Page 55 - "Xəzər"
P. 55
uğunun və ticarətinin geniş miqyasına də, həmişəki kimi, xanı müşayiət edən 55
tamah salmayacaqdılar? Mustafa xan əyan-əşrəf arasında idi və o zaman Sərdar 2016
Rusiya təbəəliyini qəbul edib və ruslar da Sisianov onunla da tanış olanda:
artıq hesablayıblar ki, Hacının 90 desyatin Elçin. Baş
torpağı, əkin-biçin yeri var – bütün bunlar – Sizin haqqınızda çox eşitmişəm –
rusların təzə üsul-idarəsi başlayanda – dedi. – Azərbaycanda əmin-amanlıq yarat-
bu təzə üsul-idarənin isə başlayacağına maqda sizin kimi nüfuzlu bəyə bizim
Hacı Muxtarın qətiyyən şübhəsi yox idi – ehtiyacımız var. Ümid edirəm ki, sizinlə
nə olacaqdı, necə olacaqdı? – bu suallar bu ilk tanışlığımız gələcəyin dostluğuna
son vaxtlar tez-tez Hacı Muxtarın ağlına çevriləcək.
gəlirdi, ancaq bu suallar heç vaxt bu cür
ağrılı-acılı olmamışdı və burası tamam Tərcüməçiyə diqqətlə qulaq asan
məlum məsələ idi ki, bu ağrı-acının səbəbi Hacı Muxtar bəy:
Hacını dəhşətli əmələ sürükləyən o Baş
idi. – Təşəkkür edirəm, cənab Sərdar –
dedi. – Sizin haqqınızda isə biz daima
Hacı: eşidirik… – və bu mükalimə ikibaşlı
– Kaş onu bura gətirməyəydilər… – səsləndi, hətta Mustafa xan aşkar bir
pıçıldadı. nigarançılıqla sərdara, sonra da Hacıya
Hürü Bəyim xanım indicə getdiyi o baxdı.
yüngül yuxudan ani olaraq ayılıb, gözlərini
yavaşca açdı və: Sərdar isə gözlərini zənnlə Hacı Muxtar
– Nə deyirsən? – soruşdu. bəyə zilləyib, tərcüməçiyə qulaq asdı və
– Heç nə – dedi Hacı – Yat… yüngül – ancaq o da ikibaşlı – bir
O Başın sahibi Sərdar Sisianov böyük təbəssümlə gülümsəyərək:
ordu ilə Bakı yürüşünə hazırlaşanda,
Şirvan yol üstündə idi və Sərdar fürsətdən – Yenə görüşərik… – dedi.
istifadə edib, məktub yazaraq Mustafa Gözünü onlara zilləmiş Mustafa xan
xanı itaətə çağırdı, xan isə bu itaəti qəbul söhbəti dəyişmək üçün Sərdara müraciət
etmədi. Buna əhəmiyyət verməyən Sərdar edərək:
Sisianov özü böyük qoşunla Şirvana tərəf – Cənabınız ki, özüylə yalnız dörd-
hərəkət etdi və Mustafa xan Lahıcın beş atlı götürüb bu dağlara qalxır, qiymətli
yaxınlığındakı Fit dağına çəkilib, bir müddət həyatınıza xələl toxuna bilər – dedi və
orada gözlədi ki, nə olacaq və elə ki, əlini uzadıb qarşıdakı uca sıldırım qayalığın
Sərdar Şirvana daxil oldu, Mustafa xan təpəsinə qonmuş iki qartalı göstərdi: – O
əlacsız qalıb rus təbəəliyini qəbul etdi, qartalları görürsüz? Bu dağlar qartalların
müqavilələr bağlandı. məskənidi. Ancaq bu dağlarda qaçaq-qul-
Sərdar Sisianov heç nədən ehtiyat durlar da o qartallardan az deyil.
etməyərək, özü ilə cəmi beş-altı – onların Sərdar Sisianov – bu gün Mahmudun
hamısını qırmaq beş dəqiqəlik bir iş idi – gözündən kənar qoymadığı torbadakı
götürüb, Rusiya təbəəliyini qəbul etmiş Başın sahibi – nəzərlərini Hacı Muxtar
Mustafa xanın Fit dağındakı iqamətgahına bəydən çəkib, sıldırım qayaların təpəsinə
gedəndə, bu görüşdə Hacı Muxtar bəy qonmuş və oradan gözlərini onlara dikmiş
o qartallara, sonra da Mustafa xana nəzər
salıb, gülümsədi və:
– Xan, – dedi. – Әlahəzrət imperator
Aleksandrın mənim kimi yüzlərlə soldatı
tamah salmayacaqdılar? Mustafa xan əyan-əşrəf arasında idi və o zaman Sərdar 2016
Rusiya təbəəliyini qəbul edib və ruslar da Sisianov onunla da tanış olanda:
artıq hesablayıblar ki, Hacının 90 desyatin Elçin. Baş
torpağı, əkin-biçin yeri var – bütün bunlar – Sizin haqqınızda çox eşitmişəm –
rusların təzə üsul-idarəsi başlayanda – dedi. – Azərbaycanda əmin-amanlıq yarat-
bu təzə üsul-idarənin isə başlayacağına maqda sizin kimi nüfuzlu bəyə bizim
Hacı Muxtarın qətiyyən şübhəsi yox idi – ehtiyacımız var. Ümid edirəm ki, sizinlə
nə olacaqdı, necə olacaqdı? – bu suallar bu ilk tanışlığımız gələcəyin dostluğuna
son vaxtlar tez-tez Hacı Muxtarın ağlına çevriləcək.
gəlirdi, ancaq bu suallar heç vaxt bu cür
ağrılı-acılı olmamışdı və burası tamam Tərcüməçiyə diqqətlə qulaq asan
məlum məsələ idi ki, bu ağrı-acının səbəbi Hacı Muxtar bəy:
Hacını dəhşətli əmələ sürükləyən o Baş
idi. – Təşəkkür edirəm, cənab Sərdar –
dedi. – Sizin haqqınızda isə biz daima
Hacı: eşidirik… – və bu mükalimə ikibaşlı
– Kaş onu bura gətirməyəydilər… – səsləndi, hətta Mustafa xan aşkar bir
pıçıldadı. nigarançılıqla sərdara, sonra da Hacıya
Hürü Bəyim xanım indicə getdiyi o baxdı.
yüngül yuxudan ani olaraq ayılıb, gözlərini
yavaşca açdı və: Sərdar isə gözlərini zənnlə Hacı Muxtar
– Nə deyirsən? – soruşdu. bəyə zilləyib, tərcüməçiyə qulaq asdı və
– Heç nə – dedi Hacı – Yat… yüngül – ancaq o da ikibaşlı – bir
O Başın sahibi Sərdar Sisianov böyük təbəssümlə gülümsəyərək:
ordu ilə Bakı yürüşünə hazırlaşanda,
Şirvan yol üstündə idi və Sərdar fürsətdən – Yenə görüşərik… – dedi.
istifadə edib, məktub yazaraq Mustafa Gözünü onlara zilləmiş Mustafa xan
xanı itaətə çağırdı, xan isə bu itaəti qəbul söhbəti dəyişmək üçün Sərdara müraciət
etmədi. Buna əhəmiyyət verməyən Sərdar edərək:
Sisianov özü böyük qoşunla Şirvana tərəf – Cənabınız ki, özüylə yalnız dörd-
hərəkət etdi və Mustafa xan Lahıcın beş atlı götürüb bu dağlara qalxır, qiymətli
yaxınlığındakı Fit dağına çəkilib, bir müddət həyatınıza xələl toxuna bilər – dedi və
orada gözlədi ki, nə olacaq və elə ki, əlini uzadıb qarşıdakı uca sıldırım qayalığın
Sərdar Şirvana daxil oldu, Mustafa xan təpəsinə qonmuş iki qartalı göstərdi: – O
əlacsız qalıb rus təbəəliyini qəbul etdi, qartalları görürsüz? Bu dağlar qartalların
müqavilələr bağlandı. məskənidi. Ancaq bu dağlarda qaçaq-qul-
Sərdar Sisianov heç nədən ehtiyat durlar da o qartallardan az deyil.
etməyərək, özü ilə cəmi beş-altı – onların Sərdar Sisianov – bu gün Mahmudun
hamısını qırmaq beş dəqiqəlik bir iş idi – gözündən kənar qoymadığı torbadakı
götürüb, Rusiya təbəəliyini qəbul etmiş Başın sahibi – nəzərlərini Hacı Muxtar
Mustafa xanın Fit dağındakı iqamətgahına bəydən çəkib, sıldırım qayaların təpəsinə
gedəndə, bu görüşdə Hacı Muxtar bəy qonmuş və oradan gözlərini onlara dikmiş
o qartallara, sonra da Mustafa xana nəzər
salıb, gülümsədi və:
– Xan, – dedi. – Әlahəzrət imperator
Aleksandrın mənim kimi yüzlərlə soldatı
