Page 126 - "Xəzər"
P. 126
gülümsәyirik, ancaq bu, çarәsizlikdәn vә havasında dağların silueti görünüb itir vә
inanmsızlıqdan doğan tәbәssümdür. rәngdәn-rәngә düşürdü. Adama elә gәlirdi
Güldüyümüz yetәr. Siz burada Avropanın onlar işıq vә kölgә kimi eyni çәkisiz materi-
әksәr ölkәlәrinin tәmsilçilәrini görürsünüz. aldan yaradılıb. Dağlar ucaboy canlı
Hәr şeyә qulp qoyanların görmәdiyi bir mәxluqlara oxşayırdı; onların bir üzü qor-
yerdә oturub, şәrab içә-içә, rahatca dәrd- xunc-kölgәli, günәşә sarı olan o biri üzü isә
sәrimizi bölüşә bilirik. Amma parlamentdә, şәn-gülümsәr görünürdü. Fon Blayxroden
qәzet vә kitab sәhifәlәrindә söz demәyә tirollu qızın son sözlәrini xatırladı, birdәn-
can çәkirik, daha doğrusu, ehtiyat edirik, birә ona elә gәldi ki, Mont-Qrammonun
qorxuruq ki, bizә gülüb, әlә salarlar. Odur zirvәsi son dәrәcә böyük bir ürәkdir,
ki, hamı necә, biz dә elә, axına düşüb bәşәriyyәtin yorğun, yaralı ürәyi… Bu ürәk
gedirik. Boş-boşuna gülmәkdәn nә fayda? özünü qurban vermәk ehtirasıyla sәmalara
Gülüş qorxaqlıq әlamәtidir! İnsan öz ürәyinin, doğru qabarıb-qalxıb…
qәlbinin bütövlüyündәn nagüman olanda Qәfildәn qaranlıq sәmanın bağrını yaran
gülmәyә başlayır. Volter masqaraçı-adamoy- işıqlı bir şölә göründü vә Savoyun maili
nadan idi, çünki öz ürәyinә görә narahat sahilindәn havaya odlu bir raket qalxdı.
idi, ancaq Russo öz sinәsini yarıb, ürәyini Raket lap yüksәkliklәrә qalxdı, Dent-d.Oşun
126 çıxardı, onu günәşә sarı qaldırıb, qәdim zirvәsi ilә bәrabәrlәşәndә, sanki bir anlığa
asteklәr kimi özünü qurban verdi. Bәli, bu yerindә donub, yer üzünә – bu gözәl seyran-
2015 sonsuz qәzәbin, hәdsiz çılğınlığın altında gahlara baxdı, yenidәn aşağıya doğru
böyük mәnalar yatır. Bәşәriyyәti kim dәyişdi, millәndi vә bir saniyә sonra böyük gurultu
bizim yanlış yolda olduğumuzu ilk dәfә kim ilә partladı. Partlayış sәsi Veveyә bir-iki
dilinә gәtirdi? Russo! Genevrә, qoca Cenevrә dәqiqә sonra gәlib çatdı. Partlayışdan sonra
onun kitablarını yandırırdı, yeni Cenevrә sәmada böyük ağ bulud әmәlә gәldi, az
isә heykәlini ucaltdı. Bizim burada ayrı- keçmiş, bulud düzgün dördbucaqlı forma
ayrılıqda fikirlәşdiyimiz şeylәri, başqa yerlәrdә aldı, sanki ağ alov şölәsindәn doğulmuş
başqa insanlar da fikirlәşir. Sadәcә, imkan bayraq idi. Ardınca daha bir partlayış sәsi
verin fikirlәrimizi ucadan bәyan elәyәk! eşidildi vә geniş açılmış ağ bayrağın üzәrindә
Ruslar qara çay süzülmüş stәkanlarını qırmızı xaç tәsviri göründü.
әllәrindә tutub, öz dillәrindә nәsә danışmağa Adamlar yemәk stolunun arxasından
başladılar. İngilis, qәdәhini doldurub, yenicә hövlnak qalxıb, bayıra tökülüşdü.
tost demәyә hazırlaşırdı ki, qulluqçu qadın – Bu nә demәkdir, – cәnab fon Blayxro-
stola yaxınlaşıb, ona bir teleqram uzatdı. den dili topuq vura-vura soruşdu.
Korifeylәr. Vicdan әzabı Sәs-küy kәsildi, İngilis mәktubu gözgörәsi Heç kәs cavab verә bilmәdi, ya da buna
hәyәcanla oxuyub qurtardıqdan sonra, macal tapmadı, çünki elә bu an Vuaronun
sәliqәylә qatlayıb cibinә qoydu vә fikrә sıldırımlı dikdirlәri üzәrindә ard-arda raketlәr
getdi. Yemәk vaxtı başa çatdı, artıq bayırda partlamağa başladı, göy üzünü nurlandıran
hava qaralmışdı. Cәnab fon Blayxroden qığılcım topaları yerә sәpildi. Sәmanı
sakitcә pәncәrәnin önündә oturub, füsunkar bürüyәn işıq seli sakit Leman gölünün
mәnzәrәni seyr edirdi. Mont-Qrammonun sularında әks olunurdu.
vә Dent-de Oşun zirvәsi, elәcә dә, – Ledi vә centlmenlәr! – Qapıçı şampan
üzümlüklәr vә Savoyun sahilindәki şabalıd bokalları düzülmüş sinini stolun üstünә
meşәliyi qüruba enәn günәşin qırmızı qoyarkәn, ingilisin sәsi gurladı. – Ledi vә
şәfәqlәrinә boyanmışdı. Nәmli axşam centlmenlәr, aldığım teleqramda yazılanlar
inanmsızlıqdan doğan tәbәssümdür. rәngdәn-rәngә düşürdü. Adama elә gәlirdi
Güldüyümüz yetәr. Siz burada Avropanın onlar işıq vә kölgә kimi eyni çәkisiz materi-
әksәr ölkәlәrinin tәmsilçilәrini görürsünüz. aldan yaradılıb. Dağlar ucaboy canlı
Hәr şeyә qulp qoyanların görmәdiyi bir mәxluqlara oxşayırdı; onların bir üzü qor-
yerdә oturub, şәrab içә-içә, rahatca dәrd- xunc-kölgәli, günәşә sarı olan o biri üzü isә
sәrimizi bölüşә bilirik. Amma parlamentdә, şәn-gülümsәr görünürdü. Fon Blayxroden
qәzet vә kitab sәhifәlәrindә söz demәyә tirollu qızın son sözlәrini xatırladı, birdәn-
can çәkirik, daha doğrusu, ehtiyat edirik, birә ona elә gәldi ki, Mont-Qrammonun
qorxuruq ki, bizә gülüb, әlә salarlar. Odur zirvәsi son dәrәcә böyük bir ürәkdir,
ki, hamı necә, biz dә elә, axına düşüb bәşәriyyәtin yorğun, yaralı ürәyi… Bu ürәk
gedirik. Boş-boşuna gülmәkdәn nә fayda? özünü qurban vermәk ehtirasıyla sәmalara
Gülüş qorxaqlıq әlamәtidir! İnsan öz ürәyinin, doğru qabarıb-qalxıb…
qәlbinin bütövlüyündәn nagüman olanda Qәfildәn qaranlıq sәmanın bağrını yaran
gülmәyә başlayır. Volter masqaraçı-adamoy- işıqlı bir şölә göründü vә Savoyun maili
nadan idi, çünki öz ürәyinә görә narahat sahilindәn havaya odlu bir raket qalxdı.
idi, ancaq Russo öz sinәsini yarıb, ürәyini Raket lap yüksәkliklәrә qalxdı, Dent-d.Oşun
126 çıxardı, onu günәşә sarı qaldırıb, qәdim zirvәsi ilә bәrabәrlәşәndә, sanki bir anlığa
asteklәr kimi özünü qurban verdi. Bәli, bu yerindә donub, yer üzünә – bu gözәl seyran-
2015 sonsuz qәzәbin, hәdsiz çılğınlığın altında gahlara baxdı, yenidәn aşağıya doğru
böyük mәnalar yatır. Bәşәriyyәti kim dәyişdi, millәndi vә bir saniyә sonra böyük gurultu
bizim yanlış yolda olduğumuzu ilk dәfә kim ilә partladı. Partlayış sәsi Veveyә bir-iki
dilinә gәtirdi? Russo! Genevrә, qoca Cenevrә dәqiqә sonra gәlib çatdı. Partlayışdan sonra
onun kitablarını yandırırdı, yeni Cenevrә sәmada böyük ağ bulud әmәlә gәldi, az
isә heykәlini ucaltdı. Bizim burada ayrı- keçmiş, bulud düzgün dördbucaqlı forma
ayrılıqda fikirlәşdiyimiz şeylәri, başqa yerlәrdә aldı, sanki ağ alov şölәsindәn doğulmuş
başqa insanlar da fikirlәşir. Sadәcә, imkan bayraq idi. Ardınca daha bir partlayış sәsi
verin fikirlәrimizi ucadan bәyan elәyәk! eşidildi vә geniş açılmış ağ bayrağın üzәrindә
Ruslar qara çay süzülmüş stәkanlarını qırmızı xaç tәsviri göründü.
әllәrindә tutub, öz dillәrindә nәsә danışmağa Adamlar yemәk stolunun arxasından
başladılar. İngilis, qәdәhini doldurub, yenicә hövlnak qalxıb, bayıra tökülüşdü.
tost demәyә hazırlaşırdı ki, qulluqçu qadın – Bu nә demәkdir, – cәnab fon Blayxro-
stola yaxınlaşıb, ona bir teleqram uzatdı. den dili topuq vura-vura soruşdu.
Korifeylәr. Vicdan әzabı Sәs-küy kәsildi, İngilis mәktubu gözgörәsi Heç kәs cavab verә bilmәdi, ya da buna
hәyәcanla oxuyub qurtardıqdan sonra, macal tapmadı, çünki elә bu an Vuaronun
sәliqәylә qatlayıb cibinә qoydu vә fikrә sıldırımlı dikdirlәri üzәrindә ard-arda raketlәr
getdi. Yemәk vaxtı başa çatdı, artıq bayırda partlamağa başladı, göy üzünü nurlandıran
hava qaralmışdı. Cәnab fon Blayxroden qığılcım topaları yerә sәpildi. Sәmanı
sakitcә pәncәrәnin önündә oturub, füsunkar bürüyәn işıq seli sakit Leman gölünün
mәnzәrәni seyr edirdi. Mont-Qrammonun sularında әks olunurdu.
vә Dent-de Oşun zirvәsi, elәcә dә, – Ledi vә centlmenlәr! – Qapıçı şampan
üzümlüklәr vә Savoyun sahilindәki şabalıd bokalları düzülmüş sinini stolun üstünә
meşәliyi qüruba enәn günәşin qırmızı qoyarkәn, ingilisin sәsi gurladı. – Ledi vә
şәfәqlәrinә boyanmışdı. Nәmli axşam centlmenlәr, aldığım teleqramda yazılanlar