Page 146 - "Xəzər"
P. 146
tərsanədən qayıqları, salları sürüb İkincilər çox sakit gedirdilər, amma
monastıra gətirirdilər. Gölün o biri ayaqlarının dincini almaqçün dayanan-
sahilində, ev-eşiyindən olmuş camaatın da əməlli-başlı təşvişə düşürdülər. On-
mal-qaranı qabağına qatıb şimala tərəf lar döyüş meydanındakı yeniliklər
necə qaçdıqları aşkarca görünür, barədə soruşur, bu tonqaldan o tonqala,
çığırtılar aydın eşidilirdi. Tezliklə gölün bir qaçqın düşərgəsindən o birinə
üstündən tüstü və üfunət dolu uzun, adlayır, korların oxuduğu nəğmələrə
ağır bir yel əsdi və Leandr anladı ki, qulaq asırdılar. Bunların hərəkətləri
kəndlilər özləri ilə apara bilmədikləri ləng idi, asta idi. Amma sayca xeyli az
hər şeyi yandırırlar... olan və özünü eynən Leandr kimi
Beləcə, İriney Zaxumski monastırda aparan başqaları da vardı – onlar
rahib kimi bircə gün də yaşamadı, yazı birinciləri də, ikinciləri də ötüb-keçirdilər.
dərsləri isə işlər növbəti dəfə düzəlin- Diomidini də özü kimi davranmağa
cəyə qədər təxirə salındı. Öz keşiş məcbur etmək Leandrdan böyük səy
cübbəsinə bir neçə balıqçı qarmağı tələb edirdi. Bizans adəti üzrə, onlar
146 ilişdirdi, dukatlarını qoltuq cibinə soxdu, günü iki hissəyə bölürdülər. Eləcə də
2015 ikonaların basdırıldığı qəbiristana baş gecəni. Gecəyarısı dincəlməyə başlayır
əydi, Pelaqoniyanın qəbri qarşısında və istirahətin müddətini elə hesablayır-
isə saçından bir tutam kəsib xaça dılar ki, həm çox sürətlə gedib, geri
doladı; uşaq vaxtı dul qadınların ərlərinin çəkilərkən rastına çıxanı soyub-talayan
məzarı üstündə belə elədiklərini Avstriya ordusuna çatmasınlar, həm
görmüşdü. Sonra Diomidiyə iki qızıl də ondan çox geri qalmasınlar, əks
sikkə verdi, tapşırdı ki, onları yaylığa təqdirdə ləngiyib, onlarla dabanbasdı
büküb saqqalının arasında gizlətsin. gələn sultan qoşununun tatarlardan
Sonra yola düzəldilər. ibarət avanqardının əlinə keçə bilərdilər.
Qaçaqaçın ilk iki günündə Leandr Leandrı da, onun yoldaşlarını da geridə
Milorad Paviç. Küləyin astar üzü fikir verib gördü ki, qaçqınlar arasında qalanların xofu basmışdı və bu özgə
iki çür insan tipi var. Bəziləri gecə- xofu öz qorxularını üstələmişdi. Bütün
gündüz demədən, yatıb yuxusunu al- bunlar azmış kimi, hələ ardından da
madan, nəfəs dərmədən tələsir, taun və aclıq, aclığın arxasından isə
Leandrla Diomidini elə hey ötüb-keçir –hər şeyi yandıran, uçurub-dağıdan,
və uzaqlarda gözdən itirdilər; sanki iki viran qoyan, talayan və qarət etdiklərini
gecə və iki tonqal arasından boy verən bir-birinə ötürən türklər gəlirdi. Bu
hər şeyi biçib-tökmək ümüdindəydilər. dəhşətli hərc-mərcliyin içərisində
Sonradan onları gördülər: yeriməyə Leandr və Diomidi Subbota hərdən
taqəti olmayan bu adamlar yollarda qaçqınlarla dolu yolun kənarında
yorğun-arğın halda tökülüşüb qalmış- hərəkətsiz durmuş bir adam görürdülər:
dılar. İki funt şəraba bir funt mum təklif ovcunu torpaqla doldurub, torpağa to-
edirdilər. xum basdıran bu adam əhd etmişdi
monastıra gətirirdilər. Gölün o biri ayaqlarının dincini almaqçün dayanan-
sahilində, ev-eşiyindən olmuş camaatın da əməlli-başlı təşvişə düşürdülər. On-
mal-qaranı qabağına qatıb şimala tərəf lar döyüş meydanındakı yeniliklər
necə qaçdıqları aşkarca görünür, barədə soruşur, bu tonqaldan o tonqala,
çığırtılar aydın eşidilirdi. Tezliklə gölün bir qaçqın düşərgəsindən o birinə
üstündən tüstü və üfunət dolu uzun, adlayır, korların oxuduğu nəğmələrə
ağır bir yel əsdi və Leandr anladı ki, qulaq asırdılar. Bunların hərəkətləri
kəndlilər özləri ilə apara bilmədikləri ləng idi, asta idi. Amma sayca xeyli az
hər şeyi yandırırlar... olan və özünü eynən Leandr kimi
Beləcə, İriney Zaxumski monastırda aparan başqaları da vardı – onlar
rahib kimi bircə gün də yaşamadı, yazı birinciləri də, ikinciləri də ötüb-keçirdilər.
dərsləri isə işlər növbəti dəfə düzəlin- Diomidini də özü kimi davranmağa
cəyə qədər təxirə salındı. Öz keşiş məcbur etmək Leandrdan böyük səy
cübbəsinə bir neçə balıqçı qarmağı tələb edirdi. Bizans adəti üzrə, onlar
146 ilişdirdi, dukatlarını qoltuq cibinə soxdu, günü iki hissəyə bölürdülər. Eləcə də
2015 ikonaların basdırıldığı qəbiristana baş gecəni. Gecəyarısı dincəlməyə başlayır
əydi, Pelaqoniyanın qəbri qarşısında və istirahətin müddətini elə hesablayır-
isə saçından bir tutam kəsib xaça dılar ki, həm çox sürətlə gedib, geri
doladı; uşaq vaxtı dul qadınların ərlərinin çəkilərkən rastına çıxanı soyub-talayan
məzarı üstündə belə elədiklərini Avstriya ordusuna çatmasınlar, həm
görmüşdü. Sonra Diomidiyə iki qızıl də ondan çox geri qalmasınlar, əks
sikkə verdi, tapşırdı ki, onları yaylığa təqdirdə ləngiyib, onlarla dabanbasdı
büküb saqqalının arasında gizlətsin. gələn sultan qoşununun tatarlardan
Sonra yola düzəldilər. ibarət avanqardının əlinə keçə bilərdilər.
Qaçaqaçın ilk iki günündə Leandr Leandrı da, onun yoldaşlarını da geridə
Milorad Paviç. Küləyin astar üzü fikir verib gördü ki, qaçqınlar arasında qalanların xofu basmışdı və bu özgə
iki çür insan tipi var. Bəziləri gecə- xofu öz qorxularını üstələmişdi. Bütün
gündüz demədən, yatıb yuxusunu al- bunlar azmış kimi, hələ ardından da
madan, nəfəs dərmədən tələsir, taun və aclıq, aclığın arxasından isə
Leandrla Diomidini elə hey ötüb-keçir –hər şeyi yandıran, uçurub-dağıdan,
və uzaqlarda gözdən itirdilər; sanki iki viran qoyan, talayan və qarət etdiklərini
gecə və iki tonqal arasından boy verən bir-birinə ötürən türklər gəlirdi. Bu
hər şeyi biçib-tökmək ümüdindəydilər. dəhşətli hərc-mərcliyin içərisində
Sonradan onları gördülər: yeriməyə Leandr və Diomidi Subbota hərdən
taqəti olmayan bu adamlar yollarda qaçqınlarla dolu yolun kənarında
yorğun-arğın halda tökülüşüb qalmış- hərəkətsiz durmuş bir adam görürdülər:
dılar. İki funt şəraba bir funt mum təklif ovcunu torpaqla doldurub, torpağa to-
edirdilər. xum basdıran bu adam əhd etmişdi