Page 90 - 2017-4
P. 90
şən, yeniləşən belə böyük sirkdə həmişə tamaşaçıların diqqətini özünə cəlb etmək
kiməsə ehtiyac vardı və həmin adam ac- olsa da, həmin an gəlib çatanda onu əs-
lıq ustası da ola bilərdi, ancaq bu şərtlə məcə tuturdu. İlk günlər fasilələri səbir-
ki, iddiası böyük olmasın. Aclıq ustasının sizliklə gözləyir, sevinc içində ona tərəf
buraya işə götürülməsi həm də xüsusi axışan adamlara baxırdı, ancaq tezliklə
hal hesab olunurdu, bu zaman onun özü məlum oldu ki, özünü aldadır, həqiqət
ilə bərabər, keçmiş şöhrəti də böyük rol başqa cürdür və bir daha əmin oldu ki,
oynamışdı, yəni özü yaşlansa da, qeyri- ona tərəf gələnlərin, istisnasız olaraq, ha-
adi sənəti qocalmamışdı və demək ol- mısının niyyəti heyvanlara tamaşa etmək-
mazdı ki, vaxtı ötmüş, bacarığının zirvə- dir. Belə olan halda onlara uzaqdan bax-
sinə bir daha qalxa bilməyən bir sənətkar maq daha yaxşı idi; tamaşaçılar aclıq us-
sirkin hansısa sakit guşəsinə çəkilib tasına çatan kimi iki “cəbhə”yə bölünən-
gününü keçirir. Əksinə, hamını inandırır- lərin qışqırtısı, söyüşləri başlayırdı. Bəzi-
dı ki, əvvəlki kimi aclığa dözə bilər, hətta ləri dayanıb ona arxayın baxmaq istəyir –
deyirdi ki, onu öz ixtiyarına buraxsalar – ancaq bunu ustanın qabiliyyətini qiymət-
əslində, ona mane olan yox idi – hələ ləndirdikləri üçün deyil, yalnız inadkarlıq,
90 bundan sonra da dünyanı heyrətə salar, əyləncə xətrinə etdikləri üçün tezliklə on-
nəyə qadir olduğunu göstərər. Ancaq his- lardan zəhləsi getməyə başladı – bəziləri
2017 sə qapılan aclıq ustası unudurdu ki, o isə heyvanları görməyə tələsirdi. Cama-
dövrlər keçib-gedib, buna görə də mütə- atın çoxu çəkilib gedəndən sonra geci-
xəssislər onun iddiasını təbəssümlə qar- kənlər gəlirdi və onları heç kəs tələsdir-
şılayırdılar. mirdi, istədikləri qədər dayanıb baxa bi-
Əslində, aclıq ustasının özü də və- lərdilər. Ancaq onlar iti addımlarla, de-
ziyyətin dəyişdiyini görür, qəfəsin şah mək olar, ona tərəf fikir vermədən keçib-
nömrələrdən biri kimi manejin ortasına gedirdilər ki, heyvanlara baxmağa gecik-
deyil, bayıra – gediş-gəlişi çox olan tövlə- məsinlər. Təsadüfi hallarda hansısa ata
lərin yanına qoyulmasını da təbii qəbul uşaqlarını bura gətirir, barmağı ilə onu
edirdi. Qəfəsin üstündəki iri, əlvan hərf- göstərib burada niyə oturduğunu başa
lərlə yazılmış bildirişlər onun içində kimin salırdı, keçmişdən danışırdı. Deyirdi ki,
oturduğunu tamaşaçılara nişan verirdi. belə tamaşalarda çox olub, ancaq indiki
Frans Kafka. aclıq ustası Camaat fasilələr zamanı heyvanlara bax- onlarla müqayisə oluna bilməz, onda da-
maq üçün tövlələrə tərəf axışanda mütləq ha gözəl idi. Məktəbdə, həyatda belə ta-
aclıq ustasının yanından keçməli olur, bir maşalara kifayət qədər yaxşı hazırlan-
anlığa ayaq saxlayıb ona baxırdılar. On- mamış uşaqlar isə gözlərini döyə-döyə
lar, bəlkə də, bu qəfəsin qarşısında çox qalırdılar: axı bu aclıq kimə, nəyə lazım
dayanardılar, ancaq tövlələrə gedən yol idi? Ancaq onların parıldayan gözlərin-
dar olduğundan basabas düşürdü, hey- dən hiss olunurdu ki, o gözəl dövrlər tə-
vanları görməyə tələsənlər qabaqdakıla- zədən qayıda bilər. Aclıq ustası hərdən
rın niyə dayandığını başa düşmürdü, ona öz-özünə deyirdi ki, bəlkə də, qəfəs tövlə-
görə də dayanıb aclıq ustasına arxayın lərə yaxın yerdə qoyulmasaydı, daha yax-
tamaşa etmək mümkün olmurdu. Elə bu şı olardı. Onda adamlar rahatca seçim
səbəbdən də ustanın ən böyük arzusu edə bilərdilər, üstəlik də, tövlələrdən gə-
kiməsə ehtiyac vardı və həmin adam ac- olsa da, həmin an gəlib çatanda onu əs-
lıq ustası da ola bilərdi, ancaq bu şərtlə məcə tuturdu. İlk günlər fasilələri səbir-
ki, iddiası böyük olmasın. Aclıq ustasının sizliklə gözləyir, sevinc içində ona tərəf
buraya işə götürülməsi həm də xüsusi axışan adamlara baxırdı, ancaq tezliklə
hal hesab olunurdu, bu zaman onun özü məlum oldu ki, özünü aldadır, həqiqət
ilə bərabər, keçmiş şöhrəti də böyük rol başqa cürdür və bir daha əmin oldu ki,
oynamışdı, yəni özü yaşlansa da, qeyri- ona tərəf gələnlərin, istisnasız olaraq, ha-
adi sənəti qocalmamışdı və demək ol- mısının niyyəti heyvanlara tamaşa etmək-
mazdı ki, vaxtı ötmüş, bacarığının zirvə- dir. Belə olan halda onlara uzaqdan bax-
sinə bir daha qalxa bilməyən bir sənətkar maq daha yaxşı idi; tamaşaçılar aclıq us-
sirkin hansısa sakit guşəsinə çəkilib tasına çatan kimi iki “cəbhə”yə bölünən-
gününü keçirir. Əksinə, hamını inandırır- lərin qışqırtısı, söyüşləri başlayırdı. Bəzi-
dı ki, əvvəlki kimi aclığa dözə bilər, hətta ləri dayanıb ona arxayın baxmaq istəyir –
deyirdi ki, onu öz ixtiyarına buraxsalar – ancaq bunu ustanın qabiliyyətini qiymət-
əslində, ona mane olan yox idi – hələ ləndirdikləri üçün deyil, yalnız inadkarlıq,
90 bundan sonra da dünyanı heyrətə salar, əyləncə xətrinə etdikləri üçün tezliklə on-
nəyə qadir olduğunu göstərər. Ancaq his- lardan zəhləsi getməyə başladı – bəziləri
2017 sə qapılan aclıq ustası unudurdu ki, o isə heyvanları görməyə tələsirdi. Cama-
dövrlər keçib-gedib, buna görə də mütə- atın çoxu çəkilib gedəndən sonra geci-
xəssislər onun iddiasını təbəssümlə qar- kənlər gəlirdi və onları heç kəs tələsdir-
şılayırdılar. mirdi, istədikləri qədər dayanıb baxa bi-
Əslində, aclıq ustasının özü də və- lərdilər. Ancaq onlar iti addımlarla, de-
ziyyətin dəyişdiyini görür, qəfəsin şah mək olar, ona tərəf fikir vermədən keçib-
nömrələrdən biri kimi manejin ortasına gedirdilər ki, heyvanlara baxmağa gecik-
deyil, bayıra – gediş-gəlişi çox olan tövlə- məsinlər. Təsadüfi hallarda hansısa ata
lərin yanına qoyulmasını da təbii qəbul uşaqlarını bura gətirir, barmağı ilə onu
edirdi. Qəfəsin üstündəki iri, əlvan hərf- göstərib burada niyə oturduğunu başa
lərlə yazılmış bildirişlər onun içində kimin salırdı, keçmişdən danışırdı. Deyirdi ki,
oturduğunu tamaşaçılara nişan verirdi. belə tamaşalarda çox olub, ancaq indiki
Frans Kafka. aclıq ustası Camaat fasilələr zamanı heyvanlara bax- onlarla müqayisə oluna bilməz, onda da-
maq üçün tövlələrə tərəf axışanda mütləq ha gözəl idi. Məktəbdə, həyatda belə ta-
aclıq ustasının yanından keçməli olur, bir maşalara kifayət qədər yaxşı hazırlan-
anlığa ayaq saxlayıb ona baxırdılar. On- mamış uşaqlar isə gözlərini döyə-döyə
lar, bəlkə də, bu qəfəsin qarşısında çox qalırdılar: axı bu aclıq kimə, nəyə lazım
dayanardılar, ancaq tövlələrə gedən yol idi? Ancaq onların parıldayan gözlərin-
dar olduğundan basabas düşürdü, hey- dən hiss olunurdu ki, o gözəl dövrlər tə-
vanları görməyə tələsənlər qabaqdakıla- zədən qayıda bilər. Aclıq ustası hərdən
rın niyə dayandığını başa düşmürdü, ona öz-özünə deyirdi ki, bəlkə də, qəfəs tövlə-
görə də dayanıb aclıq ustasına arxayın lərə yaxın yerdə qoyulmasaydı, daha yax-
tamaşa etmək mümkün olmurdu. Elə bu şı olardı. Onda adamlar rahatca seçim
səbəbdən də ustanın ən böyük arzusu edə bilərdilər, üstəlik də, tövlələrdən gə-