Page 267 - 2017-4
P. 267
adır. Hər birimiz yalnız özünəxas, fərdi yaxşı üsulu budur. Səhnəyə çıxanda 267
tərzdə təsirli ola bilərik. Əgər fərdiliyimizə həmişə çalışırıq ki, tamaşaçının diqqəti 2017
uyğun təsirlilik tapa bilsək, onda bu cəhət bizə yönəlsin. Salonda əyləşən adamlar
oyunumuza sirayət edib fərdi yaradıcılıq bizə baxmayanda sanki iflic vəziyyətinə Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
məktəbinin əsasını qoyacaq. düşürük. Bəzən tamaşaçının diqqətini
çəkmək üçün müxtəlif üsullar, fəndlər
Təsirliliyin digər səmərəsi ondan iba- axtarırıq, halbuki bir mənalı baxış, kiçik
rətdir ki, tamaşaçı daim bizi dəstəkləyəcək, hərəkət əvəzsiz təsir göstərib unudulmaz
aktyorun ürəklə oynadığını, daxili aləmini təəssürat doğura bilər.
qabarıq nümayiş etdirdiyini görüb ifanı
yüksək qiymətləndirəcək. Təsir göstərmək Çalışma
bacarığını inkişaf etdirmək üçün digər
səbəb də var. Məsələn, mən səhnədə İndi cəld hərəkətlər etməyə çalışın,
başımı çevirib mənalı baxışlarımı sola lakin təsirliliyi qoruyub saxlayın. Bu hərəkəti
zilləyirəm, tamaşa salonunun ən arxa cər- yerinə yetirərkən bir şeyə diqqət yetirin –
gəsində oturmuş adam bu baxışları ya- elastik və gərgin olmağa çalışın. Sonra
xından görməsə də, təsəvvüründə ba- hissləri özünüzdən uzaqlaşdırıb psixoloji
xışların kimə və necə tuşlandığını can- vəziyyətə girin. Kəskin və qəti hərəkət
landıracaq, yəni bu baxışlar ona təsir gös- etməklə eyni zamanda yüngüllük, təsirlilik
tərəcək. Aktyorun ani baxışları, mimikası, hissini qoruyun. Çalışın ki, hətta kəskin
sifətinin ağarması və ya qızarması – və qəti hərəkətinizdə romantik parlaqlıq
tamaşaçı bunu yaxından görməsə də, duyulsun. Deməli, elə orta məxrəc
təsirlilik öz sözünü deyəcək, oyun təbii tapılmalıdır ki, bu amillər qovuşub vahid
alınacaq, aktyor istədiyini çatdıra biləcək. ansambl təşkil etsin və sizin daxili
Aktyora xas olan bu təsirlilik instinktiv hisslərinizi qabarıq büruzə versin.
deyil. Məsələn, heyvanlar, ən xırda
həşəratlar belə, instinktə uyğun hərəkət Bir dəfə bayağı hərəkət etmişdim,
edir. Aktyor isə bu instinkti illərlə inkişaf buna görə də tənqidə məruz qaldım.
etdirib cilalamalı, hər kiçik hərəkəti və Amma başqa bir tənqidçi mənim bayağı
sözü ilə tamaşaçının qəlbini ələ almağı hərəkətimə heyran qalmışdı, çünki o
bacarmalıdır. hərəkəti elə mənalı şəkildə etmişdim ki,
böyük təsir doğurmuşdu. Siz də buna nail
Çalışma olmağa çalışın. Mənalı nəzərlərlə bir-
birinizə baxın, sonra nəzərlərinizi aşağı
Oturduğunuz yerdə sağ əlinizi hərəkət dikin. Bəzən, şəraitin əksinə olaraq,
etdirin, amma çalışın ki, bu hərəkət, ilk hərəkətlərinizin təsirli alınmasına cəhd
növbədə, özünüzə təsir etsin. Vəssalam! göstərin, hərdən bu təsiri vurğulayın. Məhz
Təcrübənizdən yəqin edəcəksiniz ki, bütün bu yolla istəyinizə çata bilərsiniz.
bədəniniz bu təsirin təzahürünə yönəlib.
Yəni təsir sizin üçün, heyvanlarda olduğu (davamı gələn sayda)
kimi, instinktiv xarakter daşıyır. Təsirli və
mənalı baxışlarla sola, sonra dönüb arxaya
baxın. Eyni tərzdə yuxarı və aşağı nəzər
salın. Tamaşaçı diqqətini cəlb etməyin ən
tərzdə təsirli ola bilərik. Əgər fərdiliyimizə həmişə çalışırıq ki, tamaşaçının diqqəti 2017
uyğun təsirlilik tapa bilsək, onda bu cəhət bizə yönəlsin. Salonda əyləşən adamlar
oyunumuza sirayət edib fərdi yaradıcılıq bizə baxmayanda sanki iflic vəziyyətinə Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
məktəbinin əsasını qoyacaq. düşürük. Bəzən tamaşaçının diqqətini
çəkmək üçün müxtəlif üsullar, fəndlər
Təsirliliyin digər səmərəsi ondan iba- axtarırıq, halbuki bir mənalı baxış, kiçik
rətdir ki, tamaşaçı daim bizi dəstəkləyəcək, hərəkət əvəzsiz təsir göstərib unudulmaz
aktyorun ürəklə oynadığını, daxili aləmini təəssürat doğura bilər.
qabarıq nümayiş etdirdiyini görüb ifanı
yüksək qiymətləndirəcək. Təsir göstərmək Çalışma
bacarığını inkişaf etdirmək üçün digər
səbəb də var. Məsələn, mən səhnədə İndi cəld hərəkətlər etməyə çalışın,
başımı çevirib mənalı baxışlarımı sola lakin təsirliliyi qoruyub saxlayın. Bu hərəkəti
zilləyirəm, tamaşa salonunun ən arxa cər- yerinə yetirərkən bir şeyə diqqət yetirin –
gəsində oturmuş adam bu baxışları ya- elastik və gərgin olmağa çalışın. Sonra
xından görməsə də, təsəvvüründə ba- hissləri özünüzdən uzaqlaşdırıb psixoloji
xışların kimə və necə tuşlandığını can- vəziyyətə girin. Kəskin və qəti hərəkət
landıracaq, yəni bu baxışlar ona təsir gös- etməklə eyni zamanda yüngüllük, təsirlilik
tərəcək. Aktyorun ani baxışları, mimikası, hissini qoruyun. Çalışın ki, hətta kəskin
sifətinin ağarması və ya qızarması – və qəti hərəkətinizdə romantik parlaqlıq
tamaşaçı bunu yaxından görməsə də, duyulsun. Deməli, elə orta məxrəc
təsirlilik öz sözünü deyəcək, oyun təbii tapılmalıdır ki, bu amillər qovuşub vahid
alınacaq, aktyor istədiyini çatdıra biləcək. ansambl təşkil etsin və sizin daxili
Aktyora xas olan bu təsirlilik instinktiv hisslərinizi qabarıq büruzə versin.
deyil. Məsələn, heyvanlar, ən xırda
həşəratlar belə, instinktə uyğun hərəkət Bir dəfə bayağı hərəkət etmişdim,
edir. Aktyor isə bu instinkti illərlə inkişaf buna görə də tənqidə məruz qaldım.
etdirib cilalamalı, hər kiçik hərəkəti və Amma başqa bir tənqidçi mənim bayağı
sözü ilə tamaşaçının qəlbini ələ almağı hərəkətimə heyran qalmışdı, çünki o
bacarmalıdır. hərəkəti elə mənalı şəkildə etmişdim ki,
böyük təsir doğurmuşdu. Siz də buna nail
Çalışma olmağa çalışın. Mənalı nəzərlərlə bir-
birinizə baxın, sonra nəzərlərinizi aşağı
Oturduğunuz yerdə sağ əlinizi hərəkət dikin. Bəzən, şəraitin əksinə olaraq,
etdirin, amma çalışın ki, bu hərəkət, ilk hərəkətlərinizin təsirli alınmasına cəhd
növbədə, özünüzə təsir etsin. Vəssalam! göstərin, hərdən bu təsiri vurğulayın. Məhz
Təcrübənizdən yəqin edəcəksiniz ki, bütün bu yolla istəyinizə çata bilərsiniz.
bədəniniz bu təsirin təzahürünə yönəlib.
Yəni təsir sizin üçün, heyvanlarda olduğu (davamı gələn sayda)
kimi, instinktiv xarakter daşıyır. Təsirli və
mənalı baxışlarla sola, sonra dönüb arxaya
baxın. Eyni tərzdə yuxarı və aşağı nəzər
salın. Tamaşaçı diqqətini cəlb etməyin ən
