Page 122 - "Xəzər"
P. 122
həyatının bütün anlamı yuvasıdır. yuvanı gizli-gizli pusmaqdan ötrü
Yuvanı təzə-təzə qazmağa başlayanda, müttəfiqlərdən yardım istəyimmi?”
bu, onun üçün məşğuliyyət, ehtimal Amma sonra bu fikirdən daşınır.
ki, əyləncə idi. Lakin yuva böyüməyə “Yaxşı, tutaq ki bunu havayı eləyir,
və yaxşılaşmağa başladıqca, onu dərin bəs, heç olmasa, yuvaya baxmaq
bir sual düşündürür: “Görəsən, istəməyəcəkmi? Elə bunun özü, yəni
tamamilə əlçatmaz bir yuva düzəltmək kimisə öz xoşuma yuvaya buraxmaq,
olarmı?” Bu əzab – sonsuzdur, çünki mənim üçün son dərəcə ağır olardı.
o heç vaxt əmin ola bilməz ki, qorumaq Axı bu yuvanı qonaq üçün deyil, özümə
üçün yadından çıxan nəsə qalıb, ya tikmişəm və mənə elə gəlir, onu da
yox? Yolunda bütün həyatını qoyduğu içəri buraxmaram. Lap mənim üçün
bu yuva çox dəyərli bir şeyə çevrilir yuvaya qayıtmağa şərait yaratsa da,
və onu eynilə özü kimi qorumalıdır. buraxmaram! Әslində onu içəri burax-
“Sevimli planlarımdan biri, baş maq olmazdı, çünki buraxası olsam,
meydanı öz ətrafımdan ayırmaq idi! tək buraxmalı idim – bu da ağlasığan
122 Bu o demək idi ki, divarlarının hündür- şey deyildi. Ya da ikimiz də bir yerdə
2015 lüyü və qalınlığı boyuma uyğun olardı, düşməli idik, onda da mənə eləmək
yan-yörəsini divar hündürlüyündə boş istədiyi yaxşılıq, yəni bayıra göz qoy-
saxlayardım, orada mağara kimi bir maq alınmırdı. Ümumiyyətlə, kiməsə
yer düzəldərdim. Bu mağaranı əbəs etibar etmək olarmı? Yaxşı, tutaq ki,
yerə yaşamaq üçün ən gözəl yer hesab kiminsə gözünün içinə baxıb etibar
eləmirdim! Burada istədiyim kimi uzanıb edirəm, bəs onu görməyəndə,
Uinston Hyu Oden. “Mən”i olmayan adam qalar, yuxarı-aşağı sürünər, ağnayar, aramızda üstü mamırlı çim olanda
torpağı həmişə ayağımın altında hiss etibar etmək olarmı? Kiməsə nəzarət
edər və bütün bu oyunları meydanın edəndə və ya edə biləndə, ona etibar
özündə deyil, kənarında çıxarardım. etmək nisbətən asan olur, hətta kiməsə
Baş meydana girməzdim, gözlərim bir uzaqdan nəzarət etmək də müm-
az dincələrdi, onu görmək sevincini kündür, ancaq özün yuvanın içində,
sonraya saxlayardım, ancaq əldən də yəni başqa bir dünyada ola-ola bayırda
verməzdim, necə deyərlər, caynaq- kiməsə hər şeyi etibar etmək, mənə
larımın arasına alıb saxlayardım, hal- elə gəlir ki, mümkün olan iş deyil”.
buki adi qapısı həmişə açıq olduğu Bir dəfə o, zəif fit səsinə oyanır.
üçün bu mümkün deyildi.”1 Anlaya bilmir ki, bu fit səsi kimə
O, çaşıb qalır: bəlkə, yuvanı qoru- məxsusdur və hansı tərəfdən gəlir.
maq üçün gizli girişin yanındakı kolların Bəlkə də bu səs, sadəcə bir küləyindir,
arasında gizlənmək və olanları müşa- amma hansısa düşmənin də ola bilər.
hidə etmək yaxşıdır? O düşünür: “görən Bundan sonra o isterik həyəcan
1 Kafkanın “Yuva” hekayəsindən sitat.
Yuvanı təzə-təzə qazmağa başlayanda, müttəfiqlərdən yardım istəyimmi?”
bu, onun üçün məşğuliyyət, ehtimal Amma sonra bu fikirdən daşınır.
ki, əyləncə idi. Lakin yuva böyüməyə “Yaxşı, tutaq ki bunu havayı eləyir,
və yaxşılaşmağa başladıqca, onu dərin bəs, heç olmasa, yuvaya baxmaq
bir sual düşündürür: “Görəsən, istəməyəcəkmi? Elə bunun özü, yəni
tamamilə əlçatmaz bir yuva düzəltmək kimisə öz xoşuma yuvaya buraxmaq,
olarmı?” Bu əzab – sonsuzdur, çünki mənim üçün son dərəcə ağır olardı.
o heç vaxt əmin ola bilməz ki, qorumaq Axı bu yuvanı qonaq üçün deyil, özümə
üçün yadından çıxan nəsə qalıb, ya tikmişəm və mənə elə gəlir, onu da
yox? Yolunda bütün həyatını qoyduğu içəri buraxmaram. Lap mənim üçün
bu yuva çox dəyərli bir şeyə çevrilir yuvaya qayıtmağa şərait yaratsa da,
və onu eynilə özü kimi qorumalıdır. buraxmaram! Әslində onu içəri burax-
“Sevimli planlarımdan biri, baş maq olmazdı, çünki buraxası olsam,
meydanı öz ətrafımdan ayırmaq idi! tək buraxmalı idim – bu da ağlasığan
122 Bu o demək idi ki, divarlarının hündür- şey deyildi. Ya da ikimiz də bir yerdə
2015 lüyü və qalınlığı boyuma uyğun olardı, düşməli idik, onda da mənə eləmək
yan-yörəsini divar hündürlüyündə boş istədiyi yaxşılıq, yəni bayıra göz qoy-
saxlayardım, orada mağara kimi bir maq alınmırdı. Ümumiyyətlə, kiməsə
yer düzəldərdim. Bu mağaranı əbəs etibar etmək olarmı? Yaxşı, tutaq ki,
yerə yaşamaq üçün ən gözəl yer hesab kiminsə gözünün içinə baxıb etibar
eləmirdim! Burada istədiyim kimi uzanıb edirəm, bəs onu görməyəndə,
Uinston Hyu Oden. “Mən”i olmayan adam qalar, yuxarı-aşağı sürünər, ağnayar, aramızda üstü mamırlı çim olanda
torpağı həmişə ayağımın altında hiss etibar etmək olarmı? Kiməsə nəzarət
edər və bütün bu oyunları meydanın edəndə və ya edə biləndə, ona etibar
özündə deyil, kənarında çıxarardım. etmək nisbətən asan olur, hətta kiməsə
Baş meydana girməzdim, gözlərim bir uzaqdan nəzarət etmək də müm-
az dincələrdi, onu görmək sevincini kündür, ancaq özün yuvanın içində,
sonraya saxlayardım, ancaq əldən də yəni başqa bir dünyada ola-ola bayırda
verməzdim, necə deyərlər, caynaq- kiməsə hər şeyi etibar etmək, mənə
larımın arasına alıb saxlayardım, hal- elə gəlir ki, mümkün olan iş deyil”.
buki adi qapısı həmişə açıq olduğu Bir dəfə o, zəif fit səsinə oyanır.
üçün bu mümkün deyildi.”1 Anlaya bilmir ki, bu fit səsi kimə
O, çaşıb qalır: bəlkə, yuvanı qoru- məxsusdur və hansı tərəfdən gəlir.
maq üçün gizli girişin yanındakı kolların Bəlkə də bu səs, sadəcə bir küləyindir,
arasında gizlənmək və olanları müşa- amma hansısa düşmənin də ola bilər.
hidə etmək yaxşıdır? O düşünür: “görən Bundan sonra o isterik həyəcan
1 Kafkanın “Yuva” hekayəsindən sitat.
