Page 152 - "Xəzər"
P. 152
kömәk edir. Bu cәfәngiyyat tәbiәt hәvәskarı \VI
olan Felipe dayımın da dilindә bitib. Nәhayәt, Dieqonun mәnә verdiyi ünvan –
çoxmәrtәbәli bir binanın qarşısında ayaq nәşriyyatdır. Əlbәttә ki, solların nәşriyyatı.
saxlayırıq. On beşinci qata qalxırıq. Boy- Mәnim Argentinaya turist qismindә gәlmәyim
nundan amuletlәr sallanan uzunsaç birisi barәdәki rәsmi statusum bu dәfә qeydiyyat
qapını bizә açır. İçәridә on beş nәfәr var, üçün әngәl törәtmir. “Sonra bir çıxış yolu
hamısı da cavanlardır. Terminologiya bir axtararıq, – müdir deyir. – Əsas odur ki, işә
qulağımdan girib, o birindәn çıxır – heç nә başlayasan. Güman edirәm ki, sәnә yemәk
anlamıram. Küncdә bir qız oturub, demәk lazımdır. Düzdür?” Onun doğru dediyini
olar, söhbәtә qarışmır. Üzündә darıxdırıcı cani-dildәn tәsdiqlәyirәm; müdir mәnә
bir ifadә var. Elә bu sözü dә ondan eşidirәm: mәvacib ayırır. Heç dә pis deyil. Buenos-
“Bezdirdi sizi?” Çiyinlәrimi çәkirәm. Yәqin, Ayresә bir qәdәr hazırlıqsız gәlişimi nәzәrә
bu hәrәkәt qıza tәsdiq kimi göründü, çünki alsaq, hәtta yaxşı mәvacibdir. Müdirә
“Bura gәl” deyib dәhlizә çıxdı… minnәtdarlıq edirәm, eşitdiyim cavabdan
Qızın dalına düşüb gedirәm, üstünә xalı isә ürәyim dağa dönür: deyir dәfәlәrlә Uruq-
çәkilmiş taxta pillәkәnlә yuxarı qalxırıq. vaya mühacirәt etmiş argentinalılar indi
Bura elә-belә mәnzil yox, dәbdәbәli aparta- sizlәrә öz hәmrәyliyini göstәrmәlidirlәr, çünki
152 mentdir. Pillәkәnlә qalereyaya keçirik, ordan çәtin vәziyyәtә bu dәfә siz düşmüsünüz.
2015 da bağa. Hә-hә, mәhz bağa. Ağacları, stol- “Biri elә mәn özüm. Balaca olanda,
stulu, yüngül divanı, bir sözlә, hәr cür yadımdadır ki, atam düz iki il Montevideoda
avadanlığı olan әmәlli-başlı bağdır. On yaşamışdı, orda әtli pirojna bişirib satırdı,
beşinci mәrtәbәdә ha! “Gәl bura” – qız adamlar ondan kömәyini әsirgәmirdi”.
yenә mәni çağırır, gedib divanda oturur. Tәsәvvür edә bilmәzsiniz ki, hәmvәtәnlәrimin
Mәn dә gәlib otururam, bayaqdan bәri ilk onun valideyninә әl tutmasından necә
dәfәdir onu diqqәtlә süzüb, hәr ehtimala sevinirәm. İntәhası, özüm dә әtli pirojna
qarşı gülümsünürәm. Qaraşındır, qәşәng istәdim, az qala ağzımın suyu axdı! Belә
gözlәri var. Yaşıd olarıq, uzaqbaşı mәndәn şeylәr mәndә tez-tez olur: elә ki, söhbәt
bir-iki yaş böyük olar. Paltarının yaxası yemәkdәn, әlәlxüsus da şirniyyatdan, don-
açıqdır, özü dә çox açıqdır. Belә baxanda, durmadan düşdü – mәdәm o saat şirә
pis deyil. “Xoşuna gәlirәm?” – sakitcә buraxır. Belәdә lap nә qәdәr desәn ödәmәyә
soruşur. Ola bilsin, tәbәssüm mәni әlә hazıram, tәki yemәyi tez әlә keçirim, di gәl
Mario Benedetti. Yaxın sahil vermişdi. Qızın üzündә analıq qayğısının ki, bu “nә qәdәr desәn” andır mәndә heç
nәsә bir әlamәti var, mәnsә analara olmazın vaxt olmur, iştaham isә olduğu kimi qalır.
rәğbәtlә yanaşıram. “Ümumiyyәtlә, hә, – Neynәk, bu hәlә dünyanın axırı deyil. Əzab
deyirәm. – Xüsusәn dә әgәr bu, behdirsә”. çәkәn tәk mәn deyilәm, üstәlik dә, bu –
Qız sadәlövhcәsinә gülümsünür, yaxasının sinfi nifrәtin nә demәk olduğunu başa
düymәsini açmadan döşünü çölә çıxarır. düşmәyimә kömәk edir.
Ona kömәk etmәk istәyirәm, amma qız qәti İndi nәşriyyatda korrekturaya baxıram,
hәrәkәtlә mәni dayandırır. “Haqqımda pis mәtnlәrdә düzәlişlәr aparıram. Lap da naşı
şeylәr ağlına gәtirmә. Ən azından bu gün”. deyilәm, bir dәfә Montedә korrektoru әvәz
Yәqin, üzümdәki peşmançılığı görmәmәk etmәli olmuşdum. Amma mәni işdәn bayıra
mümkün deyil. Odur ki, tez dә әlavә edir: atmışdılar, o sәbәbdәn ki, adi bir sәhv
“Bağışla, bağışla. Sәni darıxdığına görә necәsә gözümdәn qaçmışdı, müәllif isә
bura gәtirdim”. Vә döşünü içәri salır. hәmin sәhvi yolverilmәz, tәhqiramiz, hәtta
olan Felipe dayımın da dilindә bitib. Nәhayәt, Dieqonun mәnә verdiyi ünvan –
çoxmәrtәbәli bir binanın qarşısında ayaq nәşriyyatdır. Əlbәttә ki, solların nәşriyyatı.
saxlayırıq. On beşinci qata qalxırıq. Boy- Mәnim Argentinaya turist qismindә gәlmәyim
nundan amuletlәr sallanan uzunsaç birisi barәdәki rәsmi statusum bu dәfә qeydiyyat
qapını bizә açır. İçәridә on beş nәfәr var, üçün әngәl törәtmir. “Sonra bir çıxış yolu
hamısı da cavanlardır. Terminologiya bir axtararıq, – müdir deyir. – Əsas odur ki, işә
qulağımdan girib, o birindәn çıxır – heç nә başlayasan. Güman edirәm ki, sәnә yemәk
anlamıram. Küncdә bir qız oturub, demәk lazımdır. Düzdür?” Onun doğru dediyini
olar, söhbәtә qarışmır. Üzündә darıxdırıcı cani-dildәn tәsdiqlәyirәm; müdir mәnә
bir ifadә var. Elә bu sözü dә ondan eşidirәm: mәvacib ayırır. Heç dә pis deyil. Buenos-
“Bezdirdi sizi?” Çiyinlәrimi çәkirәm. Yәqin, Ayresә bir qәdәr hazırlıqsız gәlişimi nәzәrә
bu hәrәkәt qıza tәsdiq kimi göründü, çünki alsaq, hәtta yaxşı mәvacibdir. Müdirә
“Bura gәl” deyib dәhlizә çıxdı… minnәtdarlıq edirәm, eşitdiyim cavabdan
Qızın dalına düşüb gedirәm, üstünә xalı isә ürәyim dağa dönür: deyir dәfәlәrlә Uruq-
çәkilmiş taxta pillәkәnlә yuxarı qalxırıq. vaya mühacirәt etmiş argentinalılar indi
Bura elә-belә mәnzil yox, dәbdәbәli aparta- sizlәrә öz hәmrәyliyini göstәrmәlidirlәr, çünki
152 mentdir. Pillәkәnlә qalereyaya keçirik, ordan çәtin vәziyyәtә bu dәfә siz düşmüsünüz.
2015 da bağa. Hә-hә, mәhz bağa. Ağacları, stol- “Biri elә mәn özüm. Balaca olanda,
stulu, yüngül divanı, bir sözlә, hәr cür yadımdadır ki, atam düz iki il Montevideoda
avadanlığı olan әmәlli-başlı bağdır. On yaşamışdı, orda әtli pirojna bişirib satırdı,
beşinci mәrtәbәdә ha! “Gәl bura” – qız adamlar ondan kömәyini әsirgәmirdi”.
yenә mәni çağırır, gedib divanda oturur. Tәsәvvür edә bilmәzsiniz ki, hәmvәtәnlәrimin
Mәn dә gәlib otururam, bayaqdan bәri ilk onun valideyninә әl tutmasından necә
dәfәdir onu diqqәtlә süzüb, hәr ehtimala sevinirәm. İntәhası, özüm dә әtli pirojna
qarşı gülümsünürәm. Qaraşındır, qәşәng istәdim, az qala ağzımın suyu axdı! Belә
gözlәri var. Yaşıd olarıq, uzaqbaşı mәndәn şeylәr mәndә tez-tez olur: elә ki, söhbәt
bir-iki yaş böyük olar. Paltarının yaxası yemәkdәn, әlәlxüsus da şirniyyatdan, don-
açıqdır, özü dә çox açıqdır. Belә baxanda, durmadan düşdü – mәdәm o saat şirә
pis deyil. “Xoşuna gәlirәm?” – sakitcә buraxır. Belәdә lap nә qәdәr desәn ödәmәyә
soruşur. Ola bilsin, tәbәssüm mәni әlә hazıram, tәki yemәyi tez әlә keçirim, di gәl
Mario Benedetti. Yaxın sahil vermişdi. Qızın üzündә analıq qayğısının ki, bu “nә qәdәr desәn” andır mәndә heç
nәsә bir әlamәti var, mәnsә analara olmazın vaxt olmur, iştaham isә olduğu kimi qalır.
rәğbәtlә yanaşıram. “Ümumiyyәtlә, hә, – Neynәk, bu hәlә dünyanın axırı deyil. Əzab
deyirәm. – Xüsusәn dә әgәr bu, behdirsә”. çәkәn tәk mәn deyilәm, üstәlik dә, bu –
Qız sadәlövhcәsinә gülümsünür, yaxasının sinfi nifrәtin nә demәk olduğunu başa
düymәsini açmadan döşünü çölә çıxarır. düşmәyimә kömәk edir.
Ona kömәk etmәk istәyirәm, amma qız qәti İndi nәşriyyatda korrekturaya baxıram,
hәrәkәtlә mәni dayandırır. “Haqqımda pis mәtnlәrdә düzәlişlәr aparıram. Lap da naşı
şeylәr ağlına gәtirmә. Ən azından bu gün”. deyilәm, bir dәfә Montedә korrektoru әvәz
Yәqin, üzümdәki peşmançılığı görmәmәk etmәli olmuşdum. Amma mәni işdәn bayıra
mümkün deyil. Odur ki, tez dә әlavә edir: atmışdılar, o sәbәbdәn ki, adi bir sәhv
“Bağışla, bağışla. Sәni darıxdığına görә necәsә gözümdәn qaçmışdı, müәllif isә
bura gәtirdim”. Vә döşünü içәri salır. hәmin sәhvi yolverilmәz, tәhqiramiz, hәtta