Page 91 - 2017-3
P. 91
ə bir testdən keçirmişdi: şair sadala- zılmış “Ay işığı” poemasından) nümunə 91
nan sözlərin izahını fikirləşmədən, dərhal çəkir. 2017
ağlına gələn sözlərlə bildirməli idi. Xleb- ... və budur mənim
nikovun düşüncə özünəməxsusluğunu düşüncəmdən doğursan sən O.F.Yerışev, A.M.Sprints.
göstərən həmin təcrübənin nəticələrindən müqəddəs 317 rəqəmi, “Mən Yer kürəsini çeçələ barmağımda gəzdirirəm...”
bəzilərini misal çəkirik: ona inanmayan
buludların arasından doğursan.
Tufan – sürətlə uçan qırmızı zolaqlı fincan. “Lya” simi saniyədə
Moskva – nişangah, kütlənin edam yeri. 435 dəfə titrəyir, ürəyin döyüntüsü isə
Mərmi – idrakın vahid mərmisi. dəqiqədə 70 dəfə – 317 dəfə çox...
Qasırğa – qaçır, qov! Petrarka sevgilisinin şərəfinə
317 sonet yazmışdı.
Ancaq Xlebnikovun bu cür qəribə as- 1914-cü il Almaniya qanununa görə
sosiasiyalı cavabları ilə yanaşı, canlı tə- donanmada 317 gəmi olmalıdı.
xəyyüldən xəbər verən “adekvat” cavab- Mədinəyə Milad yürüşü (Susima) 1588-ci ildə
ları da (“Arxa – yaralılarla dolu vaqon”) olmuşdu – Sidoniyaya dəniz yürüşündən 317
vardı. Bu patoloji və normal dəyişmələr il əvvəl – yəni ingilislər 1588-ci ildə, yaponlar
fenomeninə sonra qayıdacağıq. 1905-ci ildə etmişdilər hücumu.
Alman imperiyasının özülü 1841-ci ildə qo-
Xlebnikov öz assosiasiyalarını belə yulmuşdu – Miladdan 31 il öncə özülü qoyul-
deşifrə edir: yaşıl ağaca “vao-veya”, tünd muş Roma imperiyasından 6x317 il sonra.
gövdəyə “nijeotı”, göy üzünə “mam-emi”, Puşkinin evliliyi nişanından 317 gün sonra
buludlara “mam və emo” deyir... baş tutmuşdu...
Әdəbiyyatşünaslar belə təzahürü fo- Bu, artıq neologizm təzahürlü ilk şeir-
netik-semantik kontaminasiya1 kimi izah lərin meydana gəlməsindən 7 il sonra –
edirlər. Burada psixiatriyaya məhəl qo- 1915-ci ildə baş vermişdi.
yulmaması heyrət doğurur!
Həqiqətən, müəllifin düşüncələrinin
Xlebnikov Narışkinə məktubunda “Rə- dağınıq və məntiqi əlaqələrdən məhrum
qəmlərin mahiyyəti və gələcəyi öncədən olduğu görünmür? Amma düşüncənin ra-
görmək üsulları haqda oçerk” təklif edir- bitəsizliyi şizofreniya prosesinin çox son-
di. Şairin bu mühüm ideyası üzərində da- rakı əlamətləridir, bu, dərin qüsurların for-
yanaq. Unutmaq olmaz ki, o, öz hesabla- malaşması mərhələsidir, daha çox, mən-
malarının köməyi ilə Oktyabr inqilabının tiqi səhvlərdən doğan nəticələrin nümu-
baş verəcəyi ili əvvəlcədən demişdi. nəsidir.
Bu fakt, az qala, onun üzərindən psixi 1915-ci ildə Xlebnikov “Yer kürəsinin
pozğunluq yarlığını götürür. sədri” elan edilir. Həmin zarafatyana bə-
yanatı Sergey Yesenin və Anatoli Marien-
Şair 1915-ci ildə insanların, xalqların qof yaymışdı. Әslində, bu, ağır xəstə olan
taleyində 317 rəqəminin mühüm rol oy- bədbəxt adamı ələ salmaqdan başqa, bir
nadığını bildirmişdi. O, belə hesab edirdi şey deyildi, amma o, bəyanatı tam ciddi
ki, zamanənin ideal dövlətlərini 317 sədr qəbul edirdi. 1917-ci il oktyabrın 23-də
idarə etməlidir.
V.Y.Anfimov Xlebnikovun 317 rəqəmi-
nə həsr etdiyi şeiri (onun tapşırığı ilə ya-
1Kontaminasiya – iki forma və ya ifadə elementlərinin birləşməsi vasitəsilə yeni forma və ya ifadənin
əmələ gəlməsi
nan sözlərin izahını fikirləşmədən, dərhal çəkir. 2017
ağlına gələn sözlərlə bildirməli idi. Xleb- ... və budur mənim
nikovun düşüncə özünəməxsusluğunu düşüncəmdən doğursan sən O.F.Yerışev, A.M.Sprints.
göstərən həmin təcrübənin nəticələrindən müqəddəs 317 rəqəmi, “Mən Yer kürəsini çeçələ barmağımda gəzdirirəm...”
bəzilərini misal çəkirik: ona inanmayan
buludların arasından doğursan.
Tufan – sürətlə uçan qırmızı zolaqlı fincan. “Lya” simi saniyədə
Moskva – nişangah, kütlənin edam yeri. 435 dəfə titrəyir, ürəyin döyüntüsü isə
Mərmi – idrakın vahid mərmisi. dəqiqədə 70 dəfə – 317 dəfə çox...
Qasırğa – qaçır, qov! Petrarka sevgilisinin şərəfinə
317 sonet yazmışdı.
Ancaq Xlebnikovun bu cür qəribə as- 1914-cü il Almaniya qanununa görə
sosiasiyalı cavabları ilə yanaşı, canlı tə- donanmada 317 gəmi olmalıdı.
xəyyüldən xəbər verən “adekvat” cavab- Mədinəyə Milad yürüşü (Susima) 1588-ci ildə
ları da (“Arxa – yaralılarla dolu vaqon”) olmuşdu – Sidoniyaya dəniz yürüşündən 317
vardı. Bu patoloji və normal dəyişmələr il əvvəl – yəni ingilislər 1588-ci ildə, yaponlar
fenomeninə sonra qayıdacağıq. 1905-ci ildə etmişdilər hücumu.
Alman imperiyasının özülü 1841-ci ildə qo-
Xlebnikov öz assosiasiyalarını belə yulmuşdu – Miladdan 31 il öncə özülü qoyul-
deşifrə edir: yaşıl ağaca “vao-veya”, tünd muş Roma imperiyasından 6x317 il sonra.
gövdəyə “nijeotı”, göy üzünə “mam-emi”, Puşkinin evliliyi nişanından 317 gün sonra
buludlara “mam və emo” deyir... baş tutmuşdu...
Әdəbiyyatşünaslar belə təzahürü fo- Bu, artıq neologizm təzahürlü ilk şeir-
netik-semantik kontaminasiya1 kimi izah lərin meydana gəlməsindən 7 il sonra –
edirlər. Burada psixiatriyaya məhəl qo- 1915-ci ildə baş vermişdi.
yulmaması heyrət doğurur!
Həqiqətən, müəllifin düşüncələrinin
Xlebnikov Narışkinə məktubunda “Rə- dağınıq və məntiqi əlaqələrdən məhrum
qəmlərin mahiyyəti və gələcəyi öncədən olduğu görünmür? Amma düşüncənin ra-
görmək üsulları haqda oçerk” təklif edir- bitəsizliyi şizofreniya prosesinin çox son-
di. Şairin bu mühüm ideyası üzərində da- rakı əlamətləridir, bu, dərin qüsurların for-
yanaq. Unutmaq olmaz ki, o, öz hesabla- malaşması mərhələsidir, daha çox, mən-
malarının köməyi ilə Oktyabr inqilabının tiqi səhvlərdən doğan nəticələrin nümu-
baş verəcəyi ili əvvəlcədən demişdi. nəsidir.
Bu fakt, az qala, onun üzərindən psixi 1915-ci ildə Xlebnikov “Yer kürəsinin
pozğunluq yarlığını götürür. sədri” elan edilir. Həmin zarafatyana bə-
yanatı Sergey Yesenin və Anatoli Marien-
Şair 1915-ci ildə insanların, xalqların qof yaymışdı. Әslində, bu, ağır xəstə olan
taleyində 317 rəqəminin mühüm rol oy- bədbəxt adamı ələ salmaqdan başqa, bir
nadığını bildirmişdi. O, belə hesab edirdi şey deyildi, amma o, bəyanatı tam ciddi
ki, zamanənin ideal dövlətlərini 317 sədr qəbul edirdi. 1917-ci il oktyabrın 23-də
idarə etməlidir.
V.Y.Anfimov Xlebnikovun 317 rəqəmi-
nə həsr etdiyi şeiri (onun tapşırığı ilə ya-
1Kontaminasiya – iki forma və ya ifadə elementlərinin birləşməsi vasitəsilə yeni forma və ya ifadənin
əmələ gəlməsi
