Page 136 - "Xəzər" 2017
P. 136
bu zavallı qadın özünü qızına heyrətamiz bezmiş halda bizi bir daha görməmək qə-
bir nümunə qoyub getmişdi. Mariya de- rarına gələndə, tutarlı dəlillər gətirməklə
yirdi: «Anam oxuduğum liseyin ödənişi dözülməz əzablardan qoruna bilərikmi?!
üçün çox əziyyət çəkmişdi, artıq məni ali Bütün bu vaxt ərzində həkim özünü
pedaqoji məktəbin tələbəsi kimi görürdü. sakitləşdirməyə çalışırdı. «Mən yenə onu
Ölümündən bir az əvvəl toyumu görməyi- güzgü önündə gördüm, – xanım Kurrej
nin sevincini yaşamaq da qisməti oldu. şikayətlənirdi, – artıq özü də narahat ol-
Sizin kürəkəniniz Bask ərimi yaxşı tanı- mağa başlayıb». Həkim yorğun simasına
yırdı. Әrim onların alayında həkim kömək- baxaraq dərk edirdi ki, əllidən yuxarı yaşı
çisi işləyirdi. Məni çox sevirdi, onunla xoş- olan kişinin qəzəbini başqa heç bir mən-
bəxt idim. Ölümündən sonra oğlumla hə- zərə bu qədər soyuda bilməz, ona bu qə-
yatımız ağırlaşdı, ancaq hansı yollasa eh- dər rahatlıq – ümidsizlik rahatlığı gətirə
tiyacdan qurtula bilərdim. İtkilər məni məhv bilməz. Daha Mariya haqda fikirləşmək
etmədi, sadəcə düşük bir istək – ərli qa- lazım deyil, elə bilsin ki, ölüb. Öz ölümünü
dınlardan da yaxşı yaşamaq arzusu axı- gözləməli, işin ikiqat ağırlığı altına girmə-
rıma çıxdı... İndi məni «onun» yanında li, özünü həlak etməli, ağır əməyin key-
136 saxlayan qorxudu – yaşamaqdan ötrü ye- ləşdirici təsiri altında dincliyə qovuşma-
nidən mücadiləyə qoşulmaq, az məva- lı... Başqalarının özünü aldatması onu
2017 cibli işə möhtac olacağıma görə keçirdi- həmişə qıcıqlandırsa da, özü də özünü
yim qorxu hissi». Bu ilkin etiraflardan son- aldadırdı: «Onun mənə ehtiyacı var, bir
ra həkim dəfələrlə onun peşman olduğu- xəstə kimi onu müalicə etməyə borclu-
nu, özünü sərt şəkildə qınadığını yam...» Mariyaya yazdı ki, onu mütləq
görmüşdü. Bəs indi özündənrazılıq kimi müayinə etməlidir. Xahiş etdi ki, evdə ola-
iyrəncliyə meyil hardan ortaya çıxmışdı? cağı günü bildirsin. Adi bir vaxtda ona
Ancaq məktubda həkimə təsir edən əsas baş çəkmək haqqını özündə saxladığını
məsələ bu deyildi. O, özünü aldatdığına qeyd etdi.
görə kədərlənirdi ki, Mariyanın onu görmək Bütün həftəni cavab gözlədi. Hər sə-
istəməməsinə, sevincək halda tezliklə ay- hər qəzet topasının arasına göz gəzdirib
Fransua Moriak. Sevgi səhrası rılacaqlarını bildirməsinə yaxşı fikir ver- hələ cavab məktubunun gəlmədiyini
məyib. Ah! Elə hey qulağında Meterlinkin görürdü. Və hesablamağa başladı: «Mək-
«bədənlərin vasitəçiliyi olmadan könüllə- tubu şənbə günü göndərmişəm, bazar
rin bir-birini anlaması» fikri səslənirdi! Bu günləri poçtu cəmi bir dəfə paylayırlar,
fikir, qan qusmağın nə olduğunu bilmə- deməli, onu bazar ertəsindən tez ala bil-
yən tələbəsini qəzəbdən dili dolaşa-dola- məz. Cavabı isə dərhal yox, ən azı, iki-üç
şa sual-cavab edəndə də, hansısa pasi- gündən sonra yazır... Bu gün cavab al-
yent öz xəstəliyinin bitib-tükənməyən tə- mış olsaydım, mənə qəribə gələrdi. Na-
fərrüatlarından danışanda da səslənirdi. rahat olmağa sabahdan başlamaq lazım-
Әlbəttə, o, dəli idi, güman edirdi ki, gənc dı».
qadının yanında olmaq ona sevinc gəti- Bir axşam halsız vəziyyətdə evə qa-
rər. Hə, dəli idi, dəli! Yaxınlığı udduğu- yıdanda, məktub gəldiyini gördü:
muz hava qədər vacib olan, pərəstiş etdi- «...Qəbiristanlığa getmək mənim mü-
yimiz hansısa qadın laqeydliklə, bəlkə də, qəddəs analıq borcumdu. İstənilən hava-
bir nümunə qoyub getmişdi. Mariya de- rarına gələndə, tutarlı dəlillər gətirməklə
yirdi: «Anam oxuduğum liseyin ödənişi dözülməz əzablardan qoruna bilərikmi?!
üçün çox əziyyət çəkmişdi, artıq məni ali Bütün bu vaxt ərzində həkim özünü
pedaqoji məktəbin tələbəsi kimi görürdü. sakitləşdirməyə çalışırdı. «Mən yenə onu
Ölümündən bir az əvvəl toyumu görməyi- güzgü önündə gördüm, – xanım Kurrej
nin sevincini yaşamaq da qisməti oldu. şikayətlənirdi, – artıq özü də narahat ol-
Sizin kürəkəniniz Bask ərimi yaxşı tanı- mağa başlayıb». Həkim yorğun simasına
yırdı. Әrim onların alayında həkim kömək- baxaraq dərk edirdi ki, əllidən yuxarı yaşı
çisi işləyirdi. Məni çox sevirdi, onunla xoş- olan kişinin qəzəbini başqa heç bir mən-
bəxt idim. Ölümündən sonra oğlumla hə- zərə bu qədər soyuda bilməz, ona bu qə-
yatımız ağırlaşdı, ancaq hansı yollasa eh- dər rahatlıq – ümidsizlik rahatlığı gətirə
tiyacdan qurtula bilərdim. İtkilər məni məhv bilməz. Daha Mariya haqda fikirləşmək
etmədi, sadəcə düşük bir istək – ərli qa- lazım deyil, elə bilsin ki, ölüb. Öz ölümünü
dınlardan da yaxşı yaşamaq arzusu axı- gözləməli, işin ikiqat ağırlığı altına girmə-
rıma çıxdı... İndi məni «onun» yanında li, özünü həlak etməli, ağır əməyin key-
136 saxlayan qorxudu – yaşamaqdan ötrü ye- ləşdirici təsiri altında dincliyə qovuşma-
nidən mücadiləyə qoşulmaq, az məva- lı... Başqalarının özünü aldatması onu
2017 cibli işə möhtac olacağıma görə keçirdi- həmişə qıcıqlandırsa da, özü də özünü
yim qorxu hissi». Bu ilkin etiraflardan son- aldadırdı: «Onun mənə ehtiyacı var, bir
ra həkim dəfələrlə onun peşman olduğu- xəstə kimi onu müalicə etməyə borclu-
nu, özünü sərt şəkildə qınadığını yam...» Mariyaya yazdı ki, onu mütləq
görmüşdü. Bəs indi özündənrazılıq kimi müayinə etməlidir. Xahiş etdi ki, evdə ola-
iyrəncliyə meyil hardan ortaya çıxmışdı? cağı günü bildirsin. Adi bir vaxtda ona
Ancaq məktubda həkimə təsir edən əsas baş çəkmək haqqını özündə saxladığını
məsələ bu deyildi. O, özünü aldatdığına qeyd etdi.
görə kədərlənirdi ki, Mariyanın onu görmək Bütün həftəni cavab gözlədi. Hər sə-
istəməməsinə, sevincək halda tezliklə ay- hər qəzet topasının arasına göz gəzdirib
Fransua Moriak. Sevgi səhrası rılacaqlarını bildirməsinə yaxşı fikir ver- hələ cavab məktubunun gəlmədiyini
məyib. Ah! Elə hey qulağında Meterlinkin görürdü. Və hesablamağa başladı: «Mək-
«bədənlərin vasitəçiliyi olmadan könüllə- tubu şənbə günü göndərmişəm, bazar
rin bir-birini anlaması» fikri səslənirdi! Bu günləri poçtu cəmi bir dəfə paylayırlar,
fikir, qan qusmağın nə olduğunu bilmə- deməli, onu bazar ertəsindən tez ala bil-
yən tələbəsini qəzəbdən dili dolaşa-dola- məz. Cavabı isə dərhal yox, ən azı, iki-üç
şa sual-cavab edəndə də, hansısa pasi- gündən sonra yazır... Bu gün cavab al-
yent öz xəstəliyinin bitib-tükənməyən tə- mış olsaydım, mənə qəribə gələrdi. Na-
fərrüatlarından danışanda da səslənirdi. rahat olmağa sabahdan başlamaq lazım-
Әlbəttə, o, dəli idi, güman edirdi ki, gənc dı».
qadının yanında olmaq ona sevinc gəti- Bir axşam halsız vəziyyətdə evə qa-
rər. Hə, dəli idi, dəli! Yaxınlığı udduğu- yıdanda, məktub gəldiyini gördü:
muz hava qədər vacib olan, pərəstiş etdi- «...Qəbiristanlığa getmək mənim mü-
yimiz hansısa qadın laqeydliklə, bəlkə də, qəddəs analıq borcumdu. İstənilən hava-