Page 93 - "Xəzər"
P. 93
İ BEZELYANSKİ Tәrcümә: Zahid Sarıtorpaq
ABSURD
KLASSİKİ
Kütlәvi әdәbiyyatın uğurunu üç 93
anlayış tәşkil edir: seks, qorxu, 2015
ölüm. Bu zaman kitabları isti piroq
kimi әldәn qapırlar. Fransız әdәbiyyatının halda, “Yәhudilәr rus mәdәniyyәtindә” Yuri Bezelyanski. Absurd klassiki
ustalarından olan Ejen İoneskonun piroq mәlumat kitabında (1966) İonesko da Kafka
bişirmәyә aidiyyatı yoxdu. Onun pyes vә vә Feyxtvangerlә birgә Qәrbin yәhudi
kitabları detektiv intriqalarından kәnardı. yazıçıları sırasında göstәrilib (şәxsәn mәndә
Seks – ya azdı, ya da tamamilә görünmür. bu barәdә dәqiq mәlumat yoxdu). Ejenin
Qorxu – var. Ölüm – tәmәl sözlәrdәn biridi. bir yaşı olanda onu anasının vәtәninә
İonesko başqa bir sahәnin – intellektual gәtirirlәr, o, Parisdә vә La Şanel-Antenezdә
әdәbiyyatın parlaq nümayәndәsidir. O, ab- yaşayır, katolik qaydalarıyla tәrbiyә alır,
surd teatrının yaradıcılarından biridir. Hәtta fransız әdәbiyyatına aludә olur vә özü dә
İoneskonu absurd klassiki adlandırmaq olar. yazmağa başlayır. İonesko deyirdi: “On bir
Ejen İonesko 1965-ci ilә qәdәr SSRİ yaşımdan yazmağa başladım, dәrhal da
mәkanında tәrcümә olunmamışdı, amma memuara girişdim. On iki yaşımda şeirlәr
әdәbi “hәcvlәrindәn” xәbәrdar idilәr. Onun qoşdum vә on üç yaşımda ilk pyesimi
ilk dәfә “İnostrannaya literatura” jurnalında yazdım...”
dәrc olunan “Kәrgәdan” pyesi böyük rezo-
nans doğurmuşdu. Bizim “әdәbiyyat “Mәn niyә yazıram?” avtobioqrafik
zooparkında” belә “kәrgәdanlar” saxla- mәqalәsindә İonesko belә deyir: “Bu barәdә
nılmırdı. Bütün maariflәnmiş vә ziyalı oxu- özüm-özümdәn soruşmalıyam. Mәn çoxdan
cular İonesko haqda bir ağızdan danışmağa yazıram... Yazmağımın әsas sәbәblәrindәn
başladılar. Savadsız vә cahil oxucular isә biri, yәqin ki, bayağılıqların acığına –
bu günә qәdәr onun barәsindә heç nә uşaqlığımın möcüzәli anlarını, faciәlәrin
bilmirlәr. acığına – sevinc dolu çağları, qәddarlıqların
Qәlәmi qüdrәtlidimi? Şübhәsiz, çox nadir acığına – rәhmi, saflığı geri qaytarmaqdı...”
istedaddı. “Yazı nә gözәl müalicәdi!
Mürәkkәbindәn asılı olaraq, qara vә göy İonesko 14 yaşında Buxarestә – vәkil
hәrflәrlә yazıb doldurduğum ağ sәhifә mәnim işlәyәn atasının yanına qayıdır vә tәhsilini
hәyәcanımı canına hopdurur. Dәrdini danışır,
ürәyini açır. Bu mәnә bir rәsm әsәri kimi
yaxşı tәsir edir...” (İoneskonun “Fasilәli
axtarış” kitabından).
Ejen İonesko 26 noyabr 1912-ci ildә
rumın şәhәri Braşovda doğulub. Anası
fransız, atası isә damarlarında ya polyak,
ya da yәhudi qanı daşıyan rumın idi. Hәr
ABSURD
KLASSİKİ
Kütlәvi әdәbiyyatın uğurunu üç 93
anlayış tәşkil edir: seks, qorxu, 2015
ölüm. Bu zaman kitabları isti piroq
kimi әldәn qapırlar. Fransız әdәbiyyatının halda, “Yәhudilәr rus mәdәniyyәtindә” Yuri Bezelyanski. Absurd klassiki
ustalarından olan Ejen İoneskonun piroq mәlumat kitabında (1966) İonesko da Kafka
bişirmәyә aidiyyatı yoxdu. Onun pyes vә vә Feyxtvangerlә birgә Qәrbin yәhudi
kitabları detektiv intriqalarından kәnardı. yazıçıları sırasında göstәrilib (şәxsәn mәndә
Seks – ya azdı, ya da tamamilә görünmür. bu barәdә dәqiq mәlumat yoxdu). Ejenin
Qorxu – var. Ölüm – tәmәl sözlәrdәn biridi. bir yaşı olanda onu anasının vәtәninә
İonesko başqa bir sahәnin – intellektual gәtirirlәr, o, Parisdә vә La Şanel-Antenezdә
әdәbiyyatın parlaq nümayәndәsidir. O, ab- yaşayır, katolik qaydalarıyla tәrbiyә alır,
surd teatrının yaradıcılarından biridir. Hәtta fransız әdәbiyyatına aludә olur vә özü dә
İoneskonu absurd klassiki adlandırmaq olar. yazmağa başlayır. İonesko deyirdi: “On bir
Ejen İonesko 1965-ci ilә qәdәr SSRİ yaşımdan yazmağa başladım, dәrhal da
mәkanında tәrcümә olunmamışdı, amma memuara girişdim. On iki yaşımda şeirlәr
әdәbi “hәcvlәrindәn” xәbәrdar idilәr. Onun qoşdum vә on üç yaşımda ilk pyesimi
ilk dәfә “İnostrannaya literatura” jurnalında yazdım...”
dәrc olunan “Kәrgәdan” pyesi böyük rezo-
nans doğurmuşdu. Bizim “әdәbiyyat “Mәn niyә yazıram?” avtobioqrafik
zooparkında” belә “kәrgәdanlar” saxla- mәqalәsindә İonesko belә deyir: “Bu barәdә
nılmırdı. Bütün maariflәnmiş vә ziyalı oxu- özüm-özümdәn soruşmalıyam. Mәn çoxdan
cular İonesko haqda bir ağızdan danışmağa yazıram... Yazmağımın әsas sәbәblәrindәn
başladılar. Savadsız vә cahil oxucular isә biri, yәqin ki, bayağılıqların acığına –
bu günә qәdәr onun barәsindә heç nә uşaqlığımın möcüzәli anlarını, faciәlәrin
bilmirlәr. acığına – sevinc dolu çağları, qәddarlıqların
Qәlәmi qüdrәtlidimi? Şübhәsiz, çox nadir acığına – rәhmi, saflığı geri qaytarmaqdı...”
istedaddı. “Yazı nә gözәl müalicәdi!
Mürәkkәbindәn asılı olaraq, qara vә göy İonesko 14 yaşında Buxarestә – vәkil
hәrflәrlә yazıb doldurduğum ağ sәhifә mәnim işlәyәn atasının yanına qayıdır vә tәhsilini
hәyәcanımı canına hopdurur. Dәrdini danışır,
ürәyini açır. Bu mәnә bir rәsm әsәri kimi
yaxşı tәsir edir...” (İoneskonun “Fasilәli
axtarış” kitabından).
Ejen İonesko 26 noyabr 1912-ci ildә
rumın şәhәri Braşovda doğulub. Anası
fransız, atası isә damarlarında ya polyak,
ya da yәhudi qanı daşıyan rumın idi. Hәr
