Page 273 - "Xəzər"
P. 273
XAİL ÇEXOV Tərcümə: Fərhad Abdullayev
PEŞӘKAR
AKTYORLUQ
DӘRSLӘRİ
(əvvəli ötən sayda)
Üçüncü dərs
Sənətkar fərdiliyi və “həvəskar” şaf etdirib gücləndirmək, genişləndirmək, 273
aktyor ya da onu zəiflədib “həvəskar” səviyyəsi- 2017
nə endirmək olar. Bədən, səs və emosi-
(14 noyabr 1941-ci il) yalar hərəkətə gəldiyi andan addım-ad- Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
dım peşəkar aktyor texnikasının ali sə-
Emosiyaları və bədəni necə hərəkətə viyyəsinə yaxınlaşmağa başlayırıq. Yal-
gətirək? Hər bir aktyorun özünəməxsus nız bu texnikaya yiyələndikdən sonra sə-
sənətkarlıq fərdiliyi var. Məhz bu fərdilik nətkar fərdiliyinin inkişaf prosesinin yeni
baxımından o, “həvəskar” səviyyədə oy- mərhələsinə start vermək olar. Bu proses
nayan aktyorlardan fərqlənir. Bizim audi- necə baş verir?
toriyada da “həvəskar” aktyor çoxdur. On-
lar tamaşaçıda peşəkar aktyor təəssüratı Mühit
yaratmaq üçün bizim səs, bədən hərəkət
və emosiyalarımızı oğurlayır, bütün ba- Yaradıcılıq prosesinin müəyyən mər-
carığımızı yamsılamağa çalışırlar. Aktyor- hələsində ilk növbədə sənətkar fərdiliyi
luq sənətini seçmiş şəxs ilk gündən qəti işə düşür. Bəs fərdilik aktivləşməzdən əv-
qərar verməlidir: ya mötəbər aktyorluq vəl nə baş verir? Sənətkar fərdiliyi oyna-
məktəblərində, treninqlərdə, səmərəli dis- yacağımız rol üçün yaratdığımız mühitin
kussiyalarda peşəkarlığın sirlərinə yiyə- içərisində dolaşmağa başlayır. Amma hə-
lənməli, ya da karyerasını ortabab, heç min anlarda bu mühitin nədən ibarət ol-
bir işə yaramayan “həvəskar” aktyor kimi duğunu tam dərk etmirik. Məlum olan yal-
başa vurmalıdır. nız budur ki, sənətkar fərdiliyimiz müəy-
yən bir mühitin əhatəsindədir və artıq qəl-
Sənətkar fərdiliyinin iki növü mövcud- bi riqqətə gətirməyə, hissləri oyatmağa
dur. Bunlardan biri yaradıcılıq prosesinin başlayıb.
əleyhinə, digəri isə lehinədir. Özü də ikin-
ci növ bilavasitə yaradıcılığın ən yüksək Bəzən bizə rol tapşırılanda dodaq
fazası ilə bağlıdır. İlk növbədə, fərdiliyin büzüb deyirik: bu rol heç ürəyimə yatmır,
hansı cəhətlərinin bacarığımıza və ruhu- yaxud mənə uyğun deyil. Bu fikir hara-
muza daha yaxın olduğunu müəyyən et-
məliyik. Yalnız bundan sonra fərdiliyi inki-
PEŞӘKAR
AKTYORLUQ
DӘRSLӘRİ
(əvvəli ötən sayda)
Üçüncü dərs
Sənətkar fərdiliyi və “həvəskar” şaf etdirib gücləndirmək, genişləndirmək, 273
aktyor ya da onu zəiflədib “həvəskar” səviyyəsi- 2017
nə endirmək olar. Bədən, səs və emosi-
(14 noyabr 1941-ci il) yalar hərəkətə gəldiyi andan addım-ad- Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
dım peşəkar aktyor texnikasının ali sə-
Emosiyaları və bədəni necə hərəkətə viyyəsinə yaxınlaşmağa başlayırıq. Yal-
gətirək? Hər bir aktyorun özünəməxsus nız bu texnikaya yiyələndikdən sonra sə-
sənətkarlıq fərdiliyi var. Məhz bu fərdilik nətkar fərdiliyinin inkişaf prosesinin yeni
baxımından o, “həvəskar” səviyyədə oy- mərhələsinə start vermək olar. Bu proses
nayan aktyorlardan fərqlənir. Bizim audi- necə baş verir?
toriyada da “həvəskar” aktyor çoxdur. On-
lar tamaşaçıda peşəkar aktyor təəssüratı Mühit
yaratmaq üçün bizim səs, bədən hərəkət
və emosiyalarımızı oğurlayır, bütün ba- Yaradıcılıq prosesinin müəyyən mər-
carığımızı yamsılamağa çalışırlar. Aktyor- hələsində ilk növbədə sənətkar fərdiliyi
luq sənətini seçmiş şəxs ilk gündən qəti işə düşür. Bəs fərdilik aktivləşməzdən əv-
qərar verməlidir: ya mötəbər aktyorluq vəl nə baş verir? Sənətkar fərdiliyi oyna-
məktəblərində, treninqlərdə, səmərəli dis- yacağımız rol üçün yaratdığımız mühitin
kussiyalarda peşəkarlığın sirlərinə yiyə- içərisində dolaşmağa başlayır. Amma hə-
lənməli, ya da karyerasını ortabab, heç min anlarda bu mühitin nədən ibarət ol-
bir işə yaramayan “həvəskar” aktyor kimi duğunu tam dərk etmirik. Məlum olan yal-
başa vurmalıdır. nız budur ki, sənətkar fərdiliyimiz müəy-
yən bir mühitin əhatəsindədir və artıq qəl-
Sənətkar fərdiliyinin iki növü mövcud- bi riqqətə gətirməyə, hissləri oyatmağa
dur. Bunlardan biri yaradıcılıq prosesinin başlayıb.
əleyhinə, digəri isə lehinədir. Özü də ikin-
ci növ bilavasitə yaradıcılığın ən yüksək Bəzən bizə rol tapşırılanda dodaq
fazası ilə bağlıdır. İlk növbədə, fərdiliyin büzüb deyirik: bu rol heç ürəyimə yatmır,
hansı cəhətlərinin bacarığımıza və ruhu- yaxud mənə uyğun deyil. Bu fikir hara-
muza daha yaxın olduğunu müəyyən et-
məliyik. Yalnız bundan sonra fərdiliyi inki-
