Page 134 - "Xəzər"

diyarının azadlığı vә müqәddәs dinimiz pәncәrәsindәn atılaraq rus dәstәlәrinin

naminә otuz il vuruşmuş adi uzdenәm”. arasından keçmәyә cәhd göstәrsinlәr. Şamil

Şamilin tәrbiyәsi vә tәhsili ciddi sayıla razılaşır. Pәncәrәdәn yerә birinci atılan Qazi

bilәr. Atası onu ibtidai tәhsil almaq üçün Molla әsgәrlәrin süngüsünә tuş gәlir. Şamil

dağlılar arasında çox mәşhur sayılan alim isә әlindә tüfәngini hazır tutmuş iki әsgәri

Cәmalәddinin yanına, Untsukul kәndinә qapı ağzında gördüyünә görә, lap üst

yollamışdı. Şamil bu alimin yanında düz mәrtәbәyә qalxaraq özünü ordan tullayır.

sәkkiz il – on iki yaşından iyirmi yaşına Bunu elә qәfil elәyir ki, hәmin әsgәrlәrin

kimi tәhsil almışdı. Cәmalәddinin yanında başının üstündәn ötüb arxalarına düşür vә

oxuyarkәn, müxtәlif dünyәvi elmlәrlә yanaşı, bir göz qırpımında hәr ikisini әlindәki qılıncla

әrәb dili, fәlsәfә vә hüquqa da yiyәlәnmişdi. doğrayaraq, üçüncü әsgәrin dalınca yüyürür.

Gәnc Şamilin diqqәtini әn çox antik Çatıb onu da öldürür. Hәmin döyüşdә

Yunanıstan vә Roma qәhrәmanlarının hәyatı Şamilә güllә atmağa heç kәs ürәk elәmir.

cәlb edirdi. Ömrünün bu dövrü yalnız elmlә Çünki dörd bir tәrәf rus әsgәriylә dolu

mәşğul olmaqda, dini ibadәtlәrdә keçib. olduğundan, atılan güllә çox güman ki,

Müәllimi Cәmalәddin hәm dә böyük din özününkülәrә dәyәcәkdi. Döyüş yalnız soyuq

alimi olduğundan islami dәyәrlәri öz şagirdinә silahla, әlbәyaxa aparılırdı. Şamilin üçüncü

134 yorulmadan tәlqin edirdi. Hәmin dövrdә әsgәri öldürdüyü an, başqa bir döyüşçü

2015 gәnc Şamil dağıstanlıların sırasında çox ona yaxınlaşaraq süngü ilә sinәsindәn zәrbә
nadir hallarda döyüş әmәliyyatlarında iştirak endirir. Sinәdәn girәn süngü Şamilin sağ

elәyirdi. O, fövqәladә fiziki gücә, çox böyük kürәyindәn çıxır. Zәrbәnin tәsirindәn onun

cәsarәtә malik olan bir şәxs idi. Qaçmaqda, sağ әli iflic olur. Onda Şamil qılıncını sol

hündürlüyә vә uzağa tullanmaqda Şamillә әlinә alaraq onu süngülәyәn әsgәrin başına

heç kәs yarışa bilmәzdi. Mәhz fiziki zәrbә endirib kәllәsini iki yerә bölür. (Şamilin

üstünlüklәri vә cәsarәti sayәsindә sonralar hәyatındakı bu epizod onunla maraq-

dәfәlәrlә ölümdәn qurtara bilmişdi. Gülәşdә lananların diqqәtini özünә çәkәrәk, tarixçilәrin

isә, deyilәnlәrә görә, dağlılar arasında heç belә bir qәnaәtә gәlmәsinә әsas vermişdi

kәs Şamillә bacarmamışdı. ki, Şamil guya solaxay imiş. Amma bu da

Şamilin çeçen dәstәlәrinin sırasında sәhvlәrdәn biridir. Bu döyüşü bütün xır-

hәrbi uğurları otuzuncu illәrә tәsadüf edir. dalıqları ilә mәnә danışmış general Mәhәm-

Qafqazın ilk imamı Mәhәmmәd (Qazi Molla) mәd Şәfi deyir ki, atası hәm sağ, hәm dә

İvan Zaxaryin. Şeyx Şamil rus hökumәtinә satılmış avar xanları üzәrinә sol әllә eyni mәharәtlә döyüşә bilirdi. Döyüş

hücumlar tәşkil edәndә, Şamil dә hәmin zamanı bir әli yorulanda, qılıncı o biri әlinә

dәstәlәrin tәrkibindә döyüşüb. ötürәrdi.) Yalnız bundan sonra bürcün ya-

Onun bütün dağlı tayfalarının diqqәtini xınlığındakı sıx meşәliyә tәrәf yüyürüb

cәlb etmiş әn әfsanәvi igidliyi, mәlum olduğu gözdәn itir. Onun igidliyi, cәsarәti vә fövqә-

kimi 1832-ci ildә Gimridә baş vermişdi. ladә qüvvәsinә heyran qalmış, canına qorxu

Baron Rozenin dәstәsi tәrәfindәn dörd dolmuş әsgәrlәr dörd nәfәr silahdaşlarını

sәmtdәn mühasirәyә alınmış, dağıstanlıların qәtlә yetirmiş bu şәxsi tәqib etmәk fikrindәn

qoyub getdiyi Qazi Mәhәmmәd Şamil vә vaz keçirlәr...

daha on beş sadiq müridi ilә qalanın Şamil meşәyә girәndә Qazi Mollanın

bürcündә müdafiә qurmuşdular. Müridlәrin döyüşdә yaralanmamış müridi Mәhәmmәd

yarıdan çoxu hәlak olandan sonra Qazi Əli dә özünü ona yetirir. Mәhәmmәd Əli

Molla Şamilә tәklif edir ki, bürcün bütün diqqәtin Şamilә yönәlmәsindәn istifadә