Page 46 - "Xəzər"
P. 46
Knyaz Sisianov yenə Panteranın boy- yazdırmışdı ki, “cəsur general Sisianov
nuna bir-iki yumşaq şapalaq vurdu: “Belə- kimi qətiyyətlə döyüşün!” və onun əmrin-
belə işlər, dostum Pantera!..” və gülümsədi. dəki bu sözlər bütün rus generalitetinin
Həmin 8 fevral sakit qış günü o müla- dilinin əzbərinə çevrilmişdi – kimi bu əmri
yim havada Xəzərdən gələn o təmiz və qısqanclıqla, kimi fəxarət və alqışla, kimi
yüngül meh Bakı ətrafındakı bu çöllüyə də bənzərsiz əmrləri ilə məşhur olan Su-
çökmüş sakitliyə qətiyyən mane olmurdu vorovu istehza ilə yada salırdı.
və knyaz Sisianovun gözəl əhvali-ruhiyyəsi Məsələ burasında idi ki, knyaz Sisia-
bu sakitliyə rəmzi məna verirdi: adətən novun əmri ilə Həştərxan qarnizon alayının
küləklər məskəni olan bu yerlərdə – knyaz şefi, general-mayor Zavalişinin 4 topla
o Bakı küləklərini yaxşı xatırlayırdı – bu təchiz olunmuş 12 gəmidən və 700 desant
sakitlik özü də, elə bil Baş komandanın qoşunundan ibarət flotu keçən il avqustun
timsalında ana Rusiyaya “Xoş gəlmisən!” 12-də Bakı körfəzinə daxil olmuşdu.
deyirdi. Hüseynqulu xan yenə öz hiyləgər manevr-
Knyaz yenə belini dikəldib, şax oturdu. lərinə başladı, vədlər verdi, ancaq təslim
46 Pantera da, elə bil sahibinin xoş olmadı və Zavalişin Bakını top atəşinə
ovqatını hiss edib, bir an ayaq saxladı, tutdu, sahilə desant çıxartdı, ancaq o de-
2016 başını yuxarı qaldırıb, yüngülcə fınxırdı, sant biabırçılıqla Hüseynqulu xanın atlı-
sonra yenə asta və şəstli addımlarla larına məğlub oldu, nizamsız atılan topların
Bakının Qoşa Qala qapısına doğru yolunu mərmiləri qurtardı. Bu vaxt xəbər çatdı ki,
davam etdi. yenidən Dərbənd xanlığının taxtında
İrinarx İvanoviç1, əlbəttə, yaxşı adamdır, oturmuş Şeyx Əli xan ilə Qazıkumuklu
şairdir, yazıçıdır, özü də unudulmaz Alek- Surxay xanın oğlu öz süvari dəstələri ilə
sandr Vasilyeviçin2 dostu idi, ancaq o, Hüseynqulu xana köməyə gəlirlər və gen-
Bakını əldən verdi və bunu ona heç cürə eral-mayor Zavalişin başqa bir çarə tapa
bağışlamaq olmaz. Yazıçının, şairin hərbdə bilmədi, sentyabrın 9-da flotu bu uğursuz
nə işi var? – otursun evində, gözəl, ya hərbi səfərdən geri qaytardı. O vaxt belə
qeyri-gözəl əsərlərini yazsın və indi Pan- bir vecsiz məğlubiyyətdən, bəlkə də, heç
teranın belində Bakıya doğru addımlayan vaxt olmadığı dərəcədə hiddətlənən knyaz
knyaz Sisianov qət etdi ki, daha uzatmaq Sisianov general Zavalişini ən ağır sözlərlə
lazım deyil, Bakıda yerləşən kimi, rus or- ittiham etdi və qərar verdi ki, qoşunu Ba-
dusunun şöhrətinə yaraşmayan o məğlu- kıya özü aparacaq, ancaq Zavalişini də
Elçin. Baş biyyətinə görə bu şair-generalı istefaya flotla yenidən Bakıya göndərdi – heç ol-
göndərəcək. Aleksandr Vasilyeviçin ruhu masa körfəzə bələd idi və limana girib,
Sisianovdan inciməz – knyaz gülümsədi dəniz tərəfdən də topları Bakı qalasına
– Suvorov onun da xətrini az istəmirdi və tuşlayaraq, Hüseynqulunu daha artıq təş-
əmrlərindən birində orduya müraciətlə vişə salacaq.
1İrinarx İvanoviç – rус щярби хадими эенерал И.И.Завалишин нязярдя тутулур. Бу щярбчи бядии ядябиййатла да мяшğул олурду.
2Aleksandr Vasilyeviç – mяшщур рус щярби хадими, эенералиссимус А.В.Суворов нязярдя тутулур.
nuna bir-iki yumşaq şapalaq vurdu: “Belə- kimi qətiyyətlə döyüşün!” və onun əmrin-
belə işlər, dostum Pantera!..” və gülümsədi. dəki bu sözlər bütün rus generalitetinin
Həmin 8 fevral sakit qış günü o müla- dilinin əzbərinə çevrilmişdi – kimi bu əmri
yim havada Xəzərdən gələn o təmiz və qısqanclıqla, kimi fəxarət və alqışla, kimi
yüngül meh Bakı ətrafındakı bu çöllüyə də bənzərsiz əmrləri ilə məşhur olan Su-
çökmüş sakitliyə qətiyyən mane olmurdu vorovu istehza ilə yada salırdı.
və knyaz Sisianovun gözəl əhvali-ruhiyyəsi Məsələ burasında idi ki, knyaz Sisia-
bu sakitliyə rəmzi məna verirdi: adətən novun əmri ilə Həştərxan qarnizon alayının
küləklər məskəni olan bu yerlərdə – knyaz şefi, general-mayor Zavalişinin 4 topla
o Bakı küləklərini yaxşı xatırlayırdı – bu təchiz olunmuş 12 gəmidən və 700 desant
sakitlik özü də, elə bil Baş komandanın qoşunundan ibarət flotu keçən il avqustun
timsalında ana Rusiyaya “Xoş gəlmisən!” 12-də Bakı körfəzinə daxil olmuşdu.
deyirdi. Hüseynqulu xan yenə öz hiyləgər manevr-
Knyaz yenə belini dikəldib, şax oturdu. lərinə başladı, vədlər verdi, ancaq təslim
46 Pantera da, elə bil sahibinin xoş olmadı və Zavalişin Bakını top atəşinə
ovqatını hiss edib, bir an ayaq saxladı, tutdu, sahilə desant çıxartdı, ancaq o de-
2016 başını yuxarı qaldırıb, yüngülcə fınxırdı, sant biabırçılıqla Hüseynqulu xanın atlı-
sonra yenə asta və şəstli addımlarla larına məğlub oldu, nizamsız atılan topların
Bakının Qoşa Qala qapısına doğru yolunu mərmiləri qurtardı. Bu vaxt xəbər çatdı ki,
davam etdi. yenidən Dərbənd xanlığının taxtında
İrinarx İvanoviç1, əlbəttə, yaxşı adamdır, oturmuş Şeyx Əli xan ilə Qazıkumuklu
şairdir, yazıçıdır, özü də unudulmaz Alek- Surxay xanın oğlu öz süvari dəstələri ilə
sandr Vasilyeviçin2 dostu idi, ancaq o, Hüseynqulu xana köməyə gəlirlər və gen-
Bakını əldən verdi və bunu ona heç cürə eral-mayor Zavalişin başqa bir çarə tapa
bağışlamaq olmaz. Yazıçının, şairin hərbdə bilmədi, sentyabrın 9-da flotu bu uğursuz
nə işi var? – otursun evində, gözəl, ya hərbi səfərdən geri qaytardı. O vaxt belə
qeyri-gözəl əsərlərini yazsın və indi Pan- bir vecsiz məğlubiyyətdən, bəlkə də, heç
teranın belində Bakıya doğru addımlayan vaxt olmadığı dərəcədə hiddətlənən knyaz
knyaz Sisianov qət etdi ki, daha uzatmaq Sisianov general Zavalişini ən ağır sözlərlə
lazım deyil, Bakıda yerləşən kimi, rus or- ittiham etdi və qərar verdi ki, qoşunu Ba-
dusunun şöhrətinə yaraşmayan o məğlu- kıya özü aparacaq, ancaq Zavalişini də
Elçin. Baş biyyətinə görə bu şair-generalı istefaya flotla yenidən Bakıya göndərdi – heç ol-
göndərəcək. Aleksandr Vasilyeviçin ruhu masa körfəzə bələd idi və limana girib,
Sisianovdan inciməz – knyaz gülümsədi dəniz tərəfdən də topları Bakı qalasına
– Suvorov onun da xətrini az istəmirdi və tuşlayaraq, Hüseynqulunu daha artıq təş-
əmrlərindən birində orduya müraciətlə vişə salacaq.
1İrinarx İvanoviç – rус щярби хадими эенерал И.И.Завалишин нязярдя тутулур. Бу щярбчи бядии ядябиййатла да мяшğул олурду.
2Aleksandr Vasilyeviç – mяшщур рус щярби хадими, эенералиссимус А.В.Суворов нязярдя тутулур.