Page 143 - "Xəzər"
P. 143
lan kişi deyildi, Leandrın tanımadığı başından aşan tacirlərdən uzaqlaşdı, 143
bir qadındı; tanısaydı, əlindən həmçinin içini doldurmuş xofdan qur- 2015
qaçırmazdı. Qulaq asarkən daha bir- tuldu. Despina yavaş-yavaş onun
iki şeyin də fərqinə vardı. Musiqinin o yemək ritmini mənimsədi, yerişini, Milorad Paviç. Küləyin astar üzü
yerində ki, barmaqları çarpazlamaq danışığını uğurla yamsılamağa başladı,
lazım gəlirdi, simbalın səsi kəsilir, bir gözlərini eynən Leandrınkı kimi
neçə andan sonra təzədən davam ağlasığmaz çevikliklə oynatmağı
edirdi; sanki bu saniyələr ona nəfəsini öyrəndi. Hətta bəzən qıza elə gəlirdi
dərmək üçün lazımmış. Leandr ki, iki günü bir gündə yaşayır. Amma
məsələnin nə yerdə olduğunu başa bu dərslər zamanı onlar sahil boyunca
düşdü və ertəsi gün alətdə çalan qızı gəzişə-gəzişə və ortaq sürətlərini ortaq
görəndə ona birinci sözü bu oldu: sirləri kimi hamıdan gizlədə-gizlədə
tədricən yaxınlaşırdılar. Hərdən qızın
– Sənin necə çaldığını eşitdim. Sol üzüyünün parıltısı birbaşa onun gözünə
əlində bir barmağın çatışmır, adsız düşür, Leandr da qıza baxa-baxa
barmağın. Amma çalmağı barmağını düşünürdü ki, görəsən, döşlərinin giləsi
itirməzdən qabaq öyrənmisən. Düz əvəzinə onun sinəsində, yüngül əxlaqlı
tapdım? günahkar qadın freskalarındakı kimi,
qıvrılmış donuz quyruğu yoxdur ki.
– Doğrudur, – qız təsdiqlədi. – Üç
il qabaq xəbərim olmadan mənə simli O vaxtacan Leandr qadınlar haq-
metal simbal veriblər. O vaxtdan elə- qında az şey bilirdi, əslinə baxsan, elə
belə çalıram, yadımdan çıxmasın deyə. özü haqqında da. Bildiyi o idi ki, çaxırla
Səni də dinləməyə məcbur eləyən da qadınla davrandığın kimi fərqli
yoxdur… davranmalısan: yayda bir cür, qışda
bir cür. Onu da bilirdi ki, tünd çaxırı
Leandr dərhal düşündü ki, bəlkə yayda süzürlər, yüngül çaxırı – qışda.
onun həyat hekayəsi bu zavallı qıza Ailədaxili söhbətlərdən qadınlar
öz bədbəxtliyini unutmaqda kömək haqqında Leandra bəlli olan təkcə buy-
edər. İzah eləməyə çalışdı ki, həyatı du. Amma nişan üzüyü taxılan adsız
sürətlə, geriyə baxmadan yaşamaq barmağı yerində olmayan qız onu
lazımdır. Və gecələr gölün sahili boyun- özünə çəkirdi. Həmin günlərdə fabula
ca gəzdikləri vaxt qıza onun qeyri-adi rasa, yəni öz “mənasız hadisəsi”
və gizli qalan özəlliklərini başa hardasa Leandrın yolunu gözləyir və
salmağa, açmağa çalışırdı. Tezliklə yalvarırdı ki, tez gəlib çıxsın, tez baş
aydın oldu ki, Despina (qızın adı tutsun.
beləydi) yaxşı şagirddir, cod simli
simbalın gətirdiyi bədbəxtlik isə tez Oxrid gölünün ortasından onu ikiyə
bir zamanda unuduldu. Qız alətlə biryol- bölən Drim çayı keçir. Bir axşamüstü
luq vidalaşdı, həmin günlərdə elə Le- Despina ilə Leandr balıqçı qayığına
andr da qazandığı pullara, ağzınacan tor qoyub çayla üzə-üzə gölün o tayına
dukatla dolu ciblərinə əlvida deyib, işi
bir qadındı; tanısaydı, əlindən həmçinin içini doldurmuş xofdan qur- 2015
qaçırmazdı. Qulaq asarkən daha bir- tuldu. Despina yavaş-yavaş onun
iki şeyin də fərqinə vardı. Musiqinin o yemək ritmini mənimsədi, yerişini, Milorad Paviç. Küləyin astar üzü
yerində ki, barmaqları çarpazlamaq danışığını uğurla yamsılamağa başladı,
lazım gəlirdi, simbalın səsi kəsilir, bir gözlərini eynən Leandrınkı kimi
neçə andan sonra təzədən davam ağlasığmaz çevikliklə oynatmağı
edirdi; sanki bu saniyələr ona nəfəsini öyrəndi. Hətta bəzən qıza elə gəlirdi
dərmək üçün lazımmış. Leandr ki, iki günü bir gündə yaşayır. Amma
məsələnin nə yerdə olduğunu başa bu dərslər zamanı onlar sahil boyunca
düşdü və ertəsi gün alətdə çalan qızı gəzişə-gəzişə və ortaq sürətlərini ortaq
görəndə ona birinci sözü bu oldu: sirləri kimi hamıdan gizlədə-gizlədə
tədricən yaxınlaşırdılar. Hərdən qızın
– Sənin necə çaldığını eşitdim. Sol üzüyünün parıltısı birbaşa onun gözünə
əlində bir barmağın çatışmır, adsız düşür, Leandr da qıza baxa-baxa
barmağın. Amma çalmağı barmağını düşünürdü ki, görəsən, döşlərinin giləsi
itirməzdən qabaq öyrənmisən. Düz əvəzinə onun sinəsində, yüngül əxlaqlı
tapdım? günahkar qadın freskalarındakı kimi,
qıvrılmış donuz quyruğu yoxdur ki.
– Doğrudur, – qız təsdiqlədi. – Üç
il qabaq xəbərim olmadan mənə simli O vaxtacan Leandr qadınlar haq-
metal simbal veriblər. O vaxtdan elə- qında az şey bilirdi, əslinə baxsan, elə
belə çalıram, yadımdan çıxmasın deyə. özü haqqında da. Bildiyi o idi ki, çaxırla
Səni də dinləməyə məcbur eləyən da qadınla davrandığın kimi fərqli
yoxdur… davranmalısan: yayda bir cür, qışda
bir cür. Onu da bilirdi ki, tünd çaxırı
Leandr dərhal düşündü ki, bəlkə yayda süzürlər, yüngül çaxırı – qışda.
onun həyat hekayəsi bu zavallı qıza Ailədaxili söhbətlərdən qadınlar
öz bədbəxtliyini unutmaqda kömək haqqında Leandra bəlli olan təkcə buy-
edər. İzah eləməyə çalışdı ki, həyatı du. Amma nişan üzüyü taxılan adsız
sürətlə, geriyə baxmadan yaşamaq barmağı yerində olmayan qız onu
lazımdır. Və gecələr gölün sahili boyun- özünə çəkirdi. Həmin günlərdə fabula
ca gəzdikləri vaxt qıza onun qeyri-adi rasa, yəni öz “mənasız hadisəsi”
və gizli qalan özəlliklərini başa hardasa Leandrın yolunu gözləyir və
salmağa, açmağa çalışırdı. Tezliklə yalvarırdı ki, tez gəlib çıxsın, tez baş
aydın oldu ki, Despina (qızın adı tutsun.
beləydi) yaxşı şagirddir, cod simli
simbalın gətirdiyi bədbəxtlik isə tez Oxrid gölünün ortasından onu ikiyə
bir zamanda unuduldu. Qız alətlə biryol- bölən Drim çayı keçir. Bir axşamüstü
luq vidalaşdı, həmin günlərdə elə Le- Despina ilə Leandr balıqçı qayığına
andr da qazandığı pullara, ağzınacan tor qoyub çayla üzə-üzə gölün o tayına
dukatla dolu ciblərinə əlvida deyib, işi
