Page 76 - "Xəzər"
P. 76
Hər hansı bir qələbə kimi, bu qələbə məlun Yemelka üsyanını Rusiya tarixindən
də asan əldə edilmədi. Saysız-hesabsız silib atmaq üçün, ülyahəzrət Yaitsk
gürcü şahzadələri, məşhur knyazlar, da- qəsəbəsinin də, Yaik çayının da adlarını
dianlar1 – hamısı bir-biri ilə qohumdur, dəyişdirdi. Bu gün bizim iyirmi beş yaşlı
yadda saxlamaq mümkün deyil ki, kim vətəndaşımızdan soruşsan ki, Ural çayının
kimin kuzenidir, kim kimin qızını alıb, kimə adı nə idi, təəccüb edəcək: Ural çayı
qız verib, kim kimin nənəsidir, babasıdır, bəyəm həmişə Ural çayı olmayıb? Biz də
ancaq onları əslində bir cəhət birləşdirir: gərək Gürcüstan çarlıqlarının, Azərbaycan
hamısı bir-biri ilə düşməndir, bu ona hiylə xanlıqlarının tarixini onların özlərinin yad-
gəlir, o, bunun oğlunu girov saxlayır, bir- daşından çıxaraq. Qoy, Zaqafqaziyada
birləri ilə açıq, ya da gizli müharibə aparırlar və bütün Qafqazda insanlar dinc yaşasın,
və təsəvvür et ki, Kolya, hətta Osmanlılarla, ancaq bu məsələyə biz son dərəcə diqqət
Qacarlarla da bir-birinə qarşı əlbir olmaq- və ehtiyatla yanaşmalıyıq, çünki onların
dan belə iyrənmirlər. mehriban yaşaması, gələcək birlikləri de-
İstanbul Şimali Qafqazı hələ də Krım məkdir, bu isə bizim xeyrimizə deyil. Biz
xanlığının qəyyumçuluğu altında olan tor- Derjavamızın maraqlarına uyğun olaraq,
76 paqlar, Cənubi Qafqazı isə öz torpaqları lazım gəldikdə onların bir-biri ilə əda-
2016 hesab edir. Onlar hələ də Krımı itirməkləri vətindən, düşmənçiliyindən istifadə etməyi
ilə barışa bilmirlər. Hər fürsətdən istifadə bacarmalıyıq və artıq Qafqazı yaxşı tanı-
edib çərkəzləri, çeçenləri, ləzgiləri, avarları, dığım üçün, bunu gələcək naminə çox
osetinləri, kabardinləri, kumıkları, balkanla- mühüm cəhət hesab edirəm. Biz Qafqaz
rı – Şimali Qafqaz xalqlarını saymaqla çarlarının, xanlarının, knyazlarının, sultan-
qurtaran deyil – bizə qarşı qaldırmağa larının daxili idarəçilik səlahiyyətlərini hələ
çalışırlar. Bu xalqların isə yalnız dilləri ki, saxlamağa söz veririk, ancaq bu –
bir-birindən ayrıdır, onların hamısının kağız üzərindədir və vaxtı çatan kimi –
oğlanları 14-15 yaşlarından bellərinə güman edirəm ki, ən yaxın gələcəkdə –
xəncər bağlayır və bu xəncərlər isə, Kolya, həmin səlahiyyətlərə də, həmin məhəlli
qətiyyən butaforiya əşyaları, dekorasiya titullara da son qoyulacaq. Başa düşürəm
deyil. ki, mənim bu mülahizələrim humanizm
İmeretiya ilə Minqreliya arasında dediyimiz dəyərlərdən çox uzaqdır, ancaq
müharibələrin ardı-arası kəsilmirdi və indi burada, bu Cənubi Qafqazda və ümu-
onların ikisi də, nəhayət, bizim əyalətlərə miyyətlə, Qafqazda humanizm dəyərləri
çevrildikdən sonra, əlbəttə, bu ilə nəsə əldə etmək fikri bəsit utopiyadan
müharibələrə son qoyulacaq, insanlar da başqa bir şey deyil.
Elçin. Baş dinc yaşayacaq. İmeretiya çarları ilə Min- Bu ilin ilk böyük qələbəsi yanvarın
qrelya dadianlarının düşmənçiliyi yalnız 2-dən 3-nə keçən gecə Gəncənin alınması
onların tarixində qalacaq, ancaq mən, oldu və bunu sən, əlbəttə, doğma Peter-
ülyahəzrət Yekaterinanın – Yaradan onun burqumuzun qəzetlərindən oxumusan.
qəbrini nurla doldursun – 75-ci ildəki mani- Həmin gün də mənim həyatımın ən
festini xatırlayıram: yadına gəlir, Kolya, xoşbəxt günlərindən biri idi və cəmi dörd
1дадианлар – Мингрелийа щакимляри
də asan əldə edilmədi. Saysız-hesabsız silib atmaq üçün, ülyahəzrət Yaitsk
gürcü şahzadələri, məşhur knyazlar, da- qəsəbəsinin də, Yaik çayının da adlarını
dianlar1 – hamısı bir-biri ilə qohumdur, dəyişdirdi. Bu gün bizim iyirmi beş yaşlı
yadda saxlamaq mümkün deyil ki, kim vətəndaşımızdan soruşsan ki, Ural çayının
kimin kuzenidir, kim kimin qızını alıb, kimə adı nə idi, təəccüb edəcək: Ural çayı
qız verib, kim kimin nənəsidir, babasıdır, bəyəm həmişə Ural çayı olmayıb? Biz də
ancaq onları əslində bir cəhət birləşdirir: gərək Gürcüstan çarlıqlarının, Azərbaycan
hamısı bir-biri ilə düşməndir, bu ona hiylə xanlıqlarının tarixini onların özlərinin yad-
gəlir, o, bunun oğlunu girov saxlayır, bir- daşından çıxaraq. Qoy, Zaqafqaziyada
birləri ilə açıq, ya da gizli müharibə aparırlar və bütün Qafqazda insanlar dinc yaşasın,
və təsəvvür et ki, Kolya, hətta Osmanlılarla, ancaq bu məsələyə biz son dərəcə diqqət
Qacarlarla da bir-birinə qarşı əlbir olmaq- və ehtiyatla yanaşmalıyıq, çünki onların
dan belə iyrənmirlər. mehriban yaşaması, gələcək birlikləri de-
İstanbul Şimali Qafqazı hələ də Krım məkdir, bu isə bizim xeyrimizə deyil. Biz
xanlığının qəyyumçuluğu altında olan tor- Derjavamızın maraqlarına uyğun olaraq,
76 paqlar, Cənubi Qafqazı isə öz torpaqları lazım gəldikdə onların bir-biri ilə əda-
2016 hesab edir. Onlar hələ də Krımı itirməkləri vətindən, düşmənçiliyindən istifadə etməyi
ilə barışa bilmirlər. Hər fürsətdən istifadə bacarmalıyıq və artıq Qafqazı yaxşı tanı-
edib çərkəzləri, çeçenləri, ləzgiləri, avarları, dığım üçün, bunu gələcək naminə çox
osetinləri, kabardinləri, kumıkları, balkanla- mühüm cəhət hesab edirəm. Biz Qafqaz
rı – Şimali Qafqaz xalqlarını saymaqla çarlarının, xanlarının, knyazlarının, sultan-
qurtaran deyil – bizə qarşı qaldırmağa larının daxili idarəçilik səlahiyyətlərini hələ
çalışırlar. Bu xalqların isə yalnız dilləri ki, saxlamağa söz veririk, ancaq bu –
bir-birindən ayrıdır, onların hamısının kağız üzərindədir və vaxtı çatan kimi –
oğlanları 14-15 yaşlarından bellərinə güman edirəm ki, ən yaxın gələcəkdə –
xəncər bağlayır və bu xəncərlər isə, Kolya, həmin səlahiyyətlərə də, həmin məhəlli
qətiyyən butaforiya əşyaları, dekorasiya titullara da son qoyulacaq. Başa düşürəm
deyil. ki, mənim bu mülahizələrim humanizm
İmeretiya ilə Minqreliya arasında dediyimiz dəyərlərdən çox uzaqdır, ancaq
müharibələrin ardı-arası kəsilmirdi və indi burada, bu Cənubi Qafqazda və ümu-
onların ikisi də, nəhayət, bizim əyalətlərə miyyətlə, Qafqazda humanizm dəyərləri
çevrildikdən sonra, əlbəttə, bu ilə nəsə əldə etmək fikri bəsit utopiyadan
müharibələrə son qoyulacaq, insanlar da başqa bir şey deyil.
Elçin. Baş dinc yaşayacaq. İmeretiya çarları ilə Min- Bu ilin ilk böyük qələbəsi yanvarın
qrelya dadianlarının düşmənçiliyi yalnız 2-dən 3-nə keçən gecə Gəncənin alınması
onların tarixində qalacaq, ancaq mən, oldu və bunu sən, əlbəttə, doğma Peter-
ülyahəzrət Yekaterinanın – Yaradan onun burqumuzun qəzetlərindən oxumusan.
qəbrini nurla doldursun – 75-ci ildəki mani- Həmin gün də mənim həyatımın ən
festini xatırlayıram: yadına gəlir, Kolya, xoşbəxt günlərindən biri idi və cəmi dörd
1дадианлар – Мингрелийа щакимляри