Page 32 - "Xəzər"
P. 32
sı pansiona yerləşdirdiklərini də deyə bilmirdi. Hardasa Son çayının
yaxınlığındaymışlar. Dik pilləkənlər. Köhnə evlər. Yoxuşa qalxan küçə və onun üst
tərəfindəki qara divar...
Sonra o da Parisə – elə mən yaşda Lion vağzalına gəlmişdi bir səhər tezdən. O,
bütün bunları hələ mehmanxanadakı otağında günortalar da söndürmədiyi gur
işığın altında danışmağa başlamışdı. Bir müddətdən sonra mən buna adət elədim –
hələ üstəlik, sadəlövhcəsinə inanırdım ki, işıq onu bürüyən dumanı da dağıda bilər.
Həmin səhər Parisə gələndə vağzalda onu kimsə qarşılamadı. Uşaqlığını keçirdiyi
məhəllədə isə bütün yaxınları, dostları izsiz-soraqsız itmişdilər. Bunları ona görə
danışırdı ki, mən də Liondan gəlmişdim – onun həyatının bir hissəsi ilə əlaqədar
olan şəhərdən, özü də o zamanlarda ki, təxminən elə onun qədər yaşım vardı. Və
bir də ona görə ki, bizim ilk gecəmizdə onu “Gi” deyə çağırdım, amma zorla – bu
ad xoşuma gəlmirdi, ona yaraşmırdı bu ad. Yəqin o da bunu hiss eləmişdi: “Hə
də... Məni Gi çağıra bilərsən”, – dedi, sonra da qəhqəhəylə güldü. O elə hey təkrar
edirdi: “Gi... Gi...” – elə bil özü də bu qısa ada öyrəşmək istəyirdi; axırda mən də
gülməyə başladım...
Bax bu yerdə mənə izah etdi ki, “Gi Vensan” onun təxəllüsüdür. Mən soruşdum ki,
onu əsl adıyla çağıra bilərəmmi. O-o, bu çox xoşdu, amma ehtiyac yoxdur. Onun
üçün “Gi Vensan” bir təzəlik, bahar, ağ rənglə assosiasiya olunurdu; bu çox
etibarlı, sakit ad idi. Bu ad onunla başqa adamlar arasında qoruyucu bir mələk kimi
dururdu. O, yenə güldü. Elə mən də. Sarsaq gülüş xəstəlik kimi keçici olur, amma
mənə doğrudanmı gülməli gəlirdi? Parlaq işıqda otaq mənə soyuq, kimsəsiz gəldi.
Yanımda isə başqa ad altında gizlənən, tanımadığım birisi vardı. Fikir vermişdim
ki, heç vaxt özündən sonra bir iz qoymur – nə dolabın, xalçanın üstündə, nə də
kresloda. Hər şeyi yığışdırırdı – paltarlarını, siqaret kötüklərini, hətta
ayaqqabılarını. Nömrədən çıxanda bizdən heç bir iz qalmırdı, bəlkə yalnız səliqəyə
salmadığımız çarpayı... amma görürdüm ki, otaqdan çıxarkən onu da tələsik
yığışdırır, örtüyü çarpayının üstünə atırdı: pansionda yaşadığı zamanlardan qalmış
köhnə adətiydi – özü belə izah edirdi. Onun kostyumları, bir neçə kitabı və başqa
32
yaxınlığındaymışlar. Dik pilləkənlər. Köhnə evlər. Yoxuşa qalxan küçə və onun üst
tərəfindəki qara divar...
Sonra o da Parisə – elə mən yaşda Lion vağzalına gəlmişdi bir səhər tezdən. O,
bütün bunları hələ mehmanxanadakı otağında günortalar da söndürmədiyi gur
işığın altında danışmağa başlamışdı. Bir müddətdən sonra mən buna adət elədim –
hələ üstəlik, sadəlövhcəsinə inanırdım ki, işıq onu bürüyən dumanı da dağıda bilər.
Həmin səhər Parisə gələndə vağzalda onu kimsə qarşılamadı. Uşaqlığını keçirdiyi
məhəllədə isə bütün yaxınları, dostları izsiz-soraqsız itmişdilər. Bunları ona görə
danışırdı ki, mən də Liondan gəlmişdim – onun həyatının bir hissəsi ilə əlaqədar
olan şəhərdən, özü də o zamanlarda ki, təxminən elə onun qədər yaşım vardı. Və
bir də ona görə ki, bizim ilk gecəmizdə onu “Gi” deyə çağırdım, amma zorla – bu
ad xoşuma gəlmirdi, ona yaraşmırdı bu ad. Yəqin o da bunu hiss eləmişdi: “Hə
də... Məni Gi çağıra bilərsən”, – dedi, sonra da qəhqəhəylə güldü. O elə hey təkrar
edirdi: “Gi... Gi...” – elə bil özü də bu qısa ada öyrəşmək istəyirdi; axırda mən də
gülməyə başladım...
Bax bu yerdə mənə izah etdi ki, “Gi Vensan” onun təxəllüsüdür. Mən soruşdum ki,
onu əsl adıyla çağıra bilərəmmi. O-o, bu çox xoşdu, amma ehtiyac yoxdur. Onun
üçün “Gi Vensan” bir təzəlik, bahar, ağ rənglə assosiasiya olunurdu; bu çox
etibarlı, sakit ad idi. Bu ad onunla başqa adamlar arasında qoruyucu bir mələk kimi
dururdu. O, yenə güldü. Elə mən də. Sarsaq gülüş xəstəlik kimi keçici olur, amma
mənə doğrudanmı gülməli gəlirdi? Parlaq işıqda otaq mənə soyuq, kimsəsiz gəldi.
Yanımda isə başqa ad altında gizlənən, tanımadığım birisi vardı. Fikir vermişdim
ki, heç vaxt özündən sonra bir iz qoymur – nə dolabın, xalçanın üstündə, nə də
kresloda. Hər şeyi yığışdırırdı – paltarlarını, siqaret kötüklərini, hətta
ayaqqabılarını. Nömrədən çıxanda bizdən heç bir iz qalmırdı, bəlkə yalnız səliqəyə
salmadığımız çarpayı... amma görürdüm ki, otaqdan çıxarkən onu da tələsik
yığışdırır, örtüyü çarpayının üstünə atırdı: pansionda yaşadığı zamanlardan qalmış
köhnə adətiydi – özü belə izah edirdi. Onun kostyumları, bir neçə kitabı və başqa
32
