Page 118 - "Xəzər"
P. 118
Uinston Hyu Oden Tərcümə: Qismət

“MӘN”i OLMAYAN
ADAM

Frans Kafkaya ithaf olunur

Hәyatın lәzzәtlәri onun yox, bizim,
daha uca bir hәyata yüksәlmәk qorxusu
hәzzidir. Hәyatın әzabları da onun yox,
qorxudan özümüzün özümüzә aşıladı-
ğımız iztirablardır.

118

Frans Kafka

2015

Uinston Hyu Oden. “Mən”i olmayan adam K afka tənqidçinin çox az şey yaxud “K.” ) və müəyyən olunmuş ta-
deyə biləcəyi bir ədəbi janrın rixi-coğrafi şəraitdə bu təfsilatlar
– pritçanın böyük, bəlkə də pritçanın mənası üçün əhəmiyyətsiz
ən görkəmli nümayəndəsidir. Romanın olacaq. Qəhrəmanı anlamaq üçün mən
oxucusu və ya tamaşanın seyrçisi obyektivlikdən imtina etməliyəm və
(hərçənd roman da, tamaşa da pritça özümü onunla eyniləşdirməliyəm.
strukturuna malik ola bilər) ona Әslində pritçanın mənası hər bir oxucu
əvvəlcədən məlum olan, reallıqla çox üçün fərqli olacaq. Bunun üçün də
da uyuşmayan, qondarma əhvalatlar tənqidçi heç vaxt onu başqalarına “izah
və qəhrəmanlarla rastlaşır. Məsələn, edə” bilmir. Tənqidçilər bədii həqiqət
mən “Maqbet”də baş vermiş faciədə barəsində yazarkən, öz dərin bilikləri,
öz şəxsi iradəsiylə iştirak edən tarixi tarix, dil və insan təbiəti haqqındakı
personajlar görürəm. Belədə özümü məlumatları sayəsində diqqəti roman-
Maqbetlə müqayisə edər və fikirlə- da, yaxud pyesdə başqalarının heç
şərdim ki, görəsən, onun yerində olsam, vaxt “görə bilməyəcəyi” yerlərə yönəldə
özümü necə aparardım. Amma mən, bilərlər. Lakin tənqidçi pritçanı izah
olsa-olsa, öz zamanına və məkanına
qandallanmış passiv bir tamaşaçıyam.
Həqiqi pritçanı bu cür oxumağı bacar-
maram. Hərçənd qəhrəman xüsusi
isim daşıya bilər (tutalım, “Heç kim”,
   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123