yavaş unu- özüylə tarlaya aparandan sonra yeyirdi.
dulurdu, amma tək-tənha yaşayıb, özünü Ən çox gecələr uşaqların ağlaşma səsin-
təhlükəsiz hiss etməsinə bəs etmirdi. Dul dən bezirdi. İda da günlərin birində on-
kişi olan Salem Mani ilə evlənməsi, müvəq- dan xahiş etdi ki, körpə qızını saxlasın,
qəti olsa belə, bu problemi həll etdi. Le- çünki artıq böyüyüb, tarlada iş görə-görə
nora evin təmiri üçün adam axtarırdı. Tan- uşağa göz qoya bilmir. Onda Lenoraya
rı Konqreqasiyası kilsəsinin pastoru ilə elə gəldi, dəli olacaq. Rədd edə bilməzdi,
danışdı. Pastor da bir neçə adamın adını razılaşdı, həm də əsasən, körpəyə əsl
çəkdi, amma eyhamla bildirdi ki, belə iş- analığı, onsuz da, dördyaşlı qardaşı elə-
lər üçün Salem Maninin vaxtı da var, sə- diyinə görə boyun qaçırmadı.
riştəsi də. Düz deyirdi, çünki Salem bu Bu qaçqın, evsiz qalmış ailə ona min-
ətrafda evli olmayan tək-tək kişilərdən idi, nətdar olsa da, bütün arzularını yerinə
güclərini, imkanlarını birləşdirmələrinə heç yetirsə də, heç vaxt şikayətlənməsə də,
270 nə mane olmurdu. Lenora sükan arxası- Lenora üçün o üç il çox ağır keçdi. Onla-
2017 na oturdu, Maunt-Heyvenə nikah şəha- rın qazancından heç nə götürmürdü: “qoy
dətnaməsi dalınca getdilər, amma mə- pul yığsınlar, özlərinə ayrıca ev tutub bur-
mur qadın sənədi verməkdən imtina etdi, dan çıxsınlar”. Darısqallıq, narahatlıq, əla-
çünki heç birinin doğum haqqında şəha- və işlər, ərinin biganəliyi... onun sakit li-
dətnaməsi yox idi. Hər halda, o, belə izah manını təməlindən uçurmuşdu. Həyat onu
etmişdi. Lakin bu özbaşınalıq onların qar- beləcə aldatmışdı. Getdikcə sıxlaşan na-
şısını kəsmədi. Kəbinlərini Tanrı Konqre- razılıq buludları isə artıq hansı səmtə
qasiyasında kəsdilər. üzəcəyini bilirdı: indi oğlanla qızın başı-
Alabamadan sonra burada yurd sa- nın üstünü alırdı. Hər şeyin bədəlini uşaq-
lan kimi özünü təzəcə təhlükəsizlikdə hiss lar ödəyirdi, amma Lenora elə bilirdi ki,
etməyə başlamışdı ki, Salemin evlərin- onlara qarşı əzazillik eləmir, sadəcə özünü
Toni Morrison. evə qayıdış dən qovulmuş qohumları oğlu Lüter, ar- ciddi nənə kimi aparır.
vadı İda ilə digər oğlu Frenk, nəvəsi ikin- Qız maymaq idi, dəqiqəbaşı gərək
ci Frenk, bir də təzə doğulmuş ağlağan irad tutaydın, səhvini düzəldəydin. Do-
qız dəstə ilə tökülüb gəldilər. ğulduğu şərait də uşağa yaxşı bir şey
Bu, dözülməz idi. Salemlə onun yaxşı vəd etmirdi. Yəqin, onun yöndəmsizliyi-
ev-eşik qurmaq səyləri boşa çıxmışdı. Bir nin, yaddaşsızlığının bir tibbi adı da var-
dəqiqə belə tək qalmaq mümkün olmur- dı. O qədər unutqan idi ki, döysən də,
du – artıq həyətdəki kiçik evə köçməyə döyməsən də, toyuq hinini bağlamağı hər
hazırlaşırdı. Adəti üzrə, erkən durub sə- gecə unudur, yeməyi üst-başına dağıdır-
hər yeməyinə gedəndə bütün ev boyu dı. “Sənin iki paltarın var. İki! Hər yemək
yerə sərilmiş – yatan, uşağını əmizdirən, yeyəndən sonra onları yumalıyam?” Qı-
xoruldayan bədənlərin üstündən keçmə- zın başına qapaz vurmaqdan Lenoranın
götürüb, Alabamanın Hartvill şəhərindən yeməyini kişilər gedəndən, İda körpəsini
Lotusa köçdü. Qorxusu yavaş-yavaş unu- özüylə tarlaya aparandan sonra yeyirdi.
dulurdu, amma tək-tənha yaşayıb, özünü Ən çox gecələr uşaqların ağlaşma səsin-
təhlükəsiz hiss etməsinə bəs etmirdi. Dul dən bezirdi. İda da günlərin birində on-
kişi olan Salem Mani ilə evlənməsi, müvəq- dan xahiş etdi ki, körpə qızını saxlasın,
qəti olsa belə, bu problemi həll etdi. Le- çünki artıq böyüyüb, tarlada iş görə-görə
nora evin təmiri üçün adam axtarırdı. Tan- uşağa göz qoya bilmir. Onda Lenoraya
rı Konqreqasiyası kilsəsinin pastoru ilə elə gəldi, dəli olacaq. Rədd edə bilməzdi,
danışdı. Pastor da bir neçə adamın adını razılaşdı, həm də əsasən, körpəyə əsl
çəkdi, amma eyhamla bildirdi ki, belə iş- analığı, onsuz da, dördyaşlı qardaşı elə-
lər üçün Salem Maninin vaxtı da var, sə- diyinə görə boyun qaçırmadı.
riştəsi də. Düz deyirdi, çünki Salem bu Bu qaçqın, evsiz qalmış ailə ona min-
ətrafda evli olmayan tək-tək kişilərdən idi, nətdar olsa da, bütün arzularını yerinə
güclərini, imkanlarını birləşdirmələrinə heç yetirsə də, heç vaxt şikayətlənməsə də,
270 nə mane olmurdu. Lenora sükan arxası- Lenora üçün o üç il çox ağır keçdi. Onla-
2017 na oturdu, Maunt-Heyvenə nikah şəha- rın qazancından heç nə götürmürdü: “qoy
dətnaməsi dalınca getdilər, amma mə- pul yığsınlar, özlərinə ayrıca ev tutub bur-
mur qadın sənədi verməkdən imtina etdi, dan çıxsınlar”. Darısqallıq, narahatlıq, əla-
çünki heç birinin doğum haqqında şəha- və işlər, ərinin biganəliyi... onun sakit li-
dətnaməsi yox idi. Hər halda, o, belə izah manını təməlindən uçurmuşdu. Həyat onu
etmişdi. Lakin bu özbaşınalıq onların qar- beləcə aldatmışdı. Getdikcə sıxlaşan na-
şısını kəsmədi. Kəbinlərini Tanrı Konqre- razılıq buludları isə artıq hansı səmtə
qasiyasında kəsdilər. üzəcəyini bilirdı: indi oğlanla qızın başı-
Alabamadan sonra burada yurd sa- nın üstünü alırdı. Hər şeyin bədəlini uşaq-
lan kimi özünü təzəcə təhlükəsizlikdə hiss lar ödəyirdi, amma Lenora elə bilirdi ki,
etməyə başlamışdı ki, Salemin evlərin- onlara qarşı əzazillik eləmir, sadəcə özünü
Toni Morrison. evə qayıdış dən qovulmuş qohumları oğlu Lüter, ar- ciddi nənə kimi aparır.
vadı İda ilə digər oğlu Frenk, nəvəsi ikin- Qız maymaq idi, dəqiqəbaşı gərək
ci Frenk, bir də təzə doğulmuş ağlağan irad tutaydın, səhvini düzəldəydin. Do-
qız dəstə ilə tökülüb gəldilər. ğulduğu şərait də uşağa yaxşı bir şey
Bu, dözülməz idi. Salemlə onun yaxşı vəd etmirdi. Yəqin, onun yöndəmsizliyi-
ev-eşik qurmaq səyləri boşa çıxmışdı. Bir nin, yaddaşsızlığının bir tibbi adı da var-
dəqiqə belə tək qalmaq mümkün olmur- dı. O qədər unutqan idi ki, döysən də,
du – artıq həyətdəki kiçik evə köçməyə döyməsən də, toyuq hinini bağlamağı hər
hazırlaşırdı. Adəti üzrə, erkən durub sə- gecə unudur, yeməyi üst-başına dağıdır-
hər yeməyinə gedəndə bütün ev boyu dı. “Sənin iki paltarın var. İki! Hər yemək
yerə sərilmiş – yatan, uşağını əmizdirən, yeyəndən sonra onları yumalıyam?” Qı-
xoruldayan bədənlərin üstündən keçmə- zın başına qapaz vurmaqdan Lenoranın