Page 139 - 2017-3
P. 139
ində batdı. Nəhayət, dözməyib intihar səvvür edin, bizə, yəni dul qadınların evi- 139
etdi və Roza dul qaldı. İndi evdə iki dul nə, daha doğrusu, Feygelenin yanına üç 2017
qadın yaşayırdı: Payya – birinci dul qa- dənə ana uşağı gəlir. Tələbədirlər, ya kim-
dın, Roza – ikinci dul qadın. Şapironun dirlər, Tanrıdan başqa, kimsə bilmir! Qara Şolom Aleyxem. Üç dul qadın
ölümündən üç ay sonra Feygele dünya- köynək geyinirlər, saçları da uzun. Ay
ya gəldi. Bu körpəni üçümüz də ürəkdən uşaq, kimsən? Dillənmirlər! Gəl ki, danı-
sevirdik, bütün asudə vaxtımızı qızcığa- şanda ağızlarına çullu dovşan yerləşmir,
za həsr edirdik. Birinci dul qadına olan Musa peyğəmbəri yox, Karl Marksı Tanrı
məhəbbətim, ikinci dul qadına olan sevgi sayırlar! Yaxşı da, nə deyirəm, sayın! Bu-
romanım illər boyu uzanırdı. Belə qərara na görə özümü öldürməyəcəyəm ki? So-
gəlmişdim: qoy Feygele böyüsün, yetkin- sializm ideyaları elə mənə də yad deyil,
lik yaşına çatsın, onda vəziyyətə baxa- kapitalın, proletariatın, iqtisadi mübarizə-
rıq... Xahiş edirəm, mən danışanda kita- nin və başqa şeylərin nə demək olduğu-
ba boylanmayın – yaxşı vərdiş deyil! Ri- nu yaxşı bilirəm... Әslinə qalsa, özüm
ca edirəm, söhbətə diqqətlə qulaq asın, də... Sevinməyin, ideya baxımından men-
çünki yeni əhvalat başlayır. şeviklərə yaxın yəhudi millətçi partiyası –
“Bund”a üzv yazılmamışam, Tanrının
Barəmdə nə istəsəniz düşünə bilərsi- gözündən iraq, amma yorğan altında ya-
niz, fanatik deyiləm, heç vaxt tərs adam tanlardan da deyiləm!
olmamışam. Həmişə zamanla ayaqlaş-
mağa çalışmışam. Adamlardan geri qal- Demək belə, haqqında söhbət açdı-
mamışam, gənc nəslin yeniliyə can at- ğım bu üç oğlan hər gün bizə gəlir. Biri
masını görüb sevinmişəm, kimsəyə sədd Finkel, ikincisi – Bromşteyn, üçüncüsü
çəkməmişəm, badalaq vurmamışam. isə Qruzevişdir. Qapını təpiklə açırlar, elə
bil öz evləridir, çünki bizim dul qadınların
Özünü hamıdan ağıllı sayanların tə- bu oğlanlardan ötrü ürəyi gedir, əziz qo-
kəbbürlü iddialarına dözə bilmirəm: necə naq kimi yuxarı başda əyləşdirirlər, ən lə-
olur ki, dünən yumurtadan çıxan cücə bu ziz yeməkləri düzürlər süfrəyə! Öpüb
gün toyuğa yaşamağın yollarını öyrədir? gözlərinin üstünə qoymağa, canlarını ver-
Birinci yumurta yaranıb, yoxsa toyuq?.. məyə hazırdırlar! Bu gül balalardan biri
Səfehlər! Yumurtadan təzə çıxan cücə əvvəl-axır Feygelenin nişanlısı adını da-
qiymətlidir! Bacarıqlıdır! Ağıllıdır! Biz, yaşlı şımağa namizəd olacaq. Daha doğrusu,
nəsil cavanların sözünü diqqətlə dinlə- hər üçü namizəddir, amma Feygele üçünə
məliyik, çünki gənc adamın beyni itidir, də birdən ərə gedə bilməz axı! Mütləq
oxuyub-öyrənir, araşdırır, axtarır, tapır, birini seçməlidir. İndi gəl tap görüm han-
kəşf edir. Bəs necə! Yoxsa ki, köhnəlik- sını? Bu mövzuda danışmağa belə im-
dən toz basmış, kif bağlamış, özünü kan vermirlər! Oğlanlar özlərini çox sər-
müdrik sayan, hərəkət etməyə taqəti qal- bəst aparır, kimsənin rəyini soruşmurlar.
mayan qocalar! Düzdür, müasir cavanla- Bir də ki, kimdən soruşsunlar? Anadan?
ra acığım tutur, çünki bizi saymır, vecə Ana onların nəyinə gərəkdir? Gözəl çöhrəli
almırlar, deyirlər, guya eşşək bizdən yax- qadındır, vəssalam! Nənədən? Nənəni
şıdır, onların nəzərində biz, ümumiyyətlə, sayan var? Nənə onların gözündə, evdar
adamlıqdan uzağıq. Yəni mövcud deyilik, qadındır, vəzifəsi qonaqlara süfrə açmaq,
buxarlanmışıq! Yoxuq, vəssalam!.. Tə-
etdi və Roza dul qaldı. İndi evdə iki dul nə, daha doğrusu, Feygelenin yanına üç 2017
qadın yaşayırdı: Payya – birinci dul qa- dənə ana uşağı gəlir. Tələbədirlər, ya kim-
dın, Roza – ikinci dul qadın. Şapironun dirlər, Tanrıdan başqa, kimsə bilmir! Qara Şolom Aleyxem. Üç dul qadın
ölümündən üç ay sonra Feygele dünya- köynək geyinirlər, saçları da uzun. Ay
ya gəldi. Bu körpəni üçümüz də ürəkdən uşaq, kimsən? Dillənmirlər! Gəl ki, danı-
sevirdik, bütün asudə vaxtımızı qızcığa- şanda ağızlarına çullu dovşan yerləşmir,
za həsr edirdik. Birinci dul qadına olan Musa peyğəmbəri yox, Karl Marksı Tanrı
məhəbbətim, ikinci dul qadına olan sevgi sayırlar! Yaxşı da, nə deyirəm, sayın! Bu-
romanım illər boyu uzanırdı. Belə qərara na görə özümü öldürməyəcəyəm ki? So-
gəlmişdim: qoy Feygele böyüsün, yetkin- sializm ideyaları elə mənə də yad deyil,
lik yaşına çatsın, onda vəziyyətə baxa- kapitalın, proletariatın, iqtisadi mübarizə-
rıq... Xahiş edirəm, mən danışanda kita- nin və başqa şeylərin nə demək olduğu-
ba boylanmayın – yaxşı vərdiş deyil! Ri- nu yaxşı bilirəm... Әslinə qalsa, özüm
ca edirəm, söhbətə diqqətlə qulaq asın, də... Sevinməyin, ideya baxımından men-
çünki yeni əhvalat başlayır. şeviklərə yaxın yəhudi millətçi partiyası –
“Bund”a üzv yazılmamışam, Tanrının
Barəmdə nə istəsəniz düşünə bilərsi- gözündən iraq, amma yorğan altında ya-
niz, fanatik deyiləm, heç vaxt tərs adam tanlardan da deyiləm!
olmamışam. Həmişə zamanla ayaqlaş-
mağa çalışmışam. Adamlardan geri qal- Demək belə, haqqında söhbət açdı-
mamışam, gənc nəslin yeniliyə can at- ğım bu üç oğlan hər gün bizə gəlir. Biri
masını görüb sevinmişəm, kimsəyə sədd Finkel, ikincisi – Bromşteyn, üçüncüsü
çəkməmişəm, badalaq vurmamışam. isə Qruzevişdir. Qapını təpiklə açırlar, elə
bil öz evləridir, çünki bizim dul qadınların
Özünü hamıdan ağıllı sayanların tə- bu oğlanlardan ötrü ürəyi gedir, əziz qo-
kəbbürlü iddialarına dözə bilmirəm: necə naq kimi yuxarı başda əyləşdirirlər, ən lə-
olur ki, dünən yumurtadan çıxan cücə bu ziz yeməkləri düzürlər süfrəyə! Öpüb
gün toyuğa yaşamağın yollarını öyrədir? gözlərinin üstünə qoymağa, canlarını ver-
Birinci yumurta yaranıb, yoxsa toyuq?.. məyə hazırdırlar! Bu gül balalardan biri
Səfehlər! Yumurtadan təzə çıxan cücə əvvəl-axır Feygelenin nişanlısı adını da-
qiymətlidir! Bacarıqlıdır! Ağıllıdır! Biz, yaşlı şımağa namizəd olacaq. Daha doğrusu,
nəsil cavanların sözünü diqqətlə dinlə- hər üçü namizəddir, amma Feygele üçünə
məliyik, çünki gənc adamın beyni itidir, də birdən ərə gedə bilməz axı! Mütləq
oxuyub-öyrənir, araşdırır, axtarır, tapır, birini seçməlidir. İndi gəl tap görüm han-
kəşf edir. Bəs necə! Yoxsa ki, köhnəlik- sını? Bu mövzuda danışmağa belə im-
dən toz basmış, kif bağlamış, özünü kan vermirlər! Oğlanlar özlərini çox sər-
müdrik sayan, hərəkət etməyə taqəti qal- bəst aparır, kimsənin rəyini soruşmurlar.
mayan qocalar! Düzdür, müasir cavanla- Bir də ki, kimdən soruşsunlar? Anadan?
ra acığım tutur, çünki bizi saymır, vecə Ana onların nəyinə gərəkdir? Gözəl çöhrəli
almırlar, deyirlər, guya eşşək bizdən yax- qadındır, vəssalam! Nənədən? Nənəni
şıdır, onların nəzərində biz, ümumiyyətlə, sayan var? Nənə onların gözündə, evdar
adamlıqdan uzağıq. Yəni mövcud deyilik, qadındır, vəzifəsi qonaqlara süfrə açmaq,
buxarlanmışıq! Yoxuq, vəssalam!.. Tə-
