Page 129 - 2017-3
P. 129
Niyə? Çünki hiyləgər baxışları, riyakar Şapiro ilə nişanlanır. Qadın sevincdən 129
gülüşü olan adamları xoşlamıram. Uta- göyün yeddinci qatında idi. Bir sözlə, Pay- 2017
nıb-qızarmadan düz adamın gözünün içi- ya deyir ki, onu, Rozanı və özümü təbrik
nə baxır, saxta təbəssümlə dediyin hər edim! Şolom Aleyxem. Üç dul qadın
kəlməni başı ilə təsdiqləyir: ona desən ki,
yayda qar yağır, ya da qatıq qaradır, heç Bu xoş xəbəri eşidəndə nə hala
vaxt etiraz bildirməyəcək... Beləsi ilə rast- düşdüyümü təsvir etmək istəmirəm. De-
laşanda onu eşşəkarısı kimi sancmaq is- yəcəksiniz ki, yaramazın, dəlinin, sərsə-
təyirəm. Cavan oğlanın adı nə idi? Nə fər- min biriyəm, hə? O, yəni dul qadın da ey-
qi? Tutaq ki, soyadı Şapirodur! Razı qal- ni sözləri dedi. Әvvəl güldü, sonra üstümə
dınız? Şərab zavodunda mühasib işləyir- qışqırdı, əhvalat göz yaşı, ah-nalə, bir
di, əslində, oranın tamhüquqlu sahibi idi. sözlə, münaqişə ilə bitdi! Necə deyərlər,
Çünki zavodun əsl sahibindən çox, onun- yaranın qaysağı qopdu... Yarım saat ər-
la hesablaşır, hörmətini saxlayırdılar. Am- zində – qızğın mübahisə zamanı bir çox
ma bir məsələ də var: tabeliyində olan iş- acı mətləblərin üstünü açdıq, tanış oldu-
çilərə etibar etməyəni əsl sahib adlandır- ğumuz iyirmi ildə bir-birimizə bu qədər
maq olmaz... Bəlkə də, bu barədə fikirləri- həqiqət söyləməmişdik! Açıq dedim ki,
miz haçalansın, amma önəmli deyil. başımın bəlasısan, gözümün işığı, yega-
nə təsəllim Rozanı əlimdən alıb başqası-
Bir sözlə, Şapiro soyadlı bu gənci – na verirsən. Cavabında dedi ki, əgər
mühasibi, fabriki idarə edəni, mədəni oğ- söhbət qəlbə toxunmaqdan gedirsə, on
lanı, həm də əla şahmatçını mənə təq- doqquz il ərzində dəfələrlə onun ürəyini
dim etdilər. Şahmatı pis bilmir, hətta de- yaralayıb küsdürmüşəm!.. Bunun nə de-
yərdim ki, məndən də yaxşı oynayır. Axı mək olduğunu izah etməyəcəyəm, çünki
söyləmişdim, özümü şahmatın mahir bili- uşaq da başa düşər. Yalnız onu deyə bi-
cisi saymıram. Hə, gərək sehrbaz olub lərəm ki, centlmenliyi unutdum, onunla
adamların qəlbini oxuyasan! Hardan bi- kobud rəftar elədim! Papağımı götürüb
lim ki, burada məhəbbət macərası yara- dəli kimi qapını çırpdım və çıxıb getdim...
nır? Özü də necə sevgi romanı! Cavab- Özümə söz verdim ki, ömrümün axırına
sız və qarşılıqsız! Gör necə maymağam kimi bir də bu qapıdan içəri ayaq basma-
ki, bunu duymamışam! Təsəvvür edin, di- yacağam! Buna sözünüz nədir? Axı müdrik
limin bəlasına düşdüm, oğlanı gözəl sözlər- adama oxşayırsınız! Sizin “psixologiya”
lə tərifləyib göylərə qaldırdım. Görüm o bu barədə nə yazır? Çıxış yolu var?
şahmat taxtası və dünyadakı bütün şah- Özümü çaya atıb intihar etməli idim? Yox-
matçılar cəhənnəm odunda yansın! Otur- sa əlimə revolver almalı, ya da özümü
duq oynamağa, amma, sən demə, onun asmalı idim? Tanrıya min şükür, gördüyü-
ürəyindən başqa fikirlər keçirmiş. Vəziri nüz kimi, özümü çaya atmadım, güllələ-
götürürəm, o isə Rozanı məndən alır. On mədim, asmadım. Sonrası necə olacaq?
gedişə “mat” elan edirəm, o isə üç gediş- Gələn dəfə danışaram. Bir az gözləsə-
dən sonra məsələni bitirir! Çünki dördüncü niz, dünya dağılmaz. İndi dul qadınları-
gedişdə, yəni dördüncü dəfə gələndə dul mın yanına qaçmalıyam. Məni nahara
qadının gözlərində qığılcım gördüm, mə- gözləyirlər.
ni kənara çəkib bildirdi ki, Roza həmin bu
Birinci dul qadın barədə bu qədər.
gülüşü olan adamları xoşlamıram. Uta- göyün yeddinci qatında idi. Bir sözlə, Pay- 2017
nıb-qızarmadan düz adamın gözünün içi- ya deyir ki, onu, Rozanı və özümü təbrik
nə baxır, saxta təbəssümlə dediyin hər edim! Şolom Aleyxem. Üç dul qadın
kəlməni başı ilə təsdiqləyir: ona desən ki,
yayda qar yağır, ya da qatıq qaradır, heç Bu xoş xəbəri eşidəndə nə hala
vaxt etiraz bildirməyəcək... Beləsi ilə rast- düşdüyümü təsvir etmək istəmirəm. De-
laşanda onu eşşəkarısı kimi sancmaq is- yəcəksiniz ki, yaramazın, dəlinin, sərsə-
təyirəm. Cavan oğlanın adı nə idi? Nə fər- min biriyəm, hə? O, yəni dul qadın da ey-
qi? Tutaq ki, soyadı Şapirodur! Razı qal- ni sözləri dedi. Әvvəl güldü, sonra üstümə
dınız? Şərab zavodunda mühasib işləyir- qışqırdı, əhvalat göz yaşı, ah-nalə, bir
di, əslində, oranın tamhüquqlu sahibi idi. sözlə, münaqişə ilə bitdi! Necə deyərlər,
Çünki zavodun əsl sahibindən çox, onun- yaranın qaysağı qopdu... Yarım saat ər-
la hesablaşır, hörmətini saxlayırdılar. Am- zində – qızğın mübahisə zamanı bir çox
ma bir məsələ də var: tabeliyində olan iş- acı mətləblərin üstünü açdıq, tanış oldu-
çilərə etibar etməyəni əsl sahib adlandır- ğumuz iyirmi ildə bir-birimizə bu qədər
maq olmaz... Bəlkə də, bu barədə fikirləri- həqiqət söyləməmişdik! Açıq dedim ki,
miz haçalansın, amma önəmli deyil. başımın bəlasısan, gözümün işığı, yega-
nə təsəllim Rozanı əlimdən alıb başqası-
Bir sözlə, Şapiro soyadlı bu gənci – na verirsən. Cavabında dedi ki, əgər
mühasibi, fabriki idarə edəni, mədəni oğ- söhbət qəlbə toxunmaqdan gedirsə, on
lanı, həm də əla şahmatçını mənə təq- doqquz il ərzində dəfələrlə onun ürəyini
dim etdilər. Şahmatı pis bilmir, hətta de- yaralayıb küsdürmüşəm!.. Bunun nə de-
yərdim ki, məndən də yaxşı oynayır. Axı mək olduğunu izah etməyəcəyəm, çünki
söyləmişdim, özümü şahmatın mahir bili- uşaq da başa düşər. Yalnız onu deyə bi-
cisi saymıram. Hə, gərək sehrbaz olub lərəm ki, centlmenliyi unutdum, onunla
adamların qəlbini oxuyasan! Hardan bi- kobud rəftar elədim! Papağımı götürüb
lim ki, burada məhəbbət macərası yara- dəli kimi qapını çırpdım və çıxıb getdim...
nır? Özü də necə sevgi romanı! Cavab- Özümə söz verdim ki, ömrümün axırına
sız və qarşılıqsız! Gör necə maymağam kimi bir də bu qapıdan içəri ayaq basma-
ki, bunu duymamışam! Təsəvvür edin, di- yacağam! Buna sözünüz nədir? Axı müdrik
limin bəlasına düşdüm, oğlanı gözəl sözlər- adama oxşayırsınız! Sizin “psixologiya”
lə tərifləyib göylərə qaldırdım. Görüm o bu barədə nə yazır? Çıxış yolu var?
şahmat taxtası və dünyadakı bütün şah- Özümü çaya atıb intihar etməli idim? Yox-
matçılar cəhənnəm odunda yansın! Otur- sa əlimə revolver almalı, ya da özümü
duq oynamağa, amma, sən demə, onun asmalı idim? Tanrıya min şükür, gördüyü-
ürəyindən başqa fikirlər keçirmiş. Vəziri nüz kimi, özümü çaya atmadım, güllələ-
götürürəm, o isə Rozanı məndən alır. On mədim, asmadım. Sonrası necə olacaq?
gedişə “mat” elan edirəm, o isə üç gediş- Gələn dəfə danışaram. Bir az gözləsə-
dən sonra məsələni bitirir! Çünki dördüncü niz, dünya dağılmaz. İndi dul qadınları-
gedişdə, yəni dördüncü dəfə gələndə dul mın yanına qaçmalıyam. Məni nahara
qadının gözlərində qığılcım gördüm, mə- gözləyirlər.
ni kənara çəkib bildirdi ki, Roza həmin bu
Birinci dul qadın barədə bu qədər.
