Page 125 - 2017-3
P. 125
k idim, deməli, kiçik idim! Adamların di- qonaq üçün əldən-ayaqdan gedirdilər, ne- 125
lini saxlamaq olur ki? Başladılar dedi-qo- cə deyərlər, gözüm üstdə yerin var! Baş- 2017
duya: mən subay, o da cavan dul qadın... qalarının da qonağı oluram: ilk dəfə gə-
Başa düşürsünüz də... hə, o söz! Bəziləri ləndə, orda oturma, burda otur, ikinci də- Şolom Aleyxem. Üç dul qadın
hətta məni təbrik edib xoşbəxtlik arzula- fə gələndə nəzakət naminə qarşılayıb yo-
yırdı. İnanın, inanmasanız da, dünya da- la salırlar, üçüncü dəfə elə soyuq qarşıla-
ğılmaz, öyünmək fikrim yoxdur. Bu qa- yırlar ki, az qalırsan bu soyuqdan sətəl-
dınla yaxınlığım elə sizinlə dostluğum ki- cəm olasan... Nə gülürsünüz? Tanışlar-
mi idi... Sadəcə səmimi və mehriban dan söhbət getmir... Amma onlara gəlir-
münasibətimiz vardı, bir-birimizi sevirdik. din, doğma adam kimi qarşılayırdılar, ye-
Burda qəribə nə var? Onun ərini tanıyır- dirtməsələr, içirtməsələr, qapıdan burax-
dım. Tanış yox, yaxın idik. Dost olduğu- mazdılar. Adama nə lazımdır? Məsələn,
muzu söyləyə bilmərəm. Sadəcə müna- üzr istəyirəm, jiletin düyməsi qopubsa,
sibətlərimiz yaxşı idi. Bu isə fərqli şeylər- dərhal tikirdilər. Gülürsünüz? Sizcə, gülmə-
dir: dostluq edirsən, düşünürsən ki, ən lidir? Düymə! Düymə nədir ki? Düymə
yaxın dostundur, amma yanılırsan. Mən subay adam üçün çox böyük problemdir!
belə düşünürəm. Sizdən soruşan yoxdur! Düymə tikmək adamı zinhara gətirir.
Demək, belə! Onun əri ilə sadəcə yaxın Düymə ucbatından bir tanışımın başı
münasibətlərimiz vardı, kart, bəzən də müsibət çəkib: qız bəyəndirmək üçün oğ-
şahmat oynayırdıq. Deyilənə görə, şah- lanı qonaq çağırıblar, məclisdə kimsə onu
matda mənə çatan yoxdur. Lovğalanmı- lağa qoyub. Deyib ki, jiletin düyməsi
ram! Bəlkə, məndən də yaxşıları var. düşüb... Oğlan kor-peşman evə dönüb,
Adamlar nə deyirsə, onu çatdırıram... Әri sonra da özünü asıb. Yaxşı, mətləbdən
cavan, bacarıqlı, həm də savadlı idi, uzaqlaşmayaq: araya söz qatmağı sev-
dünyanın hər işindən baş çıxarırdı. Özü mirəm... Әr-arvad çox mehriban dolanır-
öyrənmişdi, təkbaşına, başqaları kimi gim- dılar. Bir-birinin hörmətini saxlayırdılar, in-
naziya, universitet bitirməmişdi, diplom di belələrinə nadir hallarda rast gələrsən.
almamışdı. Sizin indiki diplomlar qara qə- Kimsənin xətrinə dəymək istəmirəm. Әgər
piyə də dəyməz! Nə? Razı deyilsiniz? fərqli fikirdəsinizsə, özünüz bilərsiniz! Yax-
Söz güləşdirməyin! Sizinlə mübahisəyə şı, əhvalatın ardına qulaq asın.
girişməyə həvəsim yoxdur! Çox varlı, zən-
gin adam idi. Hərçənd zənginliyin meyarı Bir dəfə Payyanın əri Pinya xəstələ-
haqqında nə düşüncədə olduğunuzu bil- nib yorğan-döşəyə düşdü, altı gündən
mirəm. Mən və mənim kimilər belə sonra da dünyasını dəyişdi. Uçub-getdi
düşünür: ev-eşiyin, gəlirli işin varsa, zən- Pinya! Niyə? Xəstəliyi nə idi? Soruşma-
ginsən! Dəbdəbə ilə yaşamırsan, pulunu yın! Boynuna çiban çıxmışdı, yarmaq la-
sağa-sola xərcləmirsən, var-dövlətini baş- zım idi, yarmadılar. Niyə? Elə ona görə!
qalarının gözünə soxmursan, yəni ağac Savadlı həkim var? Pinya yataqda olan-
bar verəndə başını aşağı əyər. Demək, da iki həkim gətirmişdilər, onlar da öz
belə. Onun gəlirli işi vardı, özü də yağ- aralarında mübahisəyə başladılar. Biri de-
bal içində yaşayırdı. Onlara can-başla yirdi, yarılmalıdır, digəri etiraz edirdi. Xəs-
qonaq gedirdim: nə vaxt qapısını döysən, tə isə bu zaman canını tapşırırdı. Açığı,
söz tapmıram deməyə! Fikirləşəndə ki,
lini saxlamaq olur ki? Başladılar dedi-qo- cə deyərlər, gözüm üstdə yerin var! Baş- 2017
duya: mən subay, o da cavan dul qadın... qalarının da qonağı oluram: ilk dəfə gə-
Başa düşürsünüz də... hə, o söz! Bəziləri ləndə, orda oturma, burda otur, ikinci də- Şolom Aleyxem. Üç dul qadın
hətta məni təbrik edib xoşbəxtlik arzula- fə gələndə nəzakət naminə qarşılayıb yo-
yırdı. İnanın, inanmasanız da, dünya da- la salırlar, üçüncü dəfə elə soyuq qarşıla-
ğılmaz, öyünmək fikrim yoxdur. Bu qa- yırlar ki, az qalırsan bu soyuqdan sətəl-
dınla yaxınlığım elə sizinlə dostluğum ki- cəm olasan... Nə gülürsünüz? Tanışlar-
mi idi... Sadəcə səmimi və mehriban dan söhbət getmir... Amma onlara gəlir-
münasibətimiz vardı, bir-birimizi sevirdik. din, doğma adam kimi qarşılayırdılar, ye-
Burda qəribə nə var? Onun ərini tanıyır- dirtməsələr, içirtməsələr, qapıdan burax-
dım. Tanış yox, yaxın idik. Dost olduğu- mazdılar. Adama nə lazımdır? Məsələn,
muzu söyləyə bilmərəm. Sadəcə müna- üzr istəyirəm, jiletin düyməsi qopubsa,
sibətlərimiz yaxşı idi. Bu isə fərqli şeylər- dərhal tikirdilər. Gülürsünüz? Sizcə, gülmə-
dir: dostluq edirsən, düşünürsən ki, ən lidir? Düymə! Düymə nədir ki? Düymə
yaxın dostundur, amma yanılırsan. Mən subay adam üçün çox böyük problemdir!
belə düşünürəm. Sizdən soruşan yoxdur! Düymə tikmək adamı zinhara gətirir.
Demək, belə! Onun əri ilə sadəcə yaxın Düymə ucbatından bir tanışımın başı
münasibətlərimiz vardı, kart, bəzən də müsibət çəkib: qız bəyəndirmək üçün oğ-
şahmat oynayırdıq. Deyilənə görə, şah- lanı qonaq çağırıblar, məclisdə kimsə onu
matda mənə çatan yoxdur. Lovğalanmı- lağa qoyub. Deyib ki, jiletin düyməsi
ram! Bəlkə, məndən də yaxşıları var. düşüb... Oğlan kor-peşman evə dönüb,
Adamlar nə deyirsə, onu çatdırıram... Әri sonra da özünü asıb. Yaxşı, mətləbdən
cavan, bacarıqlı, həm də savadlı idi, uzaqlaşmayaq: araya söz qatmağı sev-
dünyanın hər işindən baş çıxarırdı. Özü mirəm... Әr-arvad çox mehriban dolanır-
öyrənmişdi, təkbaşına, başqaları kimi gim- dılar. Bir-birinin hörmətini saxlayırdılar, in-
naziya, universitet bitirməmişdi, diplom di belələrinə nadir hallarda rast gələrsən.
almamışdı. Sizin indiki diplomlar qara qə- Kimsənin xətrinə dəymək istəmirəm. Әgər
piyə də dəyməz! Nə? Razı deyilsiniz? fərqli fikirdəsinizsə, özünüz bilərsiniz! Yax-
Söz güləşdirməyin! Sizinlə mübahisəyə şı, əhvalatın ardına qulaq asın.
girişməyə həvəsim yoxdur! Çox varlı, zən-
gin adam idi. Hərçənd zənginliyin meyarı Bir dəfə Payyanın əri Pinya xəstələ-
haqqında nə düşüncədə olduğunuzu bil- nib yorğan-döşəyə düşdü, altı gündən
mirəm. Mən və mənim kimilər belə sonra da dünyasını dəyişdi. Uçub-getdi
düşünür: ev-eşiyin, gəlirli işin varsa, zən- Pinya! Niyə? Xəstəliyi nə idi? Soruşma-
ginsən! Dəbdəbə ilə yaşamırsan, pulunu yın! Boynuna çiban çıxmışdı, yarmaq la-
sağa-sola xərcləmirsən, var-dövlətini baş- zım idi, yarmadılar. Niyə? Elə ona görə!
qalarının gözünə soxmursan, yəni ağac Savadlı həkim var? Pinya yataqda olan-
bar verəndə başını aşağı əyər. Demək, da iki həkim gətirmişdilər, onlar da öz
belə. Onun gəlirli işi vardı, özü də yağ- aralarında mübahisəyə başladılar. Biri de-
bal içində yaşayırdı. Onlara can-başla yirdi, yarılmalıdır, digəri etiraz edirdi. Xəs-
qonaq gedirdim: nə vaxt qapısını döysən, tə isə bu zaman canını tapşırırdı. Açığı,
söz tapmıram deməyə! Fikirləşəndə ki,
