Page 136 - 2017-3
P. 136
aziya” qoyub dünyanı dəyişməyə çalışan Yay gecəsi. Qaranlıq səma ağ ləkələ-
bu “ana uşaqlarına” salım? Onlar məni rə bürünüb. İstəyirdim deyim: ulduzlar
hansısa “ekspropriasiya” naminə evimi parlayırdı, bərq vururdu... Amma yadıma
satıb pulu bölməyə məcbur edirlər. Bəl- düşdü ki, hansısa kitabda belə yazıblar,
kə, əmr edəsiniz ki, yüngül əxlaqlı gözəl- özgənin sözlərini təkrar etməyin nə mə-
çələri sevim? Onların qarın doydurmaq- nası? Sizə söyləmişdim ki, təbiət mənzə-
dan, brilyant taxıb göz qamaşdırmaqdan, rələrini təsvir etməyi xoşlamıram. Onsuz
teatra gedib özlərini kişilərə bəyəndirmək- da, bu gözəlliyi sözlə çatdırmaq mümkün
dən başqa, məşğuliyyətləri yoxdur. Ya- deyil! Nə isə, isti, gözəl, ürəkaçan yay
xud saçıkəsik ərsiz qadınları? Әvvəllər gecələrindən biri, hətta şair olmayan ada-
onlara “nihilist” deyirdilər, indi də dönüb mın da qəlbi romantik hislərlə dolur, xə-
“eser”, “kadet” olublar, hərəsi də gözəl bir yalən səmanın sirli ənginliklərinə baş vu-
təxəllüs seçib. Deyirsiniz, köhnə, islah- rursan. Baxışlarını qaranlıq göylərə dikib
olunmaz subay, deyingən və mizantro- seyr edirsən, sənə elə gəlir ki, torpaqla
pam, buna görə də kimsəni bəyənmirəm? səma için-için pıçıldaşır, insanların ilahi
Tutaq ki, belədir, bu, kimə sərfəlidir? De- gözəllik adlandırdığı əbədiyyət haqqında
136 mək belə, harda qalmışdıq? Hə, uşaqda, sakitcə söhbətləşirlər...
Feygeledə, ona olan sevgimizdə. Gecə- Hə, necədir? Təbiət təsvirini bəyəndi-
2017 ni, gündüzü ona sərf edirdik, çünki bu nizmi? Xoşunuza gəlmədi? Özünüz bilən
körpə üçümüzü birləşdirən amilə çevril- məsləhətdir! Səbir edin, bu, hələ hamısı
mişdi, ondan güc və enerji alırdıq, məna- deyil. Sizə böcəklərdən danışmağı unut-
sız və kobud həyatın acılarını bizə unut- dum. Qəribə, iri, qəhvəyi böcəklər, qa-
dururdu. ranlıqda pərvazlanıb vızıldaşır, divara,
Şəxsən mənim üçün uşaq gizli ümid- pəncərəyə, bəzən də döşəməyə çırpılır-
lərin mənbəyi idi. Әgər Rozaya münasi- lar. Yerdə bir az sürünür, sonra qanad ça-
bətimi xatırlasanız, nəyi nəzərdə tutdu- lıb havaya qalxır, dövrə vurur, lampanın
ğumu asanlıqla anlayarsınız. Uşaq böyü- ətrafında uçuşur, yenidən divara, pəncə-
dükcə, qəlbimdəki ümidlər də çiçək açır- rəyə və yerə çırpılır... Beləcə, hər şey ye-
dı: gün gələr, subaylığın daşını ataram, nidən başlayır... Dördümüz də bağçaya
Şolom Aleyxem. Üç dul qadın xoşbəxt və şirin həyatdan kam alaram... açılan artırmada əyləşmişik: mən, Pay-
Bu fikirlərlə yaşayan təkcə mən deyildim, ya, Roza və Feygele. Uşaq böyüyüb, pa-
Payya da ürəyində belə düşünürdü. Hər- yızda dörd yaşı tamam olacaq, amma
çənd bu barədə kəlmə də kəsməmişdik, böyüklər kimi danışır. Sual verməkdən
lakin hər şey günəş kimi aydın idi və də yorulmur. Hər şeyi bilmək istəyir. Sə-
günlərin birində mütləq baş verəcəkdi... ma niyə belədir, torpağı kim yaradıb?
Yəqin, soruşacaqsınız ki, insanlar bir- Gündüzlə gecənin fərqi nədir? Hava niyə
birini ilk baxışdan necə başa düşür? Bu, qaralır, niyə səhər açılır? Anası nənəyə
ona dəlalət edir ki, sizin “psixologiya”dan niyə “ana” deyir? Bəs niyə nənə onun
xəbəriniz var, amma adamları yaxşı tanı- anasını Roza deyə çağırır? Niyə mən
mırsınız... Məsələn, bir mənzərə təsvir onun atası yox, əmisiyəm? Әmi nənəyə
edəcəyəm və görəcəksiniz ki, adamlar baxır, nənə onun anasına baxır və anası
bir-birini yarım kəlmədən necə anlayırlar. bu zaman niyə qızarır?.. Bu, əlbəttə, ümu-
bu “ana uşaqlarına” salım? Onlar məni rə bürünüb. İstəyirdim deyim: ulduzlar
hansısa “ekspropriasiya” naminə evimi parlayırdı, bərq vururdu... Amma yadıma
satıb pulu bölməyə məcbur edirlər. Bəl- düşdü ki, hansısa kitabda belə yazıblar,
kə, əmr edəsiniz ki, yüngül əxlaqlı gözəl- özgənin sözlərini təkrar etməyin nə mə-
çələri sevim? Onların qarın doydurmaq- nası? Sizə söyləmişdim ki, təbiət mənzə-
dan, brilyant taxıb göz qamaşdırmaqdan, rələrini təsvir etməyi xoşlamıram. Onsuz
teatra gedib özlərini kişilərə bəyəndirmək- da, bu gözəlliyi sözlə çatdırmaq mümkün
dən başqa, məşğuliyyətləri yoxdur. Ya- deyil! Nə isə, isti, gözəl, ürəkaçan yay
xud saçıkəsik ərsiz qadınları? Әvvəllər gecələrindən biri, hətta şair olmayan ada-
onlara “nihilist” deyirdilər, indi də dönüb mın da qəlbi romantik hislərlə dolur, xə-
“eser”, “kadet” olublar, hərəsi də gözəl bir yalən səmanın sirli ənginliklərinə baş vu-
təxəllüs seçib. Deyirsiniz, köhnə, islah- rursan. Baxışlarını qaranlıq göylərə dikib
olunmaz subay, deyingən və mizantro- seyr edirsən, sənə elə gəlir ki, torpaqla
pam, buna görə də kimsəni bəyənmirəm? səma için-için pıçıldaşır, insanların ilahi
Tutaq ki, belədir, bu, kimə sərfəlidir? De- gözəllik adlandırdığı əbədiyyət haqqında
136 mək belə, harda qalmışdıq? Hə, uşaqda, sakitcə söhbətləşirlər...
Feygeledə, ona olan sevgimizdə. Gecə- Hə, necədir? Təbiət təsvirini bəyəndi-
2017 ni, gündüzü ona sərf edirdik, çünki bu nizmi? Xoşunuza gəlmədi? Özünüz bilən
körpə üçümüzü birləşdirən amilə çevril- məsləhətdir! Səbir edin, bu, hələ hamısı
mişdi, ondan güc və enerji alırdıq, məna- deyil. Sizə böcəklərdən danışmağı unut-
sız və kobud həyatın acılarını bizə unut- dum. Qəribə, iri, qəhvəyi böcəklər, qa-
dururdu. ranlıqda pərvazlanıb vızıldaşır, divara,
Şəxsən mənim üçün uşaq gizli ümid- pəncərəyə, bəzən də döşəməyə çırpılır-
lərin mənbəyi idi. Әgər Rozaya münasi- lar. Yerdə bir az sürünür, sonra qanad ça-
bətimi xatırlasanız, nəyi nəzərdə tutdu- lıb havaya qalxır, dövrə vurur, lampanın
ğumu asanlıqla anlayarsınız. Uşaq böyü- ətrafında uçuşur, yenidən divara, pəncə-
dükcə, qəlbimdəki ümidlər də çiçək açır- rəyə və yerə çırpılır... Beləcə, hər şey ye-
dı: gün gələr, subaylığın daşını ataram, nidən başlayır... Dördümüz də bağçaya
Şolom Aleyxem. Üç dul qadın xoşbəxt və şirin həyatdan kam alaram... açılan artırmada əyləşmişik: mən, Pay-
Bu fikirlərlə yaşayan təkcə mən deyildim, ya, Roza və Feygele. Uşaq böyüyüb, pa-
Payya da ürəyində belə düşünürdü. Hər- yızda dörd yaşı tamam olacaq, amma
çənd bu barədə kəlmə də kəsməmişdik, böyüklər kimi danışır. Sual verməkdən
lakin hər şey günəş kimi aydın idi və də yorulmur. Hər şeyi bilmək istəyir. Sə-
günlərin birində mütləq baş verəcəkdi... ma niyə belədir, torpağı kim yaradıb?
Yəqin, soruşacaqsınız ki, insanlar bir- Gündüzlə gecənin fərqi nədir? Hava niyə
birini ilk baxışdan necə başa düşür? Bu, qaralır, niyə səhər açılır? Anası nənəyə
ona dəlalət edir ki, sizin “psixologiya”dan niyə “ana” deyir? Bəs niyə nənə onun
xəbəriniz var, amma adamları yaxşı tanı- anasını Roza deyə çağırır? Niyə mən
mırsınız... Məsələn, bir mənzərə təsvir onun atası yox, əmisiyəm? Әmi nənəyə
edəcəyəm və görəcəksiniz ki, adamlar baxır, nənə onun anasına baxır və anası
bir-birini yarım kəlmədən necə anlayırlar. bu zaman niyə qızarır?.. Bu, əlbəttə, ümu-