Page 37 - "Xəzər"
P. 37
lətmirdi və bu dəfə də əlahəzrətə yazdığı indi özü – 51 yaşlı infanteriya generalı, 37
məktubda heç nəyi gizlətmədi: “Özümə əslində bütün Qafqazın hakimi Yuliya 2016
baxanda ürəyim ağrıyır. Mən 30 illik sentimentallığına qapılıb? Knyaz
xidmətim ərzində ilk dəfədir ki, mühasirəyə yeniyetmə, ilk gənclik çağlarında şeirlər Elçin. Baş
alınmış şəhəri zəbt etmədən qoşunları yazırdı və birdən-birə o, həmin şeirləri
geri çəkdim.” xatırlamaq, yadına salmaq istədi, ancaq
o şeirlərdən heç biri, hətta bir misrası da
Knyaz qeyri-şüuri əlini sinəsində, ürə- onun yadına düşmədi. O, hiss etdi ki, bu
yinin üstündə gəzdirdi – nə olsun? İndi bu fikirlər, bu əhvali-ruhiyyə onu heç vəchlə
gecə vaxtı bütün bunları xatırlamağın nə görmək və düşünmək istəmədiyi bir
mənası var? Hər kiçik büdrəmədən sonra uzaqlığa aparacaq və o qaranlıq içində
günəş geriyə fırlanacaqdısa, onda dünya knyazın saat kimi işləyən beyni həmin
gərək çoxdan tar-mar olaydı – günəş isə uzaqlığa getməmək üçün – batan saman
əvvəlki kimi səhər çıxır, axşam batır. çöpündən yapışan kimi – yenə İrəvan
xanlığını onun yadına saldı.
Bu nə uşaq fikirləridir belə? Güllələr,
qəlpələr ona görə səndən yan keçib, İrəvan yürüşünün uğursuzluğu, əslində
qılınclar ona görə sənə aman verib, sən kiçik bir dərs idi və knyaz Sisianov dərsləri
50-ni ona görə keçmisən ki, indi səni so- gizlətmədiyi kimi, onlardan nəticə çıxarmağı
yuq tər bassın və bu cürə boş-boş fikirlərə da bacarırdı. İndi Bakı yürüşünə hazırlıq
qapılasan? gedirdi və Bakını zəbt edəcəyinə knyazın
heç bir şübhəsi yox idi. Lap yaxınlarda –
Ancaq yataq otağını bürümüş qaranlıq Bakıdan sonra növbə İrəvan xanlığına da
içində o, ürəyinin dərinində hiss edirdi ki, çatacaqdı və bu dəfə İrəvan da Derjavanın
İrəvan uğursuzluğu bir bəhanədir, onu tərkibinə daxil ediləcəkdi – knyaz
gecənin yarısı yuxudan oyadan, onu Sisianovun buna da şübhəsi yox idi.
darıxdıran, ürəyini sıxan bu deyil… Bəs Cənubi Qafqaz da bütün Qafqaz kimi
nədir? əbədi olaraq Derjavanın bir guşəsinə
çevriləcəkdi və rus soldatının bu torpağa
Və bu dəfə knyaz Sisianov fikrində tökülən qanı əbəs axıdılmış olmayacaqdı.
yox, pıçıltı ilə:
Bəli, o, – knyaz Sisianov – Böyük Ru-
– Bəsdir! – dedi və elə o andaca özü siyanı Zaqafqaziyaya qılıncla gətirirdi, an-
özünə istehza etdi: gecənin yarısı özü caq vaxt gələcək, bu yerlər başqa bir
özünə – komandan soldata – əmr edir. Rusiyanı da tanıyacaq – maarifçi Rusiyanı.
Rusiya Avropa mədəniyyətini və maarifini
“Təklikdəndi…” – qəflətən ağlına gələn özü əxz edə-edə, özündən keçirib, bu
bu fikir özü ilə soyuq bir tər gətirdi. yerlərə də gətirəcək və əlbəttə, o zaman
xəncərlərini bellərindən açıb, boyunlarına
Knyaz Sisianov heç vaxt özünü tək bant bağlamış Cənubi Qafqaz
hiss etməmişdi, tənhalıq hissi ona tamam aborigenlərinin heç ağlına da gəlməyəcək
yad idi və birdən-birə bu “təklikdəndi…” ki, şəstlə əyinlərində gəzdirdikləri o frakları
əhvali-ruhiyyəsi onu əməlli-başlı diksindirdi. Zaqafqaziyaya knyaz Sisianovun qılıncı
Bu nə ovqatdır belə? Bu nə sentimen- gətirib.
tallıqdır? O, həmin anlarda, hətta çox
uzaqlarda qalmış “Yuliya”nı xatırladı, 19
yaşında fransız dilindən tərcümə etdiyi
“Yuliya, yaxud Xoşbəxt peşimançılıq”
povestini və bu nə xatırlamalardır belə,
məktubda heç nəyi gizlətmədi: “Özümə əslində bütün Qafqazın hakimi Yuliya 2016
baxanda ürəyim ağrıyır. Mən 30 illik sentimentallığına qapılıb? Knyaz
xidmətim ərzində ilk dəfədir ki, mühasirəyə yeniyetmə, ilk gənclik çağlarında şeirlər Elçin. Baş
alınmış şəhəri zəbt etmədən qoşunları yazırdı və birdən-birə o, həmin şeirləri
geri çəkdim.” xatırlamaq, yadına salmaq istədi, ancaq
o şeirlərdən heç biri, hətta bir misrası da
Knyaz qeyri-şüuri əlini sinəsində, ürə- onun yadına düşmədi. O, hiss etdi ki, bu
yinin üstündə gəzdirdi – nə olsun? İndi bu fikirlər, bu əhvali-ruhiyyə onu heç vəchlə
gecə vaxtı bütün bunları xatırlamağın nə görmək və düşünmək istəmədiyi bir
mənası var? Hər kiçik büdrəmədən sonra uzaqlığa aparacaq və o qaranlıq içində
günəş geriyə fırlanacaqdısa, onda dünya knyazın saat kimi işləyən beyni həmin
gərək çoxdan tar-mar olaydı – günəş isə uzaqlığa getməmək üçün – batan saman
əvvəlki kimi səhər çıxır, axşam batır. çöpündən yapışan kimi – yenə İrəvan
xanlığını onun yadına saldı.
Bu nə uşaq fikirləridir belə? Güllələr,
qəlpələr ona görə səndən yan keçib, İrəvan yürüşünün uğursuzluğu, əslində
qılınclar ona görə sənə aman verib, sən kiçik bir dərs idi və knyaz Sisianov dərsləri
50-ni ona görə keçmisən ki, indi səni so- gizlətmədiyi kimi, onlardan nəticə çıxarmağı
yuq tər bassın və bu cürə boş-boş fikirlərə da bacarırdı. İndi Bakı yürüşünə hazırlıq
qapılasan? gedirdi və Bakını zəbt edəcəyinə knyazın
heç bir şübhəsi yox idi. Lap yaxınlarda –
Ancaq yataq otağını bürümüş qaranlıq Bakıdan sonra növbə İrəvan xanlığına da
içində o, ürəyinin dərinində hiss edirdi ki, çatacaqdı və bu dəfə İrəvan da Derjavanın
İrəvan uğursuzluğu bir bəhanədir, onu tərkibinə daxil ediləcəkdi – knyaz
gecənin yarısı yuxudan oyadan, onu Sisianovun buna da şübhəsi yox idi.
darıxdıran, ürəyini sıxan bu deyil… Bəs Cənubi Qafqaz da bütün Qafqaz kimi
nədir? əbədi olaraq Derjavanın bir guşəsinə
çevriləcəkdi və rus soldatının bu torpağa
Və bu dəfə knyaz Sisianov fikrində tökülən qanı əbəs axıdılmış olmayacaqdı.
yox, pıçıltı ilə:
Bəli, o, – knyaz Sisianov – Böyük Ru-
– Bəsdir! – dedi və elə o andaca özü siyanı Zaqafqaziyaya qılıncla gətirirdi, an-
özünə istehza etdi: gecənin yarısı özü caq vaxt gələcək, bu yerlər başqa bir
özünə – komandan soldata – əmr edir. Rusiyanı da tanıyacaq – maarifçi Rusiyanı.
Rusiya Avropa mədəniyyətini və maarifini
“Təklikdəndi…” – qəflətən ağlına gələn özü əxz edə-edə, özündən keçirib, bu
bu fikir özü ilə soyuq bir tər gətirdi. yerlərə də gətirəcək və əlbəttə, o zaman
xəncərlərini bellərindən açıb, boyunlarına
Knyaz Sisianov heç vaxt özünü tək bant bağlamış Cənubi Qafqaz
hiss etməmişdi, tənhalıq hissi ona tamam aborigenlərinin heç ağlına da gəlməyəcək
yad idi və birdən-birə bu “təklikdəndi…” ki, şəstlə əyinlərində gəzdirdikləri o frakları
əhvali-ruhiyyəsi onu əməlli-başlı diksindirdi. Zaqafqaziyaya knyaz Sisianovun qılıncı
Bu nə ovqatdır belə? Bu nə sentimen- gətirib.
tallıqdır? O, həmin anlarda, hətta çox
uzaqlarda qalmış “Yuliya”nı xatırladı, 19
yaşında fransız dilindən tərcümə etdiyi
“Yuliya, yaxud Xoşbəxt peşimançılıq”
povestini və bu nə xatırlamalardır belə,
