Page 102 - "Xəzər" 2017
P. 102
onu ən çox xatırladan işıqdı. Onu dərk işığa doğru uçurdum, ancaq bununla bir-
eləyərkən, cüzi bir üstünlüyüm ondan iba- likdə, son dərəcə güclü qüvvə məni çevi-
rət idi ki, əvvəlki həyatımda təkcə sözləri rirdi. Məkan elə bil dar, nəsə qırışlı, büzməli
götür-qoy edən yazıçı yox, həm də işıqla idi. Mağaranın oval çıxışı qəfil görünməz
məşğul olan fotoqraf olmuşam. olur. Daha bir cüt əlin ağırlığı sinəmə
Səpələnən işıq uzaq mənbədən düşür. çökür. Әlin ağırlığını hiss etmirəm, ancaq
Məni ona həmin qüvvə çəkir və mənbəyə bu an qabırğalarımı sındırdıqlarını aydın-
get-gedə yaxınlaşdıqca, həmin qüvvənin ca başa düşürəm. Kiminsə kölgəsinin
məqsədini anlayıram. Bu qüvvə məni ona üstümə endiyini, əllərilə sinəmdən tez-
qovuşduracaq. Ölümüm mənim doğulu- tez basdığını görürəm. Yəqin, təcrübə ke-
şum olacaq. Ona yaxınlaşdıqca işığın çən oğlandı. Tavandan süzülən buz kimi
keyfiyyəti dəyişmir, ancaq daha çox du- soyuq neon işığına mən ölümdən baxı-
yulur. İşıq dağınıqdı – sanki son dərəcə ram.
Bədənimi yalnız qurşağa qədər gö-
güclü mənbənin qarşısına kimsə tutqun
rürdüm.
şüşə qoyub.
Andrea Mantenya ölmüş İsanı iri ayaq
İşıq qırışlı oval dəliyin kənarlarında
pəncələri tamaşaçıya tərəf qısaldılmış
102 sınır. Tutqun gündə mağaranın dərinliyin- perspektivdə təsvir eləyib. İndi öz bədə-
2017 dən bayır insana bu cür görünür. O, hələ nimi, az qala eyni ilə onun kimi qısaldıl-
uzun bir yol keçməlidi – bu yolun necəli- mış perspektivdə daş döşəməyə sərili və-
yini dəqiq bilmir. Bu yolu hələ heç vaxt ziyyətdə görürdüm.
keçməyib.
Qəribədi, özümə baxdığım nöqtə, döşə-
Nəsə eləyəcək, nəyisə qiymətləndirə- mədə uzanan adamdan bir az yuxarıda
cək şəxs də onunçün naməlumdu.
idi. Karıxıb qalmış şüur bu qeyri-adi təəs-
Әslində onu işıq mənbəyinə aparan o sürata izah tapa bilmirdi. Bilmirdi bu yeni
güclü qüvvə olmasa, hətta bu yolun nə təcrübəni yaddaşının hansı hücrəsinə yer-
demək olduğunu da bilməyəcəkdi.
ləşdirsin. Sanki mən yuxarıdan nəyisə
Özünü dərk etməyən varlıq bu qüvvə- lentə alırdım. Bu hadisəni izah etmək
nin təsiri ilə özünü duymağa başlayır, də- üçün idrakım lazımi sözləri tapa bilmirdi.
yişməyən işıq ona öz yerini müəyyənləş- Ancaq, hələ ki, hadisələrə ironiya ilə ya-
Peter Nadaş. Mənim ölümüm dirməyə imkan verir.
naşma qabiliyyətim az-çox qalmışdı, hər
Doğulmağın yolu, demə, belə imiş, şeyi fotoqraf gözü ilə görmək qabiliyyə-
doğrudan da, adamı maraq bürüyür, öz- tim də o cümlədən. Məni hala gətirmək
özünə məmnunluqla deyirsən. Mən hətta istəyənəllərə, əllərin üstündəki tüklərə şəf-
ölümümün zamanından baxıram – doğu- qətlə baxır, optik aldanışı izah edə bilmə-
luşum məni o qədər həyəcanlandırır ki, yən idrakımın göstərdiyi əbəs cəhdlərə
tərk etdiyim dünyada nələr baş verdiyini acıyırdım. Məlum olurdu ki, kamera çox
görmək istəyirəm. Və kiminsə əlinin si- yüksəkdə, şüurun dərk edə bilmədiyi əl-
nəmdə nəyisə gah açıb, gah qoşduğunu çatmaz bir nöqtədə yerləşib.
görürəm. Hansısa şnurlar qolumu incidir. Yüngül ironiya ilə geri boylanırsan.
Bu zaman vəziyyətim işığın mənbəyinə Tələsməyə dəyməz, öz həyatından uzaq-
nisbətən kəskin dəyişdi. Elə təsəvvür ya- laşdıqca, müəmmalar tədricən başqa sə-
ranmışdı ki, sanki yerimi dəyişmirdim – viyyələrdə də açılacaq.
eləyərkən, cüzi bir üstünlüyüm ondan iba- likdə, son dərəcə güclü qüvvə məni çevi-
rət idi ki, əvvəlki həyatımda təkcə sözləri rirdi. Məkan elə bil dar, nəsə qırışlı, büzməli
götür-qoy edən yazıçı yox, həm də işıqla idi. Mağaranın oval çıxışı qəfil görünməz
məşğul olan fotoqraf olmuşam. olur. Daha bir cüt əlin ağırlığı sinəmə
Səpələnən işıq uzaq mənbədən düşür. çökür. Әlin ağırlığını hiss etmirəm, ancaq
Məni ona həmin qüvvə çəkir və mənbəyə bu an qabırğalarımı sındırdıqlarını aydın-
get-gedə yaxınlaşdıqca, həmin qüvvənin ca başa düşürəm. Kiminsə kölgəsinin
məqsədini anlayıram. Bu qüvvə məni ona üstümə endiyini, əllərilə sinəmdən tez-
qovuşduracaq. Ölümüm mənim doğulu- tez basdığını görürəm. Yəqin, təcrübə ke-
şum olacaq. Ona yaxınlaşdıqca işığın çən oğlandı. Tavandan süzülən buz kimi
keyfiyyəti dəyişmir, ancaq daha çox du- soyuq neon işığına mən ölümdən baxı-
yulur. İşıq dağınıqdı – sanki son dərəcə ram.
Bədənimi yalnız qurşağa qədər gö-
güclü mənbənin qarşısına kimsə tutqun
rürdüm.
şüşə qoyub.
Andrea Mantenya ölmüş İsanı iri ayaq
İşıq qırışlı oval dəliyin kənarlarında
pəncələri tamaşaçıya tərəf qısaldılmış
102 sınır. Tutqun gündə mağaranın dərinliyin- perspektivdə təsvir eləyib. İndi öz bədə-
2017 dən bayır insana bu cür görünür. O, hələ nimi, az qala eyni ilə onun kimi qısaldıl-
uzun bir yol keçməlidi – bu yolun necəli- mış perspektivdə daş döşəməyə sərili və-
yini dəqiq bilmir. Bu yolu hələ heç vaxt ziyyətdə görürdüm.
keçməyib.
Qəribədi, özümə baxdığım nöqtə, döşə-
Nəsə eləyəcək, nəyisə qiymətləndirə- mədə uzanan adamdan bir az yuxarıda
cək şəxs də onunçün naməlumdu.
idi. Karıxıb qalmış şüur bu qeyri-adi təəs-
Әslində onu işıq mənbəyinə aparan o sürata izah tapa bilmirdi. Bilmirdi bu yeni
güclü qüvvə olmasa, hətta bu yolun nə təcrübəni yaddaşının hansı hücrəsinə yer-
demək olduğunu da bilməyəcəkdi.
ləşdirsin. Sanki mən yuxarıdan nəyisə
Özünü dərk etməyən varlıq bu qüvvə- lentə alırdım. Bu hadisəni izah etmək
nin təsiri ilə özünü duymağa başlayır, də- üçün idrakım lazımi sözləri tapa bilmirdi.
yişməyən işıq ona öz yerini müəyyənləş- Ancaq, hələ ki, hadisələrə ironiya ilə ya-
Peter Nadaş. Mənim ölümüm dirməyə imkan verir.
naşma qabiliyyətim az-çox qalmışdı, hər
Doğulmağın yolu, demə, belə imiş, şeyi fotoqraf gözü ilə görmək qabiliyyə-
doğrudan da, adamı maraq bürüyür, öz- tim də o cümlədən. Məni hala gətirmək
özünə məmnunluqla deyirsən. Mən hətta istəyənəllərə, əllərin üstündəki tüklərə şəf-
ölümümün zamanından baxıram – doğu- qətlə baxır, optik aldanışı izah edə bilmə-
luşum məni o qədər həyəcanlandırır ki, yən idrakımın göstərdiyi əbəs cəhdlərə
tərk etdiyim dünyada nələr baş verdiyini acıyırdım. Məlum olurdu ki, kamera çox
görmək istəyirəm. Və kiminsə əlinin si- yüksəkdə, şüurun dərk edə bilmədiyi əl-
nəmdə nəyisə gah açıb, gah qoşduğunu çatmaz bir nöqtədə yerləşib.
görürəm. Hansısa şnurlar qolumu incidir. Yüngül ironiya ilə geri boylanırsan.
Bu zaman vəziyyətim işığın mənbəyinə Tələsməyə dəyməz, öz həyatından uzaq-
nisbətən kəskin dəyişdi. Elə təsəvvür ya- laşdıqca, müəmmalar tədricən başqa sə-
ranmışdı ki, sanki yerimi dəyişmirdim – viyyələrdə də açılacaq.