Page 82 - 2017-4
P. 82
Dilənçi and-aman elədi ki, pulu yoxdur. xəyanət edən, mənimlə bərabər neçə-ne-
İki dəqiqədən çox orada dayanıb nə edə- çə qadını da, necə deyərlər, öz sehrinə
cəyimizi fikirləşdik. Birdən ağlına gəldi ki, salan ərimdən ona danışanda, direktoru-
iki kronun hamısını dilənçiyə verə bilər və nun, birinci nişanlısının adı gələndə sifəti
ikicə-üçcə addım aralanandan sonra qaş- necə ehtiram hissi ilə alışıb-yanırdısa, in-
qabağını salladı... Ancaq həmin bu adam, di də elə alışıb-yandı. Direktor makinada
məlum məsələ idi ki, böyük məmnuniy- sürətlə yazdığına görə hamıdan yaxşı
yətlə, sevinə-sevinə mənə iyirmi min kron adam idi! Nişanlısı da “alış-veriş işində
verərdi. Əgər iyirmi min bir kron istəsəy- çox bacarıqlı” idi! Bütün bunların hamısı
dim, gərək onda puldəyişmə məntəqəsi- ona qəribə görünürdü. Makinada sürətlə
nə gedəydik, onun da harada olduğunu yazan adam, dörd sevgilisi olan kimsə
bilmirdik və beləliklə, xeyli baş sındıra- onun üçün poçtdakı bir kron, eləcə də di-
caqdı ki, mənə qıymadığı bir kronu ver- lənçiyə qalan bir kron kimi anlaşılmazdır.
sin, ya verməsin. Pul məsələsində nə qə- Ona görə anlaşılmazdır ki, bunların ha-
dər ehtiyatlı idisə, qadınlara münasibə- mısı canlıdır. Ancaq Frans özü canlı ola
tində də elə idi. İdarələrdən qorxması da bilməz! Fransda yaşamaq qabiliyyəti yox-
82 buna bənzəyirdi. Bir dəfə ona teleqram dur. Frans heç vaxt sağalmayacaq. Frans
2017 vurdum, zəng etdim, məktub yazdım, Al- tezliklə öləcək...
laha and verdim ki, bircə günlüyə yanıma
gəlsin. Onda mənə çox lazım idi. Ona
əbədi lənət oxudum. Gecələr gözünə yu-
xu getmədi, özünə çox əzab verdi, mək- qerTİ KauFMan
tublarında özünü amansızlıqla söydü, an- (Kafkanın bacısı qızı)
caq gəlmədi ki, gəlmədi. Niyə? Çünki iş-
dən icazə ala bilmədi. Axı makinada sürət- DayIM HaqqInDa
lə yazdığına görə bütün varlığı ilə heyran xaTİrələr
olduğu (doğrudan da, elə idi!) direktora
deyə bilməzdi ki, mənim yanıma gəlir!
Başqa şey tapıb deyəydi? Elə şey olar- Dayım öləndə mən uşaq idim və təbii
dı? Yalan danışaydı? Direktora yalan de- ki, onun söhbətləri, hərəkətləri haqqında
Kafka haqqında xatirələr sin? Ola bilməzdi! Ondan soruşsanız ki, konkret xatirələrim yoxdur. Ancaq onu
birinci nişanlısını nəyə görə sevirmiş, be- yaxşı xatırlayıram. Bacılarının üçü də
lə cavab verəcək: “O, alış-veriş işində həmişə onun təsiri altında idi, qardaşlarını
çox bacarıqlı idi”. Və gözləri də ehtiram uca bir varlıq kimi sevir, hörmətli tuturdular.
hissi ilə parıldayacaq! Biz uşaqlar isə onu sevmirdik, çünki bizim
Yox, bu dünya onun üçün başdan- üçün yad idi, ondan qorxurduq, qaçırdıq.
ayağa tapmaca olub və olmaqda da da- Bir dəfə “Mikulaşska trida”da onun
vam edir. Bu dünya Frans üçün mistik bir yanından necə keçib-getdiyim hələ də
aləmdir... Elə bil onunla bacarmır, ancaq gözlərim önündən çəkilmir: zəhmli görkəmi
ürəkləri riqqətə gətirən bir sadəlövhlüklə vardı, əl dəsmalını ağzına tutub dayan-
tərifini göylərə qaldırır, çünki “alış-veriş mışdı. Onda artıq xəstələnmişdi və çalışırdı
işində bacarıqlıdır”. İldə yüz dəfə mənə ki, kimisə yoluxdurmasın. Ətrafı dayımı
İki dəqiqədən çox orada dayanıb nə edə- çə qadını da, necə deyərlər, öz sehrinə
cəyimizi fikirləşdik. Birdən ağlına gəldi ki, salan ərimdən ona danışanda, direktoru-
iki kronun hamısını dilənçiyə verə bilər və nun, birinci nişanlısının adı gələndə sifəti
ikicə-üçcə addım aralanandan sonra qaş- necə ehtiram hissi ilə alışıb-yanırdısa, in-
qabağını salladı... Ancaq həmin bu adam, di də elə alışıb-yandı. Direktor makinada
məlum məsələ idi ki, böyük məmnuniy- sürətlə yazdığına görə hamıdan yaxşı
yətlə, sevinə-sevinə mənə iyirmi min kron adam idi! Nişanlısı da “alış-veriş işində
verərdi. Əgər iyirmi min bir kron istəsəy- çox bacarıqlı” idi! Bütün bunların hamısı
dim, gərək onda puldəyişmə məntəqəsi- ona qəribə görünürdü. Makinada sürətlə
nə gedəydik, onun da harada olduğunu yazan adam, dörd sevgilisi olan kimsə
bilmirdik və beləliklə, xeyli baş sındıra- onun üçün poçtdakı bir kron, eləcə də di-
caqdı ki, mənə qıymadığı bir kronu ver- lənçiyə qalan bir kron kimi anlaşılmazdır.
sin, ya verməsin. Pul məsələsində nə qə- Ona görə anlaşılmazdır ki, bunların ha-
dər ehtiyatlı idisə, qadınlara münasibə- mısı canlıdır. Ancaq Frans özü canlı ola
tində də elə idi. İdarələrdən qorxması da bilməz! Fransda yaşamaq qabiliyyəti yox-
82 buna bənzəyirdi. Bir dəfə ona teleqram dur. Frans heç vaxt sağalmayacaq. Frans
2017 vurdum, zəng etdim, məktub yazdım, Al- tezliklə öləcək...
laha and verdim ki, bircə günlüyə yanıma
gəlsin. Onda mənə çox lazım idi. Ona
əbədi lənət oxudum. Gecələr gözünə yu-
xu getmədi, özünə çox əzab verdi, mək- qerTİ KauFMan
tublarında özünü amansızlıqla söydü, an- (Kafkanın bacısı qızı)
caq gəlmədi ki, gəlmədi. Niyə? Çünki iş-
dən icazə ala bilmədi. Axı makinada sürət- DayIM HaqqInDa
lə yazdığına görə bütün varlığı ilə heyran xaTİrələr
olduğu (doğrudan da, elə idi!) direktora
deyə bilməzdi ki, mənim yanıma gəlir!
Başqa şey tapıb deyəydi? Elə şey olar- Dayım öləndə mən uşaq idim və təbii
dı? Yalan danışaydı? Direktora yalan de- ki, onun söhbətləri, hərəkətləri haqqında
Kafka haqqında xatirələr sin? Ola bilməzdi! Ondan soruşsanız ki, konkret xatirələrim yoxdur. Ancaq onu
birinci nişanlısını nəyə görə sevirmiş, be- yaxşı xatırlayıram. Bacılarının üçü də
lə cavab verəcək: “O, alış-veriş işində həmişə onun təsiri altında idi, qardaşlarını
çox bacarıqlı idi”. Və gözləri də ehtiram uca bir varlıq kimi sevir, hörmətli tuturdular.
hissi ilə parıldayacaq! Biz uşaqlar isə onu sevmirdik, çünki bizim
Yox, bu dünya onun üçün başdan- üçün yad idi, ondan qorxurduq, qaçırdıq.
ayağa tapmaca olub və olmaqda da da- Bir dəfə “Mikulaşska trida”da onun
vam edir. Bu dünya Frans üçün mistik bir yanından necə keçib-getdiyim hələ də
aləmdir... Elə bil onunla bacarmır, ancaq gözlərim önündən çəkilmir: zəhmli görkəmi
ürəkləri riqqətə gətirən bir sadəlövhlüklə vardı, əl dəsmalını ağzına tutub dayan-
tərifini göylərə qaldırır, çünki “alış-veriş mışdı. Onda artıq xəstələnmişdi və çalışırdı
işində bacarıqlıdır”. İldə yüz dəfə mənə ki, kimisə yoluxdurmasın. Ətrafı dayımı