Page 74 - "Xəzər"
P. 74
CON STEYNBEK Tərcümə: Zahid Sarıtorpaq
Emese Millerə1 belədi ki, borc eləmişəm, buna görə özümü
İql-Rok, 6 avqust, 1930. pis hiss edirəm.
Yazdıqlarımı alan yoxdur, burası
Əziz Ted! aydındır. Görəsən, nəyə görə pul qazan-
Dünən “Farrar” əlyazmalarımı qəbul maq xatirinə mən onların oxumaq
etməkdən imtina etdi. Məktub çox istədiklərini yazmalıyam? Başqa sözlə,
nəzakətlə yazılıb, bir dənə də olsun artıq öz adımı saxlamaqdan ötrü, müəyyən
söz işlədilməyib. Onlar imtina edəndə elə müddətə sənətkar mövqeyimi qurban
də utanıb-sıxılmadılar, bu, hətta mənim verməyə məcburam. Sənə göndərilən
xoşuma gəldi. Amma indi neyləyəcəyimi əlyazmadan ürəyin sıxılanda, bunları
bilmirəm. Kitab bazarında boş-bekar avara- xatırlayarsan. Bir də yadına salarsan ki,
lanmaq istəmirəm. Məsələnin ağırlığı sənin onlar mənim ürəyimi daha çox sıxır.
də çiyninə yük olmamalıdı. Bu imtina heç Bir dəfə Konrad demişdi ki, satılan
bir nikbinliyə əsas vermir, elə deyilmi? ancaq ən yaxşı və ən pis əsərlərdir. So-
74 Görünür, mənim əsərlərim heç kimə gərək nuncu yazılar məni bir daha əmin etdi ki,
2016 deyil. Bu, mənə toxunmur, amma, yəqin ən yaxşısına hələ qadir deyiləm. Amma
ki, uğursuz bir adamla məşğul olmaq artıq gələcəkdə yaxşı əsərlər yazacağıma şübhə
səni bezdirib. Bütün bunlar haqda nə etmirəm, hələlik isə mənə özümü yoxlamaq
düşündüyünü mənə yaz. qalır, görüm, pis yaza bilərəmmi.
Yaşadığımız evi xəbərimiz olmadan Ortalığa çıxardığım bu əlyazma haqda
satıblar və biz Qrouva qayıdırıq. Bu ev bir neçə söz: mən onu bir həmləyə –
çox xoşumuza gəlsə də, bəzi məsələlərə doqquz günə yazmışam. Əlyazmada altmış
görə, Cənubdan getməyimizə sevinirik. iki, ya da altmış üç minə yaxın söz var.
Burada istilər beynimi xarab eləyib. Üzünü köçürməyə iki həftə vaxt getdi.
Mənə məlum olan bütün bayağı üsulları
Səni sevən tətbiq etməklə işi bir qədər yüngülləşdir-
Con. mək istədim və bu əsərin bir az parodiya
kimi səslənməsinə çalışdım. Evdəki qo-
calardan və arvadımdan başqa müəllifin
Con Steynbek. Məktub Emese Millerə mən olduğumu heç kim bilmir, bir də sən-
Pasifik-Qrouv dən savayı bilən olmayacaq. Nəyə görə
Dekabr, 1930. axı sınanmış və etibarlı bir üsula – təxəllü-
sə əl atmayım? Mən artıq onu seçmişəm –
Əziz Ted! Piter Pim.
Məncə, bu zərfdəki əlyazmanın (“Aylı Roman o birilərdən heç də pis alınmadı
gecədə qətl”) özü nə olduğunu deyir. Son və detektiv üçün zəruri olan hər şeylə
vaxtlar özümü xoşbəxt saymıram. Məsələ kifayət qədər təmin edilib. Makina arxasına
1 Emese Miller – “Ted” ləqəbli E. Miller C.Steynbekin Standford Universitetindən olan hüquqşünas dostudur. Peşəkar
ədəbiyyat agentlərinin C.Steynbeklə maraqlanmadığı həmin dövrdə E.Miller ona öz xidmətini təklif etmişdi.
Emese Millerə1 belədi ki, borc eləmişəm, buna görə özümü
İql-Rok, 6 avqust, 1930. pis hiss edirəm.
Yazdıqlarımı alan yoxdur, burası
Əziz Ted! aydındır. Görəsən, nəyə görə pul qazan-
Dünən “Farrar” əlyazmalarımı qəbul maq xatirinə mən onların oxumaq
etməkdən imtina etdi. Məktub çox istədiklərini yazmalıyam? Başqa sözlə,
nəzakətlə yazılıb, bir dənə də olsun artıq öz adımı saxlamaqdan ötrü, müəyyən
söz işlədilməyib. Onlar imtina edəndə elə müddətə sənətkar mövqeyimi qurban
də utanıb-sıxılmadılar, bu, hətta mənim verməyə məcburam. Sənə göndərilən
xoşuma gəldi. Amma indi neyləyəcəyimi əlyazmadan ürəyin sıxılanda, bunları
bilmirəm. Kitab bazarında boş-bekar avara- xatırlayarsan. Bir də yadına salarsan ki,
lanmaq istəmirəm. Məsələnin ağırlığı sənin onlar mənim ürəyimi daha çox sıxır.
də çiyninə yük olmamalıdı. Bu imtina heç Bir dəfə Konrad demişdi ki, satılan
bir nikbinliyə əsas vermir, elə deyilmi? ancaq ən yaxşı və ən pis əsərlərdir. So-
74 Görünür, mənim əsərlərim heç kimə gərək nuncu yazılar məni bir daha əmin etdi ki,
2016 deyil. Bu, mənə toxunmur, amma, yəqin ən yaxşısına hələ qadir deyiləm. Amma
ki, uğursuz bir adamla məşğul olmaq artıq gələcəkdə yaxşı əsərlər yazacağıma şübhə
səni bezdirib. Bütün bunlar haqda nə etmirəm, hələlik isə mənə özümü yoxlamaq
düşündüyünü mənə yaz. qalır, görüm, pis yaza bilərəmmi.
Yaşadığımız evi xəbərimiz olmadan Ortalığa çıxardığım bu əlyazma haqda
satıblar və biz Qrouva qayıdırıq. Bu ev bir neçə söz: mən onu bir həmləyə –
çox xoşumuza gəlsə də, bəzi məsələlərə doqquz günə yazmışam. Əlyazmada altmış
görə, Cənubdan getməyimizə sevinirik. iki, ya da altmış üç minə yaxın söz var.
Burada istilər beynimi xarab eləyib. Üzünü köçürməyə iki həftə vaxt getdi.
Mənə məlum olan bütün bayağı üsulları
Səni sevən tətbiq etməklə işi bir qədər yüngülləşdir-
Con. mək istədim və bu əsərin bir az parodiya
kimi səslənməsinə çalışdım. Evdəki qo-
calardan və arvadımdan başqa müəllifin
Con Steynbek. Məktub Emese Millerə mən olduğumu heç kim bilmir, bir də sən-
Pasifik-Qrouv dən savayı bilən olmayacaq. Nəyə görə
Dekabr, 1930. axı sınanmış və etibarlı bir üsula – təxəllü-
sə əl atmayım? Mən artıq onu seçmişəm –
Əziz Ted! Piter Pim.
Məncə, bu zərfdəki əlyazmanın (“Aylı Roman o birilərdən heç də pis alınmadı
gecədə qətl”) özü nə olduğunu deyir. Son və detektiv üçün zəruri olan hər şeylə
vaxtlar özümü xoşbəxt saymıram. Məsələ kifayət qədər təmin edilib. Makina arxasına
1 Emese Miller – “Ted” ləqəbli E. Miller C.Steynbekin Standford Universitetindən olan hüquqşünas dostudur. Peşəkar
ədəbiyyat agentlərinin C.Steynbeklə maraqlanmadığı həmin dövrdə E.Miller ona öz xidmətini təklif etmişdi.