Page 134 - "Xəzər"
P. 134
rub-dincəlmək nədir, bilmirlər. Qulaq as, gedək sadəcə, dözməli olursan. Ancaq ölümü göz
2016 Tanrıya baş çəkək.
önünə almısansa, sən əzab çəkməyə də
Erik-Emmanuel Şmitt. Oskar və Çəhrayı xanım – Hə? Pis olmazdı, səndə onun ünvanı
var? bilərsən. Çünki bunun nə olduğunu bilmirsən.
– Məncə, onun ünvanını kilsədən tapa Beləliklə, hər şey sənin özündən asılıdır.
bilərik.
– Siz öz ölümünə sevinən adam gör-
Roza Nənə məni yaxşı-yaxşı geyindirdi,
elə bil Şimal qütbünə getməyə hazırlaşırdıq. müsünüz?
Sonra çiynimdən tutub, xəstəxananın parkında, – Hə, görmüşəm. Mənim anamı götürək.
qırovla örtülmüş otluğun arxasındakı kilsəyə
apardı. Oranı özün də yaxşı tanıyırsan, ona O, ölüm ayağında olanda gülümsəyirdi,
görə izah etməyə ehtiyac yoxdur. nəhayət, nə baş verəcəyini səbirsizliklə
gözləyirdi.
Sənin heykəlini görəndə quruyub qaldım.
Nəhayət, sənin nə vəziyyətdə olduğunu Başqa arqumentlərim qalmamışdı. Onun
gördüm: çılpaq, arıq, çarmıxa çəkiblər, alnın sözlərini götür-qoy eləmək üçün bir qədər
tikanlardan qanayıb, hər yerin yaradır, halsız susdum, fikirləşdim ki, görək daha nə deyəcək.
başın sinənə əyilib. Məni fikir götürdü. Bu
nədir? Mən Tanrı olsaydım, qoymazdım başıma – Ancaq insanların çoxusu hər şeyi bilmək
belə iş gəlsin. həvəsindən məhrumdur, – Roza Nənə sözünə
davam etdi, – bit keçəl başa yapışdığı kimi,
– Roza Nənə, ciddi danışaq: siz güləşlə onlar da öz qılaflarına yapışıb qalıblar. Məsələn,
məşğul olmusunuz, adlı-sanlı çempionsunuz, mənim irlandiyalı rəqibim Gavalı Kökəsini
siz belə şeylərə inanırsınız? götürək. Dediyim kimi, onun acqarına çəkisi
yüz əlli kilo idi, pivə içəndə lap ağır olurdu. O,
– Niyə inanmıram, Oskar? Əgər o, həmişə deyirdi: “Bağışla, mən ölməyə
yanağından qan daman, əzələli, dərisi par- hazırlaşmıram, buna razılıq verməmişəm,
par parıldayan kulturist olsaydı, ona daha çox ölmək mənlik deyil”. Ancaq yanılırdı. Axı ona
inanardın? heç kəs deməmişdi ki, həyat əbədidir, heç
kəs! Amma o, buna inanırdı, ölüm fikrini yaxın
– Mm-m… buraxmırdı. Axırda depressiyaya düşdü,
– Özün fikirləş, Oskar. Hansı sənə daha arıqlayıb çöpə döndü, güləşin daşını atdı.
yaxındır: heç bir əzab-əziyyət görməyən, Otuz beş kilo qalmışdı, balıq skeletinə
yoxsa iztirab çəkən Tanrı? oxşayırdı.
– Əlbəttə, iztirab çəkən. Ancaq mən Tanrı
olsaydım, onun imkanları məndə olsaydı, – Gavalı Kökəsi səfeh adam idi, hə, Roza
çalışardım iztirab çəkməyim. Nənə?
– İztirablardan heç kəs qaça bilməz. Nə
Tanrı, nə sən, nə sənin ata-anan, nə də mən. – Səfeh dedin qoydun. Ancaq təkcə o
– Yaxşı, olsun. Bəs iztirab çəkmək nəyə deyil ki, belələri çoxdur.
lazımdır?
– Yaxşı sualdır… Əzablar, iztirablar bir- Başımla onun sözlərini təsdiqlədim –
birindən fərqlənir. Onun üzünə diqqətlə bax. dedikləri ilə razı idim.
Fikir ver, bəyəm o, əzab çəkənə oxşayır?
– Yox. İşə bax, elə bil yaraları ağrıtmır. – İnsanlar ölümdən qorxur, çünki bilmirlər
– Elədir. İki cür ağrı var, Oskar, fiziki qabaqda onları nə gözləyir? Oskar, sənə təklif
ağrılar və mənəvi ağrılar. Fiziki ağrılar – edirəm ki, qorxmayasan. Əksinə, inanmaq
iztirabdır, əzabdır. Mənəvi ağrılar isə – seçimdir. lazımdır. Çarmıxa çəkilmiş Tanrının üzünə
– Başa düşmürəm. bax: o, fiziki ağrılara dözür, amma mənəvi
– Əgər əl-ayağına mıx vururlarsa, sözsüz, iztirab çəkmir, çünki inanır. O, öz-özünə deyir:
bu səni ağrıdır, əzab verir və sən buna, düzdür, canım ağrıyır, ancaq bu, əsl ağrı deyil.
Bax belə! İnanmağın faydası budur! Sənə də
bunu göstərmək istəyirdim.
– Oldu, Roza Nənə, əgər qorxmağa baş-
lasam, çalışacağam ki, içimdə inam hissləri
oyansın.
O, məni qucaqladı. Tanrı, bu boş kilsədə
sənin yanında olmaq çox xoş idi.
2016 Tanrıya baş çəkək.
önünə almısansa, sən əzab çəkməyə də
Erik-Emmanuel Şmitt. Oskar və Çəhrayı xanım – Hə? Pis olmazdı, səndə onun ünvanı
var? bilərsən. Çünki bunun nə olduğunu bilmirsən.
– Məncə, onun ünvanını kilsədən tapa Beləliklə, hər şey sənin özündən asılıdır.
bilərik.
– Siz öz ölümünə sevinən adam gör-
Roza Nənə məni yaxşı-yaxşı geyindirdi,
elə bil Şimal qütbünə getməyə hazırlaşırdıq. müsünüz?
Sonra çiynimdən tutub, xəstəxananın parkında, – Hə, görmüşəm. Mənim anamı götürək.
qırovla örtülmüş otluğun arxasındakı kilsəyə
apardı. Oranı özün də yaxşı tanıyırsan, ona O, ölüm ayağında olanda gülümsəyirdi,
görə izah etməyə ehtiyac yoxdur. nəhayət, nə baş verəcəyini səbirsizliklə
gözləyirdi.
Sənin heykəlini görəndə quruyub qaldım.
Nəhayət, sənin nə vəziyyətdə olduğunu Başqa arqumentlərim qalmamışdı. Onun
gördüm: çılpaq, arıq, çarmıxa çəkiblər, alnın sözlərini götür-qoy eləmək üçün bir qədər
tikanlardan qanayıb, hər yerin yaradır, halsız susdum, fikirləşdim ki, görək daha nə deyəcək.
başın sinənə əyilib. Məni fikir götürdü. Bu
nədir? Mən Tanrı olsaydım, qoymazdım başıma – Ancaq insanların çoxusu hər şeyi bilmək
belə iş gəlsin. həvəsindən məhrumdur, – Roza Nənə sözünə
davam etdi, – bit keçəl başa yapışdığı kimi,
– Roza Nənə, ciddi danışaq: siz güləşlə onlar da öz qılaflarına yapışıb qalıblar. Məsələn,
məşğul olmusunuz, adlı-sanlı çempionsunuz, mənim irlandiyalı rəqibim Gavalı Kökəsini
siz belə şeylərə inanırsınız? götürək. Dediyim kimi, onun acqarına çəkisi
yüz əlli kilo idi, pivə içəndə lap ağır olurdu. O,
– Niyə inanmıram, Oskar? Əgər o, həmişə deyirdi: “Bağışla, mən ölməyə
yanağından qan daman, əzələli, dərisi par- hazırlaşmıram, buna razılıq verməmişəm,
par parıldayan kulturist olsaydı, ona daha çox ölmək mənlik deyil”. Ancaq yanılırdı. Axı ona
inanardın? heç kəs deməmişdi ki, həyat əbədidir, heç
kəs! Amma o, buna inanırdı, ölüm fikrini yaxın
– Mm-m… buraxmırdı. Axırda depressiyaya düşdü,
– Özün fikirləş, Oskar. Hansı sənə daha arıqlayıb çöpə döndü, güləşin daşını atdı.
yaxındır: heç bir əzab-əziyyət görməyən, Otuz beş kilo qalmışdı, balıq skeletinə
yoxsa iztirab çəkən Tanrı? oxşayırdı.
– Əlbəttə, iztirab çəkən. Ancaq mən Tanrı
olsaydım, onun imkanları məndə olsaydı, – Gavalı Kökəsi səfeh adam idi, hə, Roza
çalışardım iztirab çəkməyim. Nənə?
– İztirablardan heç kəs qaça bilməz. Nə
Tanrı, nə sən, nə sənin ata-anan, nə də mən. – Səfeh dedin qoydun. Ancaq təkcə o
– Yaxşı, olsun. Bəs iztirab çəkmək nəyə deyil ki, belələri çoxdur.
lazımdır?
– Yaxşı sualdır… Əzablar, iztirablar bir- Başımla onun sözlərini təsdiqlədim –
birindən fərqlənir. Onun üzünə diqqətlə bax. dedikləri ilə razı idim.
Fikir ver, bəyəm o, əzab çəkənə oxşayır?
– Yox. İşə bax, elə bil yaraları ağrıtmır. – İnsanlar ölümdən qorxur, çünki bilmirlər
– Elədir. İki cür ağrı var, Oskar, fiziki qabaqda onları nə gözləyir? Oskar, sənə təklif
ağrılar və mənəvi ağrılar. Fiziki ağrılar – edirəm ki, qorxmayasan. Əksinə, inanmaq
iztirabdır, əzabdır. Mənəvi ağrılar isə – seçimdir. lazımdır. Çarmıxa çəkilmiş Tanrının üzünə
– Başa düşmürəm. bax: o, fiziki ağrılara dözür, amma mənəvi
– Əgər əl-ayağına mıx vururlarsa, sözsüz, iztirab çəkmir, çünki inanır. O, öz-özünə deyir:
bu səni ağrıdır, əzab verir və sən buna, düzdür, canım ağrıyır, ancaq bu, əsl ağrı deyil.
Bax belə! İnanmağın faydası budur! Sənə də
bunu göstərmək istəyirdim.
– Oldu, Roza Nənə, əgər qorxmağa baş-
lasam, çalışacağam ki, içimdə inam hissləri
oyansın.
O, məni qucaqladı. Tanrı, bu boş kilsədə
sənin yanında olmaq çox xoş idi.
