Page 32 - "Xəzər"
P. 32
olunmalıdır. Qaçanlar ələ keçməsinlər – Onsuz da bütün məktubları oxuyub-
deyə, bəlkə də, bir-birindən ayrılıblar... lar. Gizlətməli bir şey yoxdur. Polisdir də,
Harriyet, nəhayət ki, səhərin şirin yuxu- istəyir, gəlsin.
sundan tam oyandı. Polis Patgilə gəlmədi, heç qaçmış
– Sən onun ailəsini nəzərdə tutursan? məhbusları da tuta bilmədi. Pat və Harriyet
– Nə danışırsan? Әsla! Ailəyə müraciət məhbus Roland Karter haqqında kifayət
etməyə onun cürəti çatmazdı. qədər ətraflı məlumata malik deyildilər ki,
– Bəs kimə? süfrə arxasında elə hey ondan danışsınlar.
– E... Bilmirəm... Silahdaşlarına, yəqin Bir dəfə Pat məktublarda şübhə oya-
ki... kimə çox inanırsa, ona. Bəlkə də, dacaq təsadüfi ifadələr, yəni nəsə bir qulp
bunun üçün xaricdən məxsusi olaraq qoymağa imkan verəcək məqamların olub-
adamlar göndərilib... olmamağı ilə maraqlandı... Harriyet əmin-
Bir həftə keçsə də, qaçmış məhbuslar liklə bildirdi: məktublarda diqqəti cəlb edə-
hələ də azadlıqda idi. Әvvəlcə radioda cək heç nə yoxdur.
eyni versiyanı təkrarlayırdılar: çox güman – Ana, sən ki onları oxumusan.
ki, onlar sərhədi keçərək qonşu dövlətlər- – Bəli, oxumuşam.
32 dən birinə gediblər. Sonra isə, ümumiy- Amma Pat gülümbahar şitillərinin və
2016 yətlə, bu barədə danışmaqdan vaz keçdilər. petuniya güllərinin alağını edərkən, nər-
Qəzetlər polisdən alınmış əhəmiyyətsiz gizgülü əkmək üçün torpağı yumşaldarkən
xəbərləri tirajlayırdı. Qonşu dövlətlərin özlüyündə məktublardan ayrı-ayrı ifadələri
hakimiyyət orqanları qaçmış məhbusların təkrarlayırdı. Müxtəlif yaşlı adamlar ayrı-
onların ərazisinə sığınması barədə xə- ayrı söz birləşmələrini müxtəlif cür yozurlar.
bərləri qəti şəkildə təkzib edirdi. Həbsxana Sözlər çoxlu məna daşıyır, məsələn, götü-
nəzarətçisi məhkəmə qarşısına çıxarıldı, rək elə “mavi” sözünü...
təqsirli bilinərək cəzalandırıldı. Keçmiş Bağda bellə, dırmıqla işləyəndə bu
məhbusların gah birinin, gah da digərinin ifadələr sanki kənardan səslənirmiş kimi
Qaboronda, Lusakada, ya da Maputuda Patın qulaqlarında əks-səda verirdi, hərdən
görünməkləri barədə şayiələr gəzirdi. ona elə gəlirdi ki, bu fikirlər onun özünə
Nadin Qordimer. Yazışma Siyasi mühacirlər arasında bir şadyanalıq məxsus deyil, Karterin Pat haqqında
hökm sürürdü, lakin onlar bəyanat ver- düşüncələridir. Amma bu necə olur? Axı
məkdən imtina edirdilər, hər üçünün o, Karterə bir dənə də olsun məktub yaz-
təhlükəsiz yerdə – Afrika hüdudlarından mayıb. Yəqin ki, Milad açıqçası olmasaydı,
kənarda sığınacaq tapmalarını gözləyirdilər. Pat ümumiyyətlə, bu adamın varlığından
Pat Haberman dekana dedi: xəbər tutmayacaqdı. “Onların” məhbusu,
– Onlardan biri, Roland Karter, qızım daha doğrusu, keçmiş məhbusu, görəsən,
Harriyetin yazışdığı həmin cavan oğlandır. indi bu nəhəng dünyanın harasındadır?
– Pat, sizin yerinizdə olsaydım, bu Özü də Patdan, Harriyetdən çox-çox uzaq-
mövzu barədə açıq danışmazdım. Pis larda. Bəlkə, bu dəqiqələrdə iztirab keçirir,
zəmanədir, bir də gördün evinizə polislər nədənsə korluq çəkir. Gizlənməyə
tökülüşüb. məcburdur. Ora-bura vurnuxur: axı onun
Pat etinasızlıqla gülümsündü. ovuna çıxıblar. Әslində, bu, elə həqiqi
deyə, bəlkə də, bir-birindən ayrılıblar... lar. Gizlətməli bir şey yoxdur. Polisdir də,
Harriyet, nəhayət ki, səhərin şirin yuxu- istəyir, gəlsin.
sundan tam oyandı. Polis Patgilə gəlmədi, heç qaçmış
– Sən onun ailəsini nəzərdə tutursan? məhbusları da tuta bilmədi. Pat və Harriyet
– Nə danışırsan? Әsla! Ailəyə müraciət məhbus Roland Karter haqqında kifayət
etməyə onun cürəti çatmazdı. qədər ətraflı məlumata malik deyildilər ki,
– Bəs kimə? süfrə arxasında elə hey ondan danışsınlar.
– E... Bilmirəm... Silahdaşlarına, yəqin Bir dəfə Pat məktublarda şübhə oya-
ki... kimə çox inanırsa, ona. Bəlkə də, dacaq təsadüfi ifadələr, yəni nəsə bir qulp
bunun üçün xaricdən məxsusi olaraq qoymağa imkan verəcək məqamların olub-
adamlar göndərilib... olmamağı ilə maraqlandı... Harriyet əmin-
Bir həftə keçsə də, qaçmış məhbuslar liklə bildirdi: məktublarda diqqəti cəlb edə-
hələ də azadlıqda idi. Әvvəlcə radioda cək heç nə yoxdur.
eyni versiyanı təkrarlayırdılar: çox güman – Ana, sən ki onları oxumusan.
ki, onlar sərhədi keçərək qonşu dövlətlər- – Bəli, oxumuşam.
32 dən birinə gediblər. Sonra isə, ümumiy- Amma Pat gülümbahar şitillərinin və
2016 yətlə, bu barədə danışmaqdan vaz keçdilər. petuniya güllərinin alağını edərkən, nər-
Qəzetlər polisdən alınmış əhəmiyyətsiz gizgülü əkmək üçün torpağı yumşaldarkən
xəbərləri tirajlayırdı. Qonşu dövlətlərin özlüyündə məktublardan ayrı-ayrı ifadələri
hakimiyyət orqanları qaçmış məhbusların təkrarlayırdı. Müxtəlif yaşlı adamlar ayrı-
onların ərazisinə sığınması barədə xə- ayrı söz birləşmələrini müxtəlif cür yozurlar.
bərləri qəti şəkildə təkzib edirdi. Həbsxana Sözlər çoxlu məna daşıyır, məsələn, götü-
nəzarətçisi məhkəmə qarşısına çıxarıldı, rək elə “mavi” sözünü...
təqsirli bilinərək cəzalandırıldı. Keçmiş Bağda bellə, dırmıqla işləyəndə bu
məhbusların gah birinin, gah da digərinin ifadələr sanki kənardan səslənirmiş kimi
Qaboronda, Lusakada, ya da Maputuda Patın qulaqlarında əks-səda verirdi, hərdən
görünməkləri barədə şayiələr gəzirdi. ona elə gəlirdi ki, bu fikirlər onun özünə
Nadin Qordimer. Yazışma Siyasi mühacirlər arasında bir şadyanalıq məxsus deyil, Karterin Pat haqqında
hökm sürürdü, lakin onlar bəyanat ver- düşüncələridir. Amma bu necə olur? Axı
məkdən imtina edirdilər, hər üçünün o, Karterə bir dənə də olsun məktub yaz-
təhlükəsiz yerdə – Afrika hüdudlarından mayıb. Yəqin ki, Milad açıqçası olmasaydı,
kənarda sığınacaq tapmalarını gözləyirdilər. Pat ümumiyyətlə, bu adamın varlığından
Pat Haberman dekana dedi: xəbər tutmayacaqdı. “Onların” məhbusu,
– Onlardan biri, Roland Karter, qızım daha doğrusu, keçmiş məhbusu, görəsən,
Harriyetin yazışdığı həmin cavan oğlandır. indi bu nəhəng dünyanın harasındadır?
– Pat, sizin yerinizdə olsaydım, bu Özü də Patdan, Harriyetdən çox-çox uzaq-
mövzu barədə açıq danışmazdım. Pis larda. Bəlkə, bu dəqiqələrdə iztirab keçirir,
zəmanədir, bir də gördün evinizə polislər nədənsə korluq çəkir. Gizlənməyə
tökülüşüb. məcburdur. Ora-bura vurnuxur: axı onun
Pat etinasızlıqla gülümsündü. ovuna çıxıblar. Әslində, bu, elə həqiqi