Page 132 - 2017-3
P. 132
min deyil... Qızın yaşındadır... Özünü al- kənin də qayğısı bizim boynumuza düşür.
datma... Anası gül kimi dayanıb yanında! Amma kürəkən sarıdan bəxtimiz yaman
Ay vəhşi öküz, ona bircə kəlmə xoş söz gətirib. Tanrı belə kürəkəndən hamıya
de! Dərmanını başqa yerdə axtarma, əlac qismət eləsin. Bilirsiniz ki, hər adamı dər-
bu qadındır! Niyə ləngidirsən? Görmürsən, hal bəyənən, onu səbəbsiz yerə tərifləyib
bayaqdan sevgi dolu baxışlarını sənə zil- göyün yeddinci qatına qaldıran adamlar-
ləyib...” dan deyiləm. Boş-boş danışmağı, komp-
Bunları ürəyimdə götür-qoy edirəm və liment deməyi də xoşlamıram. Yalnız onu
onun baxışları ilə qarşılaşıram: bu dul deyə bilərəm ki, “mələk” sözü bu halda
qadına yazığım gəlir... Başa düşürsünüz? təhqir kimi səslənir. Nəyi nəzərdə tutdu-
Yazıqlıq hissi!.. Başqa heç nə!.. Әvvəllər, ğumu anladınız? Әgər göylərdə mələklər
yaxşı xatırlayıram, qəlbimə tam fərqli fi- süzürsə və onlar həmin bu Şapirodan pis
kirlər hakim kəsilmişdi... İndi isə yalnız deyilsə, onda sizi əmin edirəm, yer üzünü
yazığım gəlir... Ona yazığım gəlirsə, bəl- murdarlayan ikiayaqlı heyvanlarla yanaşı
kə, özüm də yazığam, hətta ondan da yaşamaqdansa, ölüb mələklərin yanına
yazıq? Müqəssir kimdir? Bəs o niyə bu getmək daha yaxşıdır. Deyə bilərsiniz,
132 günə qədər susub? Niyə indi dillənmir? mizantropam, insansevməzəm. Әgər
Niyə sehrli sözü o yox, mən deməliyəm?.. insanların mənə yaşatdığı acını duya bil-
2017 Məni məzəmmət edə bilərsiniz: yəni, utan! səydiniz, başıma açılan oyunlar sizin də
Bütün dünyada qayda belədir, ilk sözü ki- başınıza gəlsəydi, mizantrop yox, yara-
şi deməlidir! İlk addımı da kişi atmalıdır! maz olardınız. Bıçaq götürüb cumardınız
Tüpürüm dünyaya! Şəxsən mən fərq adamların üstünə, hamısının boğazını
görmürəm: ilk sözü kişi dedi, ya qadın!.. üzərdiniz! Yeri gəlmişkən, bunu necə ba-
İnsan ali məxluqdur! Әgər o dillənmirsə, şa düşək: məni saatlarla danışmağa va-
mən də susacağam! Tərsəm? Təkəbbür- dar edirsiniz, amma heç soruşmursunuz
lüyəm? Özümdən müştəbehəm? Səfeh- ki, bəlkə, boğazım quruyub, bir stəkan
lik edirəm? Necə istəyirsiniz, elə də suya ehtiyacım var? Rica edirəm, çay si-
düşünün! Dedim axı, mənim üçün fərqi fariş verin!
yoxdur... Ürəyimi sizə açıram və istəyi- Demək belə, harda qalmışdıq? Hə,
Şolom Aleyxem. Üç dul qadın rəm birlikdə təhlil edib araşdıraq ki, dola- şirin-şəkər kürəkən Şapiroda.
şıqlıq hardadır? Bəlkə, məsələ ondadır Deyəsən, söyləmişdim ki, şərab za-
ki, mən Payya ilə heç vaxt iki dəqiqə belə voduna rəhbərlik edirdi, əslində, rəhbər
təklikdə qalmamışam? Həmişə yanımızda yox, oranın sahibi sayılırdı. Hər şey onun
vaxtı, hiss və düşüncələri oğurlayan məx- əlində idi. Zavodun gerçək sahibləri ona
luq dayanıb. Sevincimiz, kədərimiz özümü- hədsiz dərəcədə inanırdılar, doğma övlad-
zə yox, başqasına məxsus olub. Özümüzə ları kimi sevirdilər. Gerçək sahiblər – şə-
bir dəqiqə də asudə vaxt ayıra bilməmi- riklərin hər ikisi (qoy bu ifadəmə görə mə-
şik! Lənət şeytana! Tanrı hər ikimizi baş- ni bağışlasınlar) oğruya bənzəyir, belələ-
qalarının qayğısını çəkmək üçün yara- rini günün-günorta vaxtı çıraqla gəzsən,
dıb! Әvvəllər Pinya sağ idi. Sonra Tanrı tapa bilməzsən (indi aradan çıxıb Ameri-
rəhm elədi və Roza dünyaya gəldi. İndi kaya qaçıblar), toyda özlərini ən yaxın
isə Tanrı bir xoşbəxtlik də göndərib: kürə- qohum kimi aparırdılar. Onlar bəyə içi
datma... Anası gül kimi dayanıb yanında! Amma kürəkən sarıdan bəxtimiz yaman
Ay vəhşi öküz, ona bircə kəlmə xoş söz gətirib. Tanrı belə kürəkəndən hamıya
de! Dərmanını başqa yerdə axtarma, əlac qismət eləsin. Bilirsiniz ki, hər adamı dər-
bu qadındır! Niyə ləngidirsən? Görmürsən, hal bəyənən, onu səbəbsiz yerə tərifləyib
bayaqdan sevgi dolu baxışlarını sənə zil- göyün yeddinci qatına qaldıran adamlar-
ləyib...” dan deyiləm. Boş-boş danışmağı, komp-
Bunları ürəyimdə götür-qoy edirəm və liment deməyi də xoşlamıram. Yalnız onu
onun baxışları ilə qarşılaşıram: bu dul deyə bilərəm ki, “mələk” sözü bu halda
qadına yazığım gəlir... Başa düşürsünüz? təhqir kimi səslənir. Nəyi nəzərdə tutdu-
Yazıqlıq hissi!.. Başqa heç nə!.. Әvvəllər, ğumu anladınız? Әgər göylərdə mələklər
yaxşı xatırlayıram, qəlbimə tam fərqli fi- süzürsə və onlar həmin bu Şapirodan pis
kirlər hakim kəsilmişdi... İndi isə yalnız deyilsə, onda sizi əmin edirəm, yer üzünü
yazığım gəlir... Ona yazığım gəlirsə, bəl- murdarlayan ikiayaqlı heyvanlarla yanaşı
kə, özüm də yazığam, hətta ondan da yaşamaqdansa, ölüb mələklərin yanına
yazıq? Müqəssir kimdir? Bəs o niyə bu getmək daha yaxşıdır. Deyə bilərsiniz,
132 günə qədər susub? Niyə indi dillənmir? mizantropam, insansevməzəm. Әgər
Niyə sehrli sözü o yox, mən deməliyəm?.. insanların mənə yaşatdığı acını duya bil-
2017 Məni məzəmmət edə bilərsiniz: yəni, utan! səydiniz, başıma açılan oyunlar sizin də
Bütün dünyada qayda belədir, ilk sözü ki- başınıza gəlsəydi, mizantrop yox, yara-
şi deməlidir! İlk addımı da kişi atmalıdır! maz olardınız. Bıçaq götürüb cumardınız
Tüpürüm dünyaya! Şəxsən mən fərq adamların üstünə, hamısının boğazını
görmürəm: ilk sözü kişi dedi, ya qadın!.. üzərdiniz! Yeri gəlmişkən, bunu necə ba-
İnsan ali məxluqdur! Әgər o dillənmirsə, şa düşək: məni saatlarla danışmağa va-
mən də susacağam! Tərsəm? Təkəbbür- dar edirsiniz, amma heç soruşmursunuz
lüyəm? Özümdən müştəbehəm? Səfeh- ki, bəlkə, boğazım quruyub, bir stəkan
lik edirəm? Necə istəyirsiniz, elə də suya ehtiyacım var? Rica edirəm, çay si-
düşünün! Dedim axı, mənim üçün fərqi fariş verin!
yoxdur... Ürəyimi sizə açıram və istəyi- Demək belə, harda qalmışdıq? Hə,
Şolom Aleyxem. Üç dul qadın rəm birlikdə təhlil edib araşdıraq ki, dola- şirin-şəkər kürəkən Şapiroda.
şıqlıq hardadır? Bəlkə, məsələ ondadır Deyəsən, söyləmişdim ki, şərab za-
ki, mən Payya ilə heç vaxt iki dəqiqə belə voduna rəhbərlik edirdi, əslində, rəhbər
təklikdə qalmamışam? Həmişə yanımızda yox, oranın sahibi sayılırdı. Hər şey onun
vaxtı, hiss və düşüncələri oğurlayan məx- əlində idi. Zavodun gerçək sahibləri ona
luq dayanıb. Sevincimiz, kədərimiz özümü- hədsiz dərəcədə inanırdılar, doğma övlad-
zə yox, başqasına məxsus olub. Özümüzə ları kimi sevirdilər. Gerçək sahiblər – şə-
bir dəqiqə də asudə vaxt ayıra bilməmi- riklərin hər ikisi (qoy bu ifadəmə görə mə-
şik! Lənət şeytana! Tanrı hər ikimizi baş- ni bağışlasınlar) oğruya bənzəyir, belələ-
qalarının qayğısını çəkmək üçün yara- rini günün-günorta vaxtı çıraqla gəzsən,
dıb! Әvvəllər Pinya sağ idi. Sonra Tanrı tapa bilməzsən (indi aradan çıxıb Ameri-
rəhm elədi və Roza dünyaya gəldi. İndi kaya qaçıblar), toyda özlərini ən yaxın
isə Tanrı bir xoşbəxtlik də göndərib: kürə- qohum kimi aparırdılar. Onlar bəyə içi