Page 48 - "Xəzər"
P. 48
Knyaz gülümsədi və başını yuxarı dakı düzənliyə çatanda – görünür, xanın
qaldırıb, fikrində: “Ey, Babua!..” – dedi, adamları qalanın gözlüklərindən baxırdı –
göyə baxdı və sifətindəki ləzzətli bir Bakının qapısı açıldı və atlılar – Hüseyn-
təbəssümlə əlini yuxarı qaldırıb yellədi. qulu xan irəlidə, onunla yanaşı Bakı
Podpolkovnik Elizbar Eristov gizlədə xanlığının bayrağını əlində dik tutmuş
bilmədiyi bir təəccüb və həyəcanla göyə bayraqdar, ardlarıyca da Mahmud bəy,
baxdı – Baş komandan o bomboş göydə Dilmanc Şərif bəy, daha iki nəfər çapa-
nəyi salamlayırdı – və yavərinin bu təəc- çapa gəlib onlarla üzbəüz dayandılar.
cübü knyaz Sisianovun gözündən yayın-
Knyaz Sisianov bu on ildə unutmadığı
madı, gülməkdən – əməlli-başlı ürəkdən sözləri azərbaycanca dedi:
gələn gülməkdən – özünü güclə saxladı.
– Salam, xan!
Ən yaxın generallarıyla, zabitləriylə
Hüseynqulu xan:
belə yalnız rəsmi davranan, ancaq rəsmi
münasibətdə olan, onların şəxsi həyatları – Xoş gördük, zati-aliləri! – dedi.
ilə qətiyyən maraqlanmayan knyaz Xan açıq-aşkar qocalmışdı, onun bütün
Sisianov o 8 fevral səhəri, elə bil başqa vücudundan bir yorğunluq tökülürdü və iti
48 adam olmuşdu və məhrəmanə bir ifadə gözləri ilə zənlə ona baxan knyaz Sisianov
ilə: hiss etdi ki, bu, bir günün, beş günün
2016 – Mən heç bilmirəm… – dedi – sənin yorğunluğu deyil, illərin yorğunluğudur və
neçə yaşın var, podpolkovnik? ani olaraq, knyaz, elə bil özünə də güzgüdə
Knyaz Sisianovun tabeliyində hərbi baxdı, tez də gözlərini o güzgüdən çəkdi.
qulluqda olan bir sıra knyazlar, qraflar, Dilmanc Şərif bəy atdan enib, qoz
başqa yüksək mənsəb sahibləri var idi, ağacından düzəldilmiş və üzü sədəf na-
ancaq Baş komandan onlara, hətta qeyri- xışlarla işlənmiş qutunu Mahmud bəyin
rəsmi vaxtlarda belə, yalnız hərbi rütbələri istehza dolu qəzəbli nəzərləri altında Hü-
Elçin. Baş ilə müraciət edirdi və bu dəfə də belə seynqulu xana uzatdı. Xan qutunu alıb
oldu, ancaq bu sualda aşkar bir istiqanlılıq açdı – zərif cizgilərlə naxışlanmış iri gümüş
var idi və bu istiqanlılığı, mehribanlığı açar, qutunun içindəki yaşıl ipək üzlü
hiss edən, Baş komandanla ikilikdə bu döşəkciyin üstündə idi – və atın belində
qısa yolçuluq dəqiqələrində əməlli-başlı knyaz Sisianova tərəf üç-dörd addım
bir xoşbəxtlik içində olan Elizbar Eristov: yaxınlaşıb, qutunu ona uzatdı.
– İyirmi doqquz, alihəzrət! – dedi. Və bu vaxt Mahmud bəyin yanında
İyirmi doqquz… O, yəni bu yaraşıqlı dayanmış o iki nəfərin, tüfəngləri atların
və bacarıqlı podpolkovnik onun oğlu ola böyründən qapıb qaldırmaqları ilə, iki
bilərdi və bu dəm, elə bil knyaz Sisianovun güllənin dalbadal atılması bir oldu.
içindən onun busəhərki əhvali-ruhiyyəsi
ilə heç vəchlə uyuşmayan sızıltılı və səssiz Sifətini ani bir heyrət ifadəsi bürümüş
bir inilti qalxdı, dərhal da markiza de La- podpolkovnik Elizbar Eristov atdan sürüşüb
fonjenin məktubu yenə knyaz Sisianovun yerə sərildi.
beynində sətir-sətir səslənməyə başladı. Bu, o qədər gözlənilməz oldu ki, əli
O, gözlərini sıxıb özünü ələ aldı. uzana qalmış Hüseynqulu xan bir neçə
Onlar Qoşa Qala qapısının qarşısın- an atın belində dondu, sonra özünə gəlib,
qaldırıb, fikrində: “Ey, Babua!..” – dedi, adamları qalanın gözlüklərindən baxırdı –
göyə baxdı və sifətindəki ləzzətli bir Bakının qapısı açıldı və atlılar – Hüseyn-
təbəssümlə əlini yuxarı qaldırıb yellədi. qulu xan irəlidə, onunla yanaşı Bakı
Podpolkovnik Elizbar Eristov gizlədə xanlığının bayrağını əlində dik tutmuş
bilmədiyi bir təəccüb və həyəcanla göyə bayraqdar, ardlarıyca da Mahmud bəy,
baxdı – Baş komandan o bomboş göydə Dilmanc Şərif bəy, daha iki nəfər çapa-
nəyi salamlayırdı – və yavərinin bu təəc- çapa gəlib onlarla üzbəüz dayandılar.
cübü knyaz Sisianovun gözündən yayın-
Knyaz Sisianov bu on ildə unutmadığı
madı, gülməkdən – əməlli-başlı ürəkdən sözləri azərbaycanca dedi:
gələn gülməkdən – özünü güclə saxladı.
– Salam, xan!
Ən yaxın generallarıyla, zabitləriylə
Hüseynqulu xan:
belə yalnız rəsmi davranan, ancaq rəsmi
münasibətdə olan, onların şəxsi həyatları – Xoş gördük, zati-aliləri! – dedi.
ilə qətiyyən maraqlanmayan knyaz Xan açıq-aşkar qocalmışdı, onun bütün
Sisianov o 8 fevral səhəri, elə bil başqa vücudundan bir yorğunluq tökülürdü və iti
48 adam olmuşdu və məhrəmanə bir ifadə gözləri ilə zənlə ona baxan knyaz Sisianov
ilə: hiss etdi ki, bu, bir günün, beş günün
2016 – Mən heç bilmirəm… – dedi – sənin yorğunluğu deyil, illərin yorğunluğudur və
neçə yaşın var, podpolkovnik? ani olaraq, knyaz, elə bil özünə də güzgüdə
Knyaz Sisianovun tabeliyində hərbi baxdı, tez də gözlərini o güzgüdən çəkdi.
qulluqda olan bir sıra knyazlar, qraflar, Dilmanc Şərif bəy atdan enib, qoz
başqa yüksək mənsəb sahibləri var idi, ağacından düzəldilmiş və üzü sədəf na-
ancaq Baş komandan onlara, hətta qeyri- xışlarla işlənmiş qutunu Mahmud bəyin
rəsmi vaxtlarda belə, yalnız hərbi rütbələri istehza dolu qəzəbli nəzərləri altında Hü-
Elçin. Baş ilə müraciət edirdi və bu dəfə də belə seynqulu xana uzatdı. Xan qutunu alıb
oldu, ancaq bu sualda aşkar bir istiqanlılıq açdı – zərif cizgilərlə naxışlanmış iri gümüş
var idi və bu istiqanlılığı, mehribanlığı açar, qutunun içindəki yaşıl ipək üzlü
hiss edən, Baş komandanla ikilikdə bu döşəkciyin üstündə idi – və atın belində
qısa yolçuluq dəqiqələrində əməlli-başlı knyaz Sisianova tərəf üç-dörd addım
bir xoşbəxtlik içində olan Elizbar Eristov: yaxınlaşıb, qutunu ona uzatdı.
– İyirmi doqquz, alihəzrət! – dedi. Və bu vaxt Mahmud bəyin yanında
İyirmi doqquz… O, yəni bu yaraşıqlı dayanmış o iki nəfərin, tüfəngləri atların
və bacarıqlı podpolkovnik onun oğlu ola böyründən qapıb qaldırmaqları ilə, iki
bilərdi və bu dəm, elə bil knyaz Sisianovun güllənin dalbadal atılması bir oldu.
içindən onun busəhərki əhvali-ruhiyyəsi
ilə heç vəchlə uyuşmayan sızıltılı və səssiz Sifətini ani bir heyrət ifadəsi bürümüş
bir inilti qalxdı, dərhal da markiza de La- podpolkovnik Elizbar Eristov atdan sürüşüb
fonjenin məktubu yenə knyaz Sisianovun yerə sərildi.
beynində sətir-sətir səslənməyə başladı. Bu, o qədər gözlənilməz oldu ki, əli
O, gözlərini sıxıb özünü ələ aldı. uzana qalmış Hüseynqulu xan bir neçə
Onlar Qoşa Qala qapısının qarşısın- an atın belində dondu, sonra özünə gəlib,