Page 96 - "Xəzər"
P. 96
oxşayırdı. Birdən-birə ölü dəhşətli qəbir olduqca güclü təsir etmişdi, artıq tabeçili-
iyi verən ağzını açdı: “Aha, yaxşı əlimə yindəki adamlara: “Buna necə cəsarət
keçdin! Axır ki, yaxan əlimə keçdi! Mənə edirsiniz? Bilirsiniz, qarşınızdakı kimdir?”
sənin şinelin lazımdır! Mənimkini tapma- kimi suallar verməkdən çəkinirdi; əvvəlcə
ğa kömək eləmədin, üstəlik, üzümü də adamları dinləməyə, məsələdən hali ol-
danladın!”. Yazıq böyük adam onun əyil- mağa çalışırdı. Әn maraqlısı isə odur ki,
miş ağzını görəndə az qaldı, yerindəcə həmin vaxtdan etibarən olü məmuru görən
canını tapşırsın. Dəftərxanada, ümumiy- olmadı: görünür, generalın şineli əyninə
yətlə, özündən aşağı vəzifədə işləyənlə- yaxşı oturub. Hər halda, artıq kiminsə şi-
rin qarşısında o, çox iradəli, cəsur adam nelinin əlindən alınması barədə xəbərlər
təsiri bağışlayırdı, ona kənardan baxan-
lar heyranlıqlarını gizlətmirdilər: “Gör nə çıxmırdı. Lakin hələ də sakitləşmək bil-
möhkəm adamdır!”. Amma burada, pəh- məyən, qayğıkeş adamlar tapılırdı: danı-
ləvana oxşayan bir çoxları kimi, onun da şırdılar ki, şəhər ətrafında arabir ölü mə-
ürəyi ayağının altına düşdü, o qədər va- mur görünür. Kolomna gözətçilərindən biri
himələndi, elə qorxdu ki, az qala yerində- binanın arxasından çıxan ruhu öz gözləri
96 cə canını tapşıracaqdı. Ona elə gəldi ki, ilə görmüşdü. Amma zəif, gücsüz adam
2017 bu anlarda hansısa sağalmaz xəstəliyə olduğuna görə (bir dəfə şəxsi evlərdən bi-
düçar ola bilər. Elə təlaşlanmışdı ki, şine-
lini özü çıxardı və yad səslə arabaçıya rinin arxasından qaçaraq çıxan adi donuz
bağırdı: onu vurub yıxıbmış. Bunu görən arabaçı-
– Tez evə sür, tərpən! Arabaçı bilirdi ki, lar və faytonçular qəhqəhə çəkib gülmə-
o, yalnız çox gərgin anlarda bu səslə danı- yə, onu lağa qoymağa başlayıblar, o isə
şır, üstəlik, sözlərini dürtmə-dümsüklə əvəzində özünə tütün almaq üçün onların
möhkəmləndirməyə çalışır. Odur ki, hər eh- hərəsindən yarım qəpik pul qoparıb) onu
timala qarşı, boynunu içinə çəkib qamçını tutub-saxlamağa ürək eləməyib, eləcə,
yellədi və kirşə yerindən ox kimi götürüldü. qaranlıqda onun arxasınca düşmüşdü.
Nikolay Qoqol. Şinel Beş-altı dəqiqədən sonra böyük adam ar- Nəhayət, ruh bezib, birdən-birə dönüb ar-
tıq öz evinin qarşısındaydı. Qorxmuş, rəngi xaya boylanıb: “Sənə nə lazımdır?” Bunu
ağarmış general Karolina İvanovnanı ziya- deyəndən sonra onu yumruqla hədələyib;
rət etmək əvəzinə, öz evinə gəldi və ayaq- gözətçinin dediyinə görə, heç dirilərin bu
larını sürüyə-sürüyə yataq otağına keçdi. böyüklükdə yumruğu olmur. “Heç nə”, –
Amma nə illah elədi, gözünə yuxu getmədi, gözətçi cavab verib və dərhal geri dönüb.
gecəni o qədər narahat keçirdi ki, səhər Həmin ruh əvvəlkindən xeyli hündür imiş,
çay süfrəsi arxasında qızı üzünə dedi: lopa bığı varmış. O, Obuxov körpüsünə
– Ata, bu gün çox solğun görünürsən.
Ata isə susdu və dünən başına gələn- doğru addımlamağa başlayıb və tezliklə
lər barədə heç nə demədi. Bu hadisə ona qaranlıqda gözdən itib.
iyi verən ağzını açdı: “Aha, yaxşı əlimə yindəki adamlara: “Buna necə cəsarət
keçdin! Axır ki, yaxan əlimə keçdi! Mənə edirsiniz? Bilirsiniz, qarşınızdakı kimdir?”
sənin şinelin lazımdır! Mənimkini tapma- kimi suallar verməkdən çəkinirdi; əvvəlcə
ğa kömək eləmədin, üstəlik, üzümü də adamları dinləməyə, məsələdən hali ol-
danladın!”. Yazıq böyük adam onun əyil- mağa çalışırdı. Әn maraqlısı isə odur ki,
miş ağzını görəndə az qaldı, yerindəcə həmin vaxtdan etibarən olü məmuru görən
canını tapşırsın. Dəftərxanada, ümumiy- olmadı: görünür, generalın şineli əyninə
yətlə, özündən aşağı vəzifədə işləyənlə- yaxşı oturub. Hər halda, artıq kiminsə şi-
rin qarşısında o, çox iradəli, cəsur adam nelinin əlindən alınması barədə xəbərlər
təsiri bağışlayırdı, ona kənardan baxan-
lar heyranlıqlarını gizlətmirdilər: “Gör nə çıxmırdı. Lakin hələ də sakitləşmək bil-
möhkəm adamdır!”. Amma burada, pəh- məyən, qayğıkeş adamlar tapılırdı: danı-
ləvana oxşayan bir çoxları kimi, onun da şırdılar ki, şəhər ətrafında arabir ölü mə-
ürəyi ayağının altına düşdü, o qədər va- mur görünür. Kolomna gözətçilərindən biri
himələndi, elə qorxdu ki, az qala yerində- binanın arxasından çıxan ruhu öz gözləri
96 cə canını tapşıracaqdı. Ona elə gəldi ki, ilə görmüşdü. Amma zəif, gücsüz adam
2017 bu anlarda hansısa sağalmaz xəstəliyə olduğuna görə (bir dəfə şəxsi evlərdən bi-
düçar ola bilər. Elə təlaşlanmışdı ki, şine-
lini özü çıxardı və yad səslə arabaçıya rinin arxasından qaçaraq çıxan adi donuz
bağırdı: onu vurub yıxıbmış. Bunu görən arabaçı-
– Tez evə sür, tərpən! Arabaçı bilirdi ki, lar və faytonçular qəhqəhə çəkib gülmə-
o, yalnız çox gərgin anlarda bu səslə danı- yə, onu lağa qoymağa başlayıblar, o isə
şır, üstəlik, sözlərini dürtmə-dümsüklə əvəzində özünə tütün almaq üçün onların
möhkəmləndirməyə çalışır. Odur ki, hər eh- hərəsindən yarım qəpik pul qoparıb) onu
timala qarşı, boynunu içinə çəkib qamçını tutub-saxlamağa ürək eləməyib, eləcə,
yellədi və kirşə yerindən ox kimi götürüldü. qaranlıqda onun arxasınca düşmüşdü.
Nikolay Qoqol. Şinel Beş-altı dəqiqədən sonra böyük adam ar- Nəhayət, ruh bezib, birdən-birə dönüb ar-
tıq öz evinin qarşısındaydı. Qorxmuş, rəngi xaya boylanıb: “Sənə nə lazımdır?” Bunu
ağarmış general Karolina İvanovnanı ziya- deyəndən sonra onu yumruqla hədələyib;
rət etmək əvəzinə, öz evinə gəldi və ayaq- gözətçinin dediyinə görə, heç dirilərin bu
larını sürüyə-sürüyə yataq otağına keçdi. böyüklükdə yumruğu olmur. “Heç nə”, –
Amma nə illah elədi, gözünə yuxu getmədi, gözətçi cavab verib və dərhal geri dönüb.
gecəni o qədər narahat keçirdi ki, səhər Həmin ruh əvvəlkindən xeyli hündür imiş,
çay süfrəsi arxasında qızı üzünə dedi: lopa bığı varmış. O, Obuxov körpüsünə
– Ata, bu gün çox solğun görünürsən.
Ata isə susdu və dünən başına gələn- doğru addımlamağa başlayıb və tezliklə
lər barədə heç nə demədi. Bu hadisə ona qaranlıqda gözdən itib.